12 maja w auli Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie odbyła się uroczystość nadania zaszczytnego tytułu doktora honoris causa prof. zw. dr. hab. Wiesławowi Banysiowi. Rektora UŚ uhonorowano za dokonania naukowe i działalność na rzecz szkolnictwa wyższego. Wydarzenie to odbyło się w ramach obchodów Święta Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, który obchodzi w tym roku swoje 68. urodziny. Przyznany rektorowi Banysiowi tytuł jest najwyższą godnością akademicką nadawaną przez Senat UP i jest nadawany osobom szczególnie zasłużonym dla nauki, kultury i polityki.

JM Rektor UŚ prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś i JM Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego prof. dr hab. Michał Śliwa

W tej ważnej dla społeczności Uniwersytetu Śląskiego uroczystości licznie uczestniczyli przedstawiciele uczelni, m.in.: prorektor ds. finansów i rozwoju prof. zw. dr hab. Stanisław Kucharski, prorektor ds. nauki i współpracy z gospodarką prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk, prorektor ds. kształcenia i studentów dr hab. prof. UŚ Ryszard Koziołek, kanclerz UŚ dr Agnieszka Skołucka oraz reprezentanci Wydziału Filologicznego UŚ. Wśród uczestników byli także przedstawiciele władz samorządowych, wojewódzkich oraz miejskich z przewodniczącym Sejmiku Województwa Śląskiego Andrzejem Gościniakiem i prezydentem Katowic Piotrem Uszokiem na czele oraz rodzina i przyjaciele doktora honoris causa. Zgromadzonych w auli gości przywitał JM Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego prof. dr hab. Michał Śliwa.

Laudację wygłosiła dr hab. prof. UP Teresa Muryn, zastępca dyrektora Instytutu Neofilologii UP, która przedstawiła działalność naukową prof. Banysia jako neofilologa, językoznawcy-romanisty. Szczególnie mocny nacisk położyła na imponujący dorobek publikacyjny dostojnego doktoranta: 3 monografie, 2 w przygotowaniu, około 70 artykułów w prestiżowych czasopismach, skrypt do gramatyki francuskiej, redagowanie renomowanego czasopisma naukowego „Neophilologica”, współredagowanie „Études Cognitives”. Laudatorka zauważyła, że dorobek ten pozwala prześledzić drogę naukowego rozwoju profesora Banysia od teorii semantycznej, inspirowanej badaniami promotora pracy doktorskiej prof. Stanisława Karolaka, poprzez opis kognitywny, aż do stworzenia własnej szkoły badawczej opartej na opisie języka zorientowanego obiektowo, stosowanego m.in. w modułach tłumaczenia automatycznego.

– Równie imponująca jest współpraca prof. Wiesława Banysia z językoznawcami francuskimi, takimi jak Jean-Pierre Desclés i Hélène Włodarczyk z Uniwersytetu Paryż III, a zwłaszcza Gaston Gross z Uniwersytetu Paryż XIII. Zrealizowała się m.in. w dziewięciu projektach badawczych, licznych recenzjach i uczestnictwie w radach naukowych prestiżowych czasopism językoznawczych. Jeden z projektów, realizowany w zakresie bilateralnej współpracy polsko-francuskiej Polonium, był wspólnym przedsięwzięciem Uniwersytetu Paryż XIII, Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Pedagogicznego – dodała prof. Teresa Muryn.

Prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś – JM Rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich oraz Regionalnej Konferencji Rektorów Uczelni Akademickich

Laudatorka podkreśliła również, że niezwykle aktywny na gruncie naukowym prof. Wiesław Banyś potrafi godzić tę działalność z równie intensywną aktywnością organizacyjną. Sprawował i sprawuje wiele funkcji: był dyrektorem Instytutu Filologii Romańskiej Uniwersytetu Śląskiego, prodziekanem, potem dziekanem Wydziału Filologicznego, a następnie prorektorem Uniwersytetu Śląskiego. Od roku 2008 pełni funkcję rektora Uniwersytetu Śląskiego. W 2008 roku został również wybrany na przewodniczącego Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich, a w 2012 roku na przewodniczącego Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Jest również znakomitym organizatorem nauki na poziomie międzynarodowym.

– Funkcji przeróżnych sprawuje tak wiele, że uzasadniałyby pytanie, czy nie należy zrelatywizować pojęcia czasu do Osoby, a nie materii – zażartowała prof. Muryn.

Kończąc swoje wystąpienie, laudatorka zwróciła uwagę na związki łączące rektora UŚ z krakowską uczelnią.

– Prof. Stanisław Karolak stworzył przed laty zespół naukowy, który połączył szczególnymi więzami trzy uniwersytety: Pedagogiczny, Śląski i Paryż XIII. Choć nieformalna i w dużej mierze oparta na przyjaźni, współpraca naukowa owocowała różnymi wydarzeniami: wspólnymi konferencjami, publikacjami, wsparciem dydaktycznym.

Prof. Muryn dodała, że trwająca od ponad 40 lat przyjaźń i współpraca rozwijają się dalej.

Następnie uczestnicy uroczystości wysłuchali wykładu prof. Wiesława Banysia, dotyczącego współczesnych problemów humanistyki i nowoczesnej wizji uniwersytetu.

– W trakcie aktualnie trwającej w naszym kraju szerokiej debaty o humanistyce i naukach społecznych, o ich, jak się czasem słyszy, „kryzysie”, odnoszę wrażenie, że wciąż mówimy wyłącznie o kontekście polskim humanistyki i nauk społecznych, a prawie wcale o kontekście międzynarodowym ich funkcjonowania, o kształceniu w zakresie dyscyplin humanistycznych i nauk społecznych, co jest oczywiście absolutnie ważne, ale już nie o badaniach naukowych, zwłaszcza w kontekście międzynarodowym – powiedział rektor UŚ.

Odnosząc się do kwestii nowoczesnej wizji uniwersytetu, prof. Wiesław Banyś zauważył, że powinniśmy dziś spróbować sobie odpowiedzieć na kilka pytań. Przede wszystkim, czym jest uniwersytet, jaka jest jego misja w kulturze, w społeczeństwie, w rozwoju cywilizacyjnym, a także jaka jest współcześnie rola uczelni wyższych i jaki model uniwersytetu wychodzi naprzeciw współczesnym oczekiwaniom społecznym oraz jaka jest kulturotwórcza rola uniwersytetów w przestrzeni miejskiej.

– Odpowiedź na tak postawione pytania nie wydaje się łatwa i jednoznaczna, co bardzo dobrze pokazały dyskusje w trakcie zorganizowanego przez Uniwersytet Jagielloński Kongresu Kultury Akademickiej – zauważył doktor honorowy UP. – Dzisiejsze uniwersytety nie stanowią już wież z kości słoniowej, niedostępnych dla zwykłego, przeciętnego zjadacza chleba, otwartych tylko dla wybranych. Nowoczesna uczelnia XXI wieku współpracuje z szeroko rozumianym otoczeniem społeczno-gospodarczym.

Uroczystość uhonorowania JM Rektora UŚ tytułem doktora honoris causa UP odbyła się 12 maja w auli Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie

Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził, że współczesne uniwersytety muszą – poza wykonywaniem możliwie najlepiej swoich oczywistych funkcji podstawowych, tradycyjnie uznawanych, jak uniwersalna nauka i holistyczna edukacja – nieustannie rozszerzać sferę własnego oddziaływania, wychodzić poza swoje mury, aby budować wielorakie i zróżnicowane powiązania z instytucjami i organizacjami. Powinny być one obecne m.in. w placówkach edukacyjnych, patronować projektom kulturalnym, inicjować i angażować się w istotne debaty, po to, żeby stwarzać klimat dla dynamicznej kreatywności.

Dostojny doktorant odniósł się również do kwestii roli uczelni wyższych w tkance miasta i regionu. Podkreślił, że miasto i jego mieszkańcy stanowią naturalną przestrzeń dla wszystkich typów uczelni wyższych, zarówno humanistycznych, technicznych, ekonomicznych, medycznych, rolniczych, pedagogicznych, jak i artystycznych czy sportowych.

– Głównym zadaniem szkolnictwa wyższego jest bowiem kształcenie przyszłych elit, formowanie twórczych postaw, przygotowanie wykwalifikowanych kadr zdolnych do funkcjonowania w innowacyjnej gospodarce, a przez to aktywne tworzenie swojego otoczenia – pobudzanie rozwoju i zmian jakościowych, wzrost aktywności społecznej i gospodarczej, wzmacnianie potencjału społeczności lokalnych oraz podwyższanie ich kwalifikacji – co od zawsze zresztą mieściło się w misji szkół wyższych – skonstatował rektor UŚ.

Prof. Wiesław Banyś zaapelował również, aby skupiać, a nie rozpraszać funkcje akademickie w regionach: – Musimy budować wspólną, akademicką przestrzeń zintegrowaną z tkanką miasta, otwartą, służącą mieszkańcom we wzmacnianiu ich potencjału edukacyjnego, wyrównywaniu szans edukacyjnych i zawodowych, sprzyjającą włączeniu społecznemu.

Na zakończenie swojego wystąpienia rektor UŚ zwrócił się do zgromadzonych w auli przedstawicieli środowiska akademickiego:

– Na nas wszystkich – ludziach uniwersytetu – spoczywa wielka odpowiedzialność za propagowanie wiedzy i „rozumu naukowego”, za kształtowanie postaw i zachowań, za rozbudzanie świadomości obywatelskiej. Od jakości naszych działań zależy bardzo wiele, także przyszłość naszego kraju i Unii Europejskiej. Jako środowisko akademickie powinniśmy zawsze dawać podstawy dla ich jak najlepszego rozwoju, a to, czego dokonujemy i dokonamy, stanie się dobrym dziedzictwem dla kolejnych pokoleń.

Po wystąpieniu rektora UŚ gratulacje prof. Banysiowi złożyli między innymi: prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow – honorowa przewodnicząca Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, przewodniczący Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. dr hab. Jerzy Woźnicki, wicewojewoda małopolski Andrzej Harężlak, prezydent Katowic Piotr Uszok i zastępca prezydenta Krakowa Elżbieta Koterba. Po uroczystości uczestnicy udali się do holu, gdzie odbyło się odsłonięcie tablicy z nazwiskiem nowego doktora honoris causa UP.