FENOMENOLOGICZNY ŻYWOT MISTRZA

Przeto spędźmy życie na pojmowaniu. (...) Chociaż jeden dzień spędźmy tak rozważnie jak Natura i nie pozwólmy, aby cokolwiek skłoniło nas do zboczenia z raz obranej drogi.
H.D. Thoreau: Walden, czyli życie w lesie

Miejsce, niebo nad miejscem (skylight), miasto, sąsiedztwo, oba bieguny swojskości, przyjazna przestrzeń wspólnot - są ważne, najważniejsze w myśli i filozofii Prof. Tadeusza Sławka. Dlatego ważne są Katowice. Dlatego ważna jest nasza Alma Mater, ważne jest to jubileuszowe spotkanie - i my, którzy jesteśmy dzisiaj razem z Mistrzem! Mógłbym teraz mówić o braku słów, o wielkości, której słowa nie potrafią dotknąć oraz niemożliwości opowiedzenia życia. Proszę zatem wybaczyć, że tylko tak fenomenologicznie, wyrywkowo prezentuję sylwetkę Jubilata.

Tadeusz Sławek urodził się w Katowicach 5 grudnia 1946 roku, maturę zdawał w liceum im. Adama Mickiewicza w Katowicach w roku 1964, a tytuł magistra zdobył w Uniwersytecie Jagiellońskim. Najpierw, w 1969 roku, tytuł magistra polonistyki u prof. Henryka Markiewicza (praca o Stanisławie Brzozowskim), a następnie, w 1971 roku - magistra anglistyki (praca o Williamie Blake’u). Pracę doktorską pt. Zagadnienie przestrzeni w literaturze napisaną pod kierunkiem prof. Ireneusza Opackiego obronił w Uniwersytecie Śląskim w 1978 roku. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w Uniwersytecie Adama Mickiewicza w 1986 roku. Tytuł profesora otrzymał w 1992 roku, zaś profesora zwyczajnego w roku 1999.

Prof. Tadeusz Sławek przebywał kilkakrotnie na stypendiach. W roku 1973 na stypendium British Council w Norwich w Wielkiej Brytanii, a w latach 1979-80 na stypendium Fulbrighta w San Diego w Stanach Zjednoczonych. W latach 1982 i 1989-90 pracował również naukowo w San Diego. W 1994-95 na stypendium w Stanford. Profesor Sławek prowadził także gościnne wykłady na Uniwersytecie w Sztokholmie, Bari, Neapolu, Bolton, Norwich, Louvain. Jako visitng professor wykładał w Norwich, w Uniwersytecie Ostrawskim i w Stanford University.

Foto: Agnieszka Sikora

Ilość publikacji, artykułów, esejów, tłumaczeń przewyższa możliwości jednego badacza. Wiadomo mi, że powstają już prace licencjackie na temat eseistyki Jubilata. Wymienię tylko kilka książek z ostatniego okresu działalności naukowej:
- Literary Voice. The Calling of Jonah (razem z Donaldem Weslingiem). State University of New York Press 1995.
- U-bywać. Świat, człowiek, przyjaźń w pismach Williama Blake’a. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2001.
- Antygona w świecie korporacji. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2002, 2003.
- Revelations of Gloucester. Charles Olson, Fitzh High Lane, and Writing of the Place. Peter Lang Verlag: Frankfurt am Main 2003.

Chciałbym przypomnieć jedynie dwie publikacje esejów na głos, które swego czasu ogromnie inspirowały wielu ludzi: Podróż czterech mężów z Nysy do Barda Śląskiego i Pięć esejów o gościnności (Pszczyna 2000). Eseje na głos i kontrabas powstawały we współpracy Bogdana Mizerskiego. To ważny aspekt działalności Profesora, który mieści się pomiędzy twórczością naukową i artystyczną, na obrzeżach dyskursów i stylów, a jednocześnie w epicentrum istotnych przewartościowań współczesnej humanistyki. Jedną z ważniejszych publikacji Profesora jest książka napisana wespół z prof. Tadeuszem Rachwałem pt. Maszyna do pisania. O dekonstruwistycznej teorii literatury Jacquesa Derridy, rzecz wydana w Warszawie w 1992 roku. Książka ta przyniosła w jakimś sensie przełom derridiański w polskich badaniach literackich.

Jubilat przeszedł całą drogę cursus honorum akademickiej służby: od prodziekana Wydziału Filologicznego (w roku 1990, a później od września 1993 roku) aż po funkcję Rektora Uniwersytetu Śląskiego w latach 1996-2002. Był również członkiem Prezydium Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego do 2005 roku. Od września 2002 roku Prof. Sławek kieruje Katedrą Literatury Porównawczej na Wydziale Filologicznym naszego Uniwersytetu. Jest też redaktorem serii naukowej pt. Komparatystyka Literacka i Kulturowa, gdzie m.in. ukazuje się wydawnictwo "Civitas Mentis".

Za istotne uważam podkreślenie, że Profesor Sławek ustawicznie wpływa na kształt przestrzeni myśli nie tylko na naszym Uniwersytecie, lecz szeroko poza nim jako stały współpracownik i eseista "Tygodnika Powszechnego".

Nasz Jubilat był wielokrotnie nagradzany przez różne gremia. Wymienię tylko dwie nagrody: w roku 2002 otrzymał Nagrodę Lux ex Silesia, a w roku 2003 Nagrodę Solidarności za całokształt dorobku literackiego i naukowego.

ZBIGNIEW KADŁUBEK

Autorzy: Zbigniew Kadłubek, Foto: Agnieszka Sikora