15 lutego br. w siedzibie Biblioteki Teologicznej UŚ odbyło się IX Forum Sekcji Bibliotek Szkół Wyższych Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Katowicach. "Problematyka księgozbiorów klasztornych i kościelnych" przyciągnęła nie tylko bibliotekarzy szkół wyższych całego środowiska śląskiego, ale również przedstawicieli Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES i instytucji pokrewnych bibliotekom - archiwów, muzeów i instytutów naukowo-badawczych oraz księży profesorów z macierzystego Wydziału.

Uroczystej inauguracji dokonał prodziekan ds. studentów Wydziału Teologicznego ks. dr hab. Antoni Reginek, który przybliżył znaczenie księgozbiorów kościelnych w strukturze istniejących bibliotek wydziałów teologicznych w Polsce. Oficjalne otwarcie Forum przypadło w udziale Wielkiemu Kanclerzowi Wydziału Teologicznego Arcybiskupowi Damianowi Zimoniowi, który odniósł się do potrzeby istnienia nauk teologicznych wśród innych nauk akademickich, podkreślając równocześnie istotny wkład księgozbioru teologicznego w systemie biblioteczno-informacyjnym Uniwersytetu.

"Biblioteka jest prawdziwym skarbem klasztoru. Bez niej jest on jak kuchnia bez kotła, stół bez potraw, rzeka bez ryb, ogród bez kwiatów, sakiewka bez pieniędzy, winnica bez winogron, wieża bez strażnika, dom bez sprzętów" - w tak płomiennym stylu wieku XIV rozwijano łacińską sentencję Monasterium sine armario est quasi castrum sine armamentario /klasztor bez biblioteki jest jak armia bez broni/". Tymi słowami rozpoczęła swoje wystąpienie dr Jolanta Gwioździk z Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŚ. W referacie zatytułowanym "Historyczne księgozbiory klasztorne i kościelne" prelegentka wprowadziła słuchaczy w problematykę powstania i rozwoju bibliotek klasztornych oraz w organizację życia zakonnego.

Z monumentalnych bibliotek klasztornych przenieśliśmy się w świat książki kościelnej, zwłaszcza w bogate XIX i XX-wieczne kolekcje kapłańskie. Wiele jest ogólnych opracowań dotyczących bibliotek kościelnych, jednak niewiele prac poświęconych prywatnym bibliotekom kapłanów, tym bardziej cieszy fakt, że swoimi spostrzeżeniami na temat "Księgozbiorów kapłańskich na Śląsku w XIX i XX wieku" podzieliła się dr Weronika Pawłowicz z Biblioteki Śląskiej. Prelegentka stwierdziła, że w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego oraz Biblioteki Kurii Diecezjalnej w Katowicach znajduje się wiele książek należących niegdyś do śląskich kapłanów. Przeprowadziła także kwerendę w Bibliotece Śląskiej, jako że i tam trafiały fragmenty księgozbiorów księży.

Druga część IX Forum została zaprezentowana przez pracowników Biblioteki Teologicznej UŚ. "Działalność Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES" przedstawiła mgr Gabriela Łącka. Federację powołała do życia Konferencja Episkopatu Polski w 1995 r., obecnie zrzesza ona 88 bibliotek, w większości są to książnice wydziałów teologicznych, wyższych seminariów duchownych, biblioteki zakonne i parafialne. Ukoronowaniem 15 - letniej działalności Federacji było utworzenie w 2006 r. biblioteki cyfrowej.

Zagadnienie "Księgozbioru Wirtualnego Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES" przybliżyła słuchaczom mgr Agata Muc. Obecnie teologiczny księgozbiór wirtualny liczy zaledwie 85 pozycji, ale jest stale uzupełniany.

Ostatnie wystąpienie podczas IX Forum w postaci prezentacji multimedialnej, przygotowane zostało przez mgr inż. Andrzeja Jurka, informatyka Wydziału Teologicznego. Tematem pokazu był "FIDKAR - nowe narzędzie internetowe dla bibliotekarzy".

Zwieńczeniem Forum była ożywiona dyskusja, podsumowanie obrad i wnioski. Zastanawiano się zatem nad digitalizacją cennych XIX i XX - wiecznych kolekcji kapłańskich oraz pokaźnych zasobów bibliotek klasztornych. Podzielono się uwagami i spostrzeżeniami dotyczącymi cyfryzacji własnych zbiorów bibliotecznych. Nie brakło także głosów związanych z pracami nad Śląską Biblioteką Cyfrową.

IX Forum towarzyszyła interesująca wystawa zagranicznej literatury naukowej przygotowanej przez IPS - International Publishing Service - dla całego środowiska bibliotecznego.

BOGUMIŁA WARZĄCHOWSKA