Petr Pithart studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Karola w Pradze w latach 1957 - 1962, specjalizacja - prawo międzynarodowe. Już na piątym roku studiów rozpoczął pracę, jako asystent, w Katedrze Teorii Państwa i Prawa. Po dwuletniej służbie wojskowej wrócił na ww. katedrę a do roku 1970 prowadził na wydziale zajęcia, jako asystent specjalista. W międzyczasie powołano go na stanowisko sekretarza Interdyscyplinarnego Zespołu Czechosłowackiej Akademii Nauk ds. Reformy Systemu Politycznego (1966 - 1968). W latach 1967 - 1970 był redaktorem politycznym tygodnika "Literami noviny" ("Gazeta Literacka") (później "Literárni listy"), głównego organu ruchu reformatorskiego.

W okresie okupacji kraju przez wojska radzieckie, otrzymał jesienią 1969 roku stypendium na dwuletni podyplomowy pobyt w St. Anthohy's College w Oxfordzie. Z pobytu w Oxfordzie musiał jednak zrezygnować po trzech miesiącach, ponieważ cofnięto mu pozwolenie na pobyt za granicą a nie chciał pozostać na emigracji. Na wiosnę 1970 został zmuszony do odejścia z Wydziału Prawa do pracy w charakterze robotnika a po podpisaniu Karty 77 cofnięto mu na pewien okres prawo wykonywania zawodu prawnika.

Doc. JUDr. Petr Pithart

Na grunt akademicki, tj. na Uniwersytet Środkowoeuropejski w Pradze (utworzony przez Georga Sorosa) wrócił, jako były premier rządu, w roku 1992 po niepowodzeniu jego partii Ruch Obywatelski w wyborach w 1992 r. Pracował tam przez dwa lata jako Senior Research Fellow, zajmując się współczesnym nacjonalizmem. Uniwersytet został jednak w roku 1994 przeniesiony z Pragi. Wrócił wówczas, po niemal ćwierćwieczu, na Wydział Prawa Uniwersytetu Karola jako docent (tytuł otrzymał za publikacje wydane w latach 70-tych, 80-tych i na początku 1990 r.). Prowadził tam i dotąd prowadzi w ramach zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin jednosemestralny kurs podstaw politologii.

Petr Pithart skupiał się w ostatnich latach na tematach, związanych z nowoczesną duchową i polityczną historią swego kraju (od końca baroku) i jego sąsiadów a szczególnie z kulturalno-politycznym fenomenem Europy Środkowej. Głównym punktem jego zainteresowań stał się problem nacjonalizmu, jego geneza i przemiany, zwłaszcza w stosunkach czesko-niemieckich i czesko-słowackich. W wielkiej pracy "Češi v dějinách nové doby. Pokus o zrcadlo" (Czesi w historii nowożytnej. Próba przedstawienia dokładnego wizerunku), której jednym z trzech współautorów jest Petr Pithart, znajduje się także rozdział o stosunkach czesko-polskich. Przy innych okazjach zajmuje się czesko-polskimi stereotypami i heterostereotypami (na ten temat prowadził dyskusję z bohemistą prof. Jackiem Baluchem także na gruncie polskim). Już przed rokiem 1989 poświęcił się tematowi społeczeństwa obywatelskiego w odniesieniu do partii politycznych.

Dorobek naukowy i literacki:

• "Obrana Politiky" (Obrona polityki). Wydawnictwo Panorama, Praga, 1990;
• "Osmasedesaty" (Sześćdziesiąty ósmy), szereg wydań podziemnych, a następnie wydawnictwo w Kolonii nad Renem, Rozmluvy w Londynie, w końcu w Pradze 1990;
• "Dejiny a politika" (Historia i polityka) wybór esejów, wydawnictwo Prostor, Praga 1991;
• "Ćeši v dejinach nove doby. Pokus o zrcadlo" (Czesi w historii nowożytnej. Próba przedstawienia dokładnego wizerunku), wspólnie z Milanem Otahalem a Petrem Prihodou, Rozmluvy, Praga 1992, Academia Praga 2003;
• "Kdo jsme po devětaosmdesatem?" (Kim jesteśmy po osiemdziesiątym dziewiątym?) wybór esejów 1992-1996, Kalligram Bratislava 1997;
• przygotowywane trzytomowe wydanie prac i esejów politologicznych, Academia 2004;
• setki artykułów i wywiadów w wielu czasopismach i gazetach.

Tłumaczenia:

• "Slovník politického myšlení" ("Słownik myślenia politycznego"), R. Scruton, dwa wydania, ostatnie Atlantis, Brno 1999;
• "Smysl konzervatismu" ("Poczucie konserwatyzmu"), R. Scruton, podziemie, następnie Torst, Praga 1995.

Prace zbiorowe:

• "T.G. Masaryk a naše současnost" (T. G. Masaryk a nasze czasy współczesne), praca zbiorowa o Masaryku nr VII, wydawnictwo podziemne Praga 1980;
• "Problém tolerance v dějinách a perspektivě", (Problem tolerancji w historii i perspektywie) praca zbiorowa z okazji 200-lecia patentu tolerancyjnego, wydawnictwo podziemne Praga 1981, wspólnie z Milanem Machovcem;
• "Čítanka odsunutých dějin" (Podręcznik wycofanej historii), Fundacja Bernarda Bolzana, Praga 1998, wspólnie z Petrem Příhodou.