Krajowa Sekcja Nauki NSZZ "Solidarność" od lat zgłasza postulaty poprawy ciągle pogarszającej się sytuacji finansowej uczelni publicznych i jednostek naukowych. W wielu swoich wystąpieniach wykazała drastyczne różnice w sytuacji szkolnictwa wyższego i nauki w Polsce i w innych krajach europejskich, podkreślając sprzeczność między tym stanem a aspiracjami naszego państwa dążącego do połączenia się z Unią Europejską.

Przedstawiciele KSN w dniu 2.08.2000 r. na spotkaniu z Ministerstwem Edukacji Narodowej wyrazili zaniepokojenie sytuacją i ostrzegli, że rozważana jest możliwość podjęcia działań statutowych w razie zgłoszenia zapowiadanego budżetu na rok 2001.

Brak reakcji Rządu na postulaty sprawił, że Krajowa Sekcja Nauki w porozumieniu z komisjami zakładowymi wyższych uczelni i jednostek badawczo-rozwojowych wystąpiła do Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" o wszczęcie sporu z Rządem.

Komisja Krajowa decyzją z 7.11. 2000 r. weszła w spór z Rządem.

W ramach sporu, 29.11.2000 r. rozpoczęły się rozmowy, w których Rząd zadeklarował trochę korzystniejsze wskaźniki wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej (w wysokości 7,8% przy planowane inflacji 7,2%) oraz dodatkowe środki na poprawę sytuacji płacowej w szkolnictwie wyższym i nauce.

Niestety, Rząd nie wywiązał się z tej obietnicy, dlatego na spotkaniu w dniu 12.12.2000 r. KSN ponownie przedstawiła stronie rządowej postulat zwiększenia środków na wynagrodzenia w sferze nauki i szkolnictwa wyższego oraz przestawiła najpilniejsze problemy do rozwiązania, a wśród nich kwestię niedoszacowania wzrostu wydatków wskutek inflacji w 2000 r., konieczności wyrównania niepełnego przekazania w 2000 r. środków na realizację zadań w nauce i szkolnictwie wyższym. Ponadto NSZZ "Solidarność" zgłosiła propozycję opracowania wieloletniego planu zwiększenia finansowania nauki (do 1.5 % PKB) i szkolnictwa wyższego (do 2% PKB) oraz propozycje mające na celu powiązanie nauki z gospodarką.

Na spotkaniach, które odbyły się w dniach 5.01., 9.01. i 18.01. br. przedstawiciele Rządu nie podjęli merytorycznych rozmów ze związkowcami i to zadecydowało o kontynuacji sporu.

Nieugięta postawa KSN zaowocowała głównie decyzją o przyznaniu przez Sejm RP dodatkowych środków dla szkół wyższych w ramach celowej rezerwy budżetowej w wysokości ok. 170 mln zł.

Decyzja Sejmu spełniła tylko część postulatów "Solidarności" zgłoszonych w ramach sporu. KSN prowadziła dalsze rozmowy z Rządem o sposobie podziału kwoty 170 mln zł, gdyż posłowie mieli na względzie zwiększenie środków na wynagrodzenia, jednak w ustawie budżetowej nie zostało to jasno zapisane.

Związek opowiedział się po stronie zwiększenia wynagrodzeń, zgodnie zresztą z podpisanymi wcześniej komunikatami z rozmów. Przekazanie wymienionych środków na płace w ustaleniach między NSZZ "Solidarność" a Rządem będzie powiązane z rozpoczęciem reformy systemu wynagrodzeń nauczycieli akademickich, poczynając od asystentów, którzy docelowo w perspektywie trzech lat mają zarabiać tyle, ile wynosi przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej. Są to zbliżone zamiary MEN i KSN NSZZ "Solidarność" zapisane w przygotowanych przez nie dwóch oddzielnych projektach ustawy "Prawo o szkolnictwie wyższym". Rozwiązanie systemowe i ustawowe może być początkiem zmiany sytuacji uczelni publicznych.

Na razie można więc mówić o zawieszeniu sporu, ale jeszcze nie o jego odwołaniu, gdyż Krajowa Sekcja Nauki prowadzi nadal rozmowy z Rządem o rozwiązaniu problemów, które przedstawiła w swoich najważniejszych postulatach.

Z pracowniczymi problemami środowiska szkól wyższych i nauki można zapoznać się na internetowej stronie KSN NSZZ "Solidarność": http://www.Solidarnosc.pl/~ksn