Wydarzenie zorganizowane zostało przez Zakład Historii Języka Polskiego w Instytucie Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej Uniwersytetu Śląskiego oraz Sekcję Historycznojęzykową Studenckiego Koła Naukowego Językoznawców. Swoje referaty dotyczące szeroko pojmowanej historii języka polskiego wygłosili młodzi naukowcy z czterech ośrodków akademickich w Polsce: Katowic, Poznania, Rzeszowa i Warszawy.

VII konferencja naukowa studentów, doktorantów i młodych doktorów z cyklu „Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii”

Konferencję otworzyła dr hab. prof. UŚ Mirosława Siuciak, dyrektor Instytutu Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej i kierownik Zakładu Historii Języka Polskiego. Referaty zostały podzielone na trzy sekcje. Jako pierwsza swój referat wygłosiła Kinga Wąsińska (Katowice), która omówiła odmienny rozwój semantyczny wszystkich wariantów rdzenia prasłowiańskiego *lъgw polszczyźnie i zwróciła uwagę na procesy leksykalizacyjne, jakim ulegały wyrazy, które zachowały prasłowiański element. Tematykę zmian semantycznych kontynuował Mateusz Adamczyk (Warszawa), który zajął się etymologią i zmianami znaczenia leksemu płeć. Binarne rozróżnienie na płeć męską i żeńską odpowiadające mechanizmom poznawczym w myśleniu potocznym według autora przestaje być w najnowszej polszczyźnie zasadniczym elementem znaczenia leksemu płeć. Kolejnym wystąpieniem z zakresu etymologii i semantyki był referat Doroty Hamerlok (Katowice) dotyczący czasownika ciec. Prelegentka analizując rozwój praindoeuropejskich rdzeni *teku- i *pleu-, sięgnęła do różnych języków indoeuropejskich i zobrazowała zasięg występowania czasownika ciec w połączeniach z wybranymi rzeczownikami w polszczyźnie w ciągu wieków. Ostatnim referatem w tej sekcji było wystąpienie Karoliny Borowiec (Poznań), poruszającej zagadnienie „języka/dialektu śląskiego” w XV wieku. Autorka omówiła regularności i cechy wspólne XV-wiecznych tekstów powstałych na interesującym obszarze, mając na uwadze wpływy właściwe dla języka polskiego i języka czeskiego.

Wystąpienia kolejnej sekcji dotyczyły analizy tekstów staropolskich. Jako pierwsza głos zabrała Dorota Masłej (Poznań), która badała fragmenty polskie zapisane nad tekstem łacińskim tzw. parafrazy Modlitwy Pańskiej Ludolfa z Saksonii zapisanej w rękopisie Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, nazwane przez Aleksandra Brücknera „zbiorem glos”. Mateusz Kucab (Rzeszów) wygłosił referat na temat języka Jana Andrzeja Morsztyna. Prelegent przeanalizował składnię, stylistykę oraz semantykę wybranych tekstów barokowego poety, wykazując bogactwo sensów i form w nich zawartych. Marta Siwińska (Poznań) przedstawiła wyniki analizy porównawczej Rozmyślania przemyskiego i tekstu stanowiącego jego prawdopodobne źródło Passio Christi et opera Christi Jakuba z Vitry. Pozwoliło to Autorce na wskazanie rozwiązań specyficznych dla źródła oraz rozwiązań właściwych dla całego tekstu Rozmyślania przemyskiego. Jako ostatni w tej części wystąpił Wojciech Stelmach (Poznań), który przedmiotem swojej analizy uczynił pomyłkę Stanisława Rosponda w tłumaczeniu kanonu synodu wrocławskiego z 1248 roku. Referent wykazał konsekwencje tej pomyłki dla dydaktyki akademickiej oraz przyczyny popełnienia tego błędu w tłumaczeniu.

Sekcja popołudniowa obejmowała pięć referatów. Pierwszy z nich wygłosiła Beata Kiszka (Katowice), która analizie poddała nazwy własne w twórczości Juliana Tuwima: toponimy, propria związane z kulturą, a także nazwy odnoszące się do nowinek ze świata mody, techniki, motoryzacji oraz neologizmy tworzone na podstawie onimów. Referat Marii Zając (Katowice) poświęcony został terminologii stosowanej w publikacjach naukowych z zakresu językoznawstwa na przełomie XIX i XX wieku. Autorka wskazała pewne tendencje rozwojowe stylu naukowego w językoznawstwie. Alicja Bronder i Magdalena Wojtyka (Katowice) przyjrzały się wybranym nazwom ubioru w dialekcie górnośląskim, zarówno dawnym, jak i wciąż obecnym w uzusie. Prelegentki zaprezentowały także zależności między analizowanymi nazwami a czynnikami pozajęzykowymi. Małgorzata Broszko (Katowice) prześledziła etymologię i zmiany semantyczne leksemów wyrażających następstwo w polszczyźnie: drugi, wtóry, kolejny, następny. Omówione zostały także wyrazy motywowane od tych jednostek leksykalnych. Jako ostatnia głos zabrała Aleksandra Mól (Katowice), która zreferowała problem regulacji pisowni skrótowców dokonanej w 1956 roku. Autorka oglądowi poddała dwa numery „Dziennika Polskiego”: przed- i poreformowy.

Owocna dyskusja po obradach w każdej z sekcji oraz różnorodność tematyczna prezentowanych wystąpień dowodzą tego, że historia języka polskiego nadal jest zagadnieniem niezwykle interesującym, także dla młodych naukowców. Referaty z tegorocznych obrad utworzą siódmy już pokonferencyjny tom serii „Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii”.