W 2016 roku nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego ukazała się ważna książka autorstwa prof. zw. dr. hab. Jerzego Mioduszewskiego Continuity. Eleven sketches from the past of Mathematics

Matematyka jako sztuka

Prof. Jerzy Mioduszewski jest uznanym matematykiem, niekwestionowanym autorytetem w zakresie topologii, w szczególności topologii przestrzeni euklidesowych, prowadził także badania w zakresie teorii funkcji rzeczywistych i funkcji analitycznych. W uznaniu wybitnych osiągnięć naukowych i dydaktycznych w 2004 roku został uhonorowany uniwersytecką nagrodą Pro Scientia et Arte przyznaną za wybitne osiągnięcia w dziedzinie matematyki, zwłaszcza za nowatorskie prace wprowadzające nowe odkrycia do światowej matematyki (tzw. przestrzeń Mioduszewskiego) oraz inspirujące dalsze poszukiwania wśród przedstawicieli tej dziedziny wiedzy.

19 września 2016 roku w Centrum Informacji Naukowej
i Bibliotece Akademickiej odbyła się promocja
książki Continuity. Eleven sketches from the
past of Mathematics autorstwa prof. zw. dr. hab.
Jerzego Mioduszewskiego, emerytowanego profesora
Uniwersytetu Śląskiego
19 września 2016 roku w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej odbyła się promocja książki Continuity. Eleven sketches from the past of Mathematics autorstwa prof. zw. dr. hab. Jerzego Mioduszewskiego, emerytowanego profesora Uniwersytetu Śląskiego

Profesor Jerzy Mioduszewski urodził się 25 grudnia 1927 roku na Mazowszu. Jego matka była nauczycielką, a ojciec geodetą. W roku 1947 Jerzy Mioduszewski ukończył Liceum Ogólnokształcące w Łomży i rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Zakończył je w roku 1952, przedstawiając pracę na temat kontinuów nieprzywiedlnych. Promotorem jego pracy magisterskiej był profesor Bronisław Knaster, uczeń słynnego Wacława Sierpińskiego, współtwórcy, oprócz Stefana Banacha, Polskiej Szkoły Matematycznej. Promotorem doktoratu uzyskanego na Uniwersytecie Wrocławskim w roku 1959 był też profesor Knaster. Habilitację Jerzy Mioduszewski uzyskał w roku 1964 we Wrocławiu, a dwa lata później podjął pracę w Filii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Katowicach. W roku 1967 ze stanowiska docenta na Uniwersytecie Wrocławskim przeniósł się już na stałe do Filii UJ, która w rok później przekształciła się w Uniwersytet Śląski. Jest więc związany z Uniwersytetem Śląskim od początku jego istnienia, przy czym już od roku 1976 jako profesor.

Profesor Mioduszewski jest wybitnym matematykiem o ugruntowanej światowej renomie. Najbardziej znane są jego prace w dziedzinie topologii płaszczyzny i teorii kontinuów. Do kanonu topologii geometrycznej weszły jego konstrukcje kontinuów nierozkładalnych uzyskiwane przy pomocy granic odwrotnych, a także pewien obiekt matematyczny znany jako przestrzeń Mioduszewskiego. Będąc już w Katowicach, rozwinął też badania w zakresie teorii mnogości. Do najbardziej znanych należy jego praca z roku 1974 na temat kompozant w kompaktyfikacji Čecha-Stone’a zbioru liczb rzeczywistych nieujemnych. Postawiona tam hipoteza została niedawno potwierdzona przez jednego z czołowych matematyków amerykańskich. Od wielu lat profesor Mioduszewski zajmuje się też historią i filozofią matematyki. Do dziś utrzymuje żywe kontakty naukowe z matematykami w kraju i za granicą, głównie w Stanach Zjednoczonych.

Od początku swej działalności w Katowicach, a więc od roku 1966 aż do przejścia na emeryturę, profesor Mioduszewski prowadził seminarium naukowe. Seminarium, którego jest twórcą, funkcjonuje w Instytucie Matematyki do dziś jako Seminarium Zakładu Teorii Mnogości i Topologii. W ciągu minionych 50 lat istnienia jego gośćmi była wielka liczba gości zagranicznych, trudna do określenia, lecz zapewne przekraczająca 100 osób. Seminarium współpracowało też od początku z analogicznymi ośrodkami na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Wrocławskim. Znakomici profesorowie z tych ośrodków wygłaszali w Instytucie Matematyki całoroczne lub semestralne wykłady.

Profesor Mioduszewski bardzo wiele czasu i energii poświęcił swoim uczniom. Był promotorem dwunastu doktorów matematyki. Wśród jego uczniów i uczniów jego uczniów dziewięciu się habilitowało, a czterech (w tej liczbie piszący te słowa) uzyskało tytuł profesorski. Liczba wszystkich „potomków naukowych” profesora Mioduszewskiego przekroczyła już 20. Wielu jego uczniów wyjechało do innych ośrodków w kraju i za granicą, a czterech osiadło na stałe w Ameryce.

Szkoła Matematyczna, która powstała w Katowicach przy udziale profesora Mioduszewskiego, jest znana w świecie. Wielką jego zasługą jest to, że zainicjował na Uniwersytecie Śląskim badania naukowe w zakresie topologii i teorii mnogości, znanych od czasu Sierpińskiego i Kuratowskiego jako polska specjalność, a następnie Szkołę tę rozwinął i umocnił. Nie tylko zadbał o rozwój warsztatu naukowego, ale też wpoił swoim uczniom fundamentalne zasady uprawiania nauki. Nauczył ich rzetelności badawczej. Nauczył, że ważne jest rozwiązywanie naturalnych i istotnych problemów badawczych, a nie publikowanie za wszelką cenę. Nieustannie przypominał i przypomina do dziś, że Uniwersytet nie jest zakładem produkcyjnym, a praca naukowa nie polega na zdobywaniu punktów. Przekazał także swoim uczniom pewien styl uprawiania matematyki i pewne zasady estetyczne, które sprawiają, że matematyka staje się nie tyle rzemiosłem, co sztuką.

Profesor Mioduszewski jest autorem 37 artykułów w języku angielskim opublikowanych w czasopismach o międzynarodowym zasięgu i 7 książek. Wszystkie jego publikacje znane są z wysokiego kunsztu naukowego i świetnej redakcji. Także tę umiejętność starał się przekazać swoim uczniom. Spośród jego książek największe uznanie wśród matematyków zdobyła wydana w 1996 roku Ciągłość. Szkice z historii matematyki. Spotkała się ona z entuzjastycznymi recenzjami, a Uniwersytet Śląski między innymi za tę książkę przyznał profesorowi Mioduszewskiemu prestiżową nagrodę Pro Scientia et Arte. Jedna z recenzji ukazała się w najważniejszym matematycznym czasopiśmie recenzującym „Mathematical Review”. W konsekwencji książka została przetłumaczona na angielski. W minionym roku w wersji angielskiej, uzupełnionej i nieco zmienionej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego wydało ją pod tytułem Continuity. Eleven sketches from the past of mathematics. Przekraczając granice wyznaczone językiem, książka zapewne zajmie wysoką pozycję w światowym piśmiennictwie w zakresie historii matematyki.