Okiennik Wielki – Żerkowice
II Międzynarodowe Warsztaty Terenowe dla Młodych Hydrogeologów w Złotym Potoku

Forum wymiany doświadczeń

Od 10 do 12 czerwca w malowniczym Złotym Potoku w ośrodku WOM Częstochowa odbyły się II Międzynarodowe Warsztaty Terenowe dla Młodych Hydrogeologów, których tematem przewodnim był „Wpływ antropopresji na wody podziemne”.

Organizatorami warsztatów, pod honorowym patronatem dziekana Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego prof. zw. dr. hab. Adama Idziaka, byli członkowie Studenckiego Koła Naukowego Hydrogeologów AQUA przy Wydziale Nauk o Ziemi UŚ: Damian Szatkowski, Joanna Czekaj, Klaudia Kozioł, Magdalena Suszka i Łukasz Żyła, oraz pracownicy Zakładu Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej UŚ: mgr Jolanta Kaźmierczak, dr Piotr Siwek i dr hab. Andrzej Witkowski. Współorganizatorem konferencji była Komisja Ochrony Wód Podziemnych Międzynarodowej Asocjacji Hydrogeologów (IAH) oraz Polski Komitet Narodowy IAH. Organizatorem formalnym było Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Fundacja Uniwersytetu Śląskiego.

Brama Twardowskiego – Złoty Potok
Brama Twardowskiego – Złoty Potok

Była to już druga tego rodzaju studencka impreza naukowa, skupiająca studentów studiów licencjackich, magisterskich i doktoranckich oraz pracowników naukowych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Federalnej Politechniki Damaturu z Nigerii, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Warszawskiego. W warsztatach uczestniczyli także pracownicy Ministerstwa Środowiska Polski i Słowacji – łącznie 40 osób.

Na program warsztatów składały się sesje terenowe oraz sesja referatowa i posterowa. Zajęcia terenowe prowadzone były przez pracowników naukowych Zakładów Hydrogeologii i Geologii Uniwersytetu Śląskiego i Akademii Górniczo-Hutniczej.

Pierwsza sesja terenowa była realizowana w trakcie przejazdu autobusem z Sosnowca do Złotego Potoku, umożliwiając studentom zaznajomienie się z niezwykle ciekawym krajobrazowo i hydrogeologicznie krasowym obszarem Jury Krakowsko-Częstochowskiej w rejonie Ogrodzieńca, Zawiercia, Żarek i Złotego Potoku. Uczestnicy warsztatów zapoznali się z tematyką licznych w tym regionie źródeł krasowych, odwiedzając źródła Warty w Kromołowie, źródło w Leśniowie, okresowe źródło „Zdarzeń” w Ostrężniku oraz niezwykle bogaty obszar źródliskowy w rejonie Złotego Potoku (w tym źródła: „Zygmunta”, „Elżbiety” oraz „Spełnionych Marzeń”). Odwiedzono także niezwykle interesujące i malownicze formy krasowe w rejonie zamku w Ogrodzieńcu, a także „Okiennik Wielki” w Skarżycach, „Bramę Twardowskiego” w Złotym Potoku oraz Jaskinię Ostrężnicką. Sesję tą prowadził dr hab. Andrzej Witkowski z Uniwersytetu Śląskiego.

Druga sesja terenowa obejmowała prezentację nowoczesnych metod badań monitoringowych wód podziemnych i realizowana była przez dr. Roberta Zdechlika i mgr Ewę Kret z Akademii Górniczo-Hutniczej. W trakcie tej sesji zaprezentowano nowoczesne, na światowym poziomie, technologie pobierania prób wody, których wykorzystanie umożliwia wspaniale wyposażone laboratorium polowe.

Prezentacja opróbowania studni
Prezentacja opróbowania studni

Podczas sesji referatowej i posterowej studenci prezentowali wyniki prowadzonych przez siebie badań. Łącznie wygłoszono 8 referatów tematycznych: „Warunki geologiczne i hydrogeologiczne Gminy Janów” – Beata Bobkiewicz (Uniwersytet Śląski, Katowice), „Wpływ trasy wylotowej z Poznania w kierunku Warszawy na zanieczyszczenie gruntów i płytkich wód podziemnych” – Paulina Mejsner (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), „Ocena stopnia zanieczyszczenia zbiorników wodnych w gminie Osielsko” – Dorota Pietrucin (Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków), „Ochrona i zagrożenia wód podziemnych w północno-wschodniej części otuliny Kampinoskiego Parku Narodowego” – Kornelia Żukowska (Uniwersytet Warszawski), „Wpływ metody obliczania bilansu jonowego wody na interpretację wyników badań hydrogeochemicznych” – Anna Kostka (Uniwersytet Warszawski), „Regional Hydrogeological Studies on the Territory of Slovak Republic In the first Decade of the 21st Century” – Soňa Kupčová (Ministerstwo Środowiska Słowacji), „Kształtowanie się składu chemicznego wód podziemnych w zlewni rzeki Czernki” – Michał Źróbek (Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków), „Effect of overabstraction and inadequate recharge of aquifers in the Nigerian sector of the Chad Basin” – Mohammed Yerima Kwaya (Wydział Inżynierii Lądowej, Federalna Politechnika Damaturu, Nigeria).

Sesję referatową zamykała prezentacja dr. hab. Andrzeja Witkowskiego (Uniwersytet Śląski): „Międzynarodowa Asocjacja Hydrogeologów (IAH) jako forum integracyjne dla młodych hydrogeologów”, przedstawiająca tę światową organizację, skupiającą ponad 3800 członków ze 135 krajów, i zachęcająca studentów i młodych hydrogeologów do aktywnego uczestnictwa w jej działalności.

W trakcie sesji posterowej zaprezentowano 6 posterów o zróżnicowanej tematyce: „Trendy zmian jakości wód leczniczych z ujęć w Swoszowicach” – Monika Bielicz (Akademia Górniczo- Hutnicza, Kraków), „Charakterystyka chemizmu użytkowych wód podziemnych w rejonie Nowej Dęby” – Ewa Kret (Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków), „Wpływ piętrzenia wody w wyrobisku poeksploatacyjnym Piaseczno na środowisko wodne w jego otoczeniu” – Anna Pantula (Akademia Górniczo- Hutnicza, Kraków), „Mikroflora siarczkowych wód mineralnych z okolic Rabego (Bieszczady)” – Agata Mętlak (Uniwersytet Warszawski), „Drought influence on baseflow formation. A case study of Upper Nitra and Neresnica catchments” – Andrej Machlica, Alena Bágelová, Monika Chmelíková (Uniwersytet Komenskiego, Bratysława), „Evaluation of the groundwater quality according to nitrate content in monitoring network of Water Research Institute, Slovakia” – Anna Tlucakova (Ministerstwo Środowiska Słowacji).

Sesja referatowa – WOM, Złoty Potok
Sesja referatowa – WOM, Złoty Potok

Podobnie jak w ubiegłym roku, rolę stymulującą poziom i jakość studenckich wystąpień odegrał konkurs na najlepszą prezentację – zarówno w kategorii referatów wygłaszanych, jak i posterów. Laureatami w kategorii prezentacji multimedialnej zostali: I miejsce – Dorota Pietrucin (Akademia Górniczo- Hutnicza, Kraków), II miejsce – Kornelia Żukowska (Uniwersytet Warszawski), III miejsce – Mohammed Yerima Kwaya (Federalna Politechnika Damaturu, Nigeria). W kategorii posterów wygrała Agata Mętlak (Uniwersytet Warszawski). Wyróżnieni studenci zostali uhonorowani nagrodami ufundowanymi przez prorektora ds. nauki i współpracy z gospodarką Uniwersytetu Śląskiego – prof. dr. hab. Andrzeja Kowalczyka.

Udział w warsztatach stanowił dla studentów znakomitą okazję do zapoznania się z problematyką badawczą poruszaną w poszczególnych jednostkach naukowych, wymiany poglądów i przeprowadzenia interesujących dyskusji oraz poszerzenia wiedzy z zakresu hydrogeologii regionalnej (Jura Krakowsko- Częstochowska).

Interesującym urozmaiceniem warsztatów, dostarczającym uczestnikom niezapomnianych wrażeń, był spływ pontonowy rzeką Białką na trasie Lelów-Biała Wielka (ok. 6 km). Podczas prawie dwugodzinnego spływu uczestnicy podziwiali praktycznie nieskażoną przyrodę doliny Białki z licznymi źródłami.

Mamy nadzieję, że Warsztaty Terenowe dla Młodych Hydrogeologów na trwałe wpiszą się do kalendarza międzynarodowych wydarzeń hydrogeologicznych, będąc niezwykle ważną dla studentów formą poszerzania wiedzy i doskonalenia umiejętności, stanowiąc jednocześnie interesujące i pożyteczne forum wymiany doświadczeń. Tego typu spotkania pełnią także istotną rolę integrującą krajowe i zagraniczne środowiska akademickie kształcące hydrogeologów.

Autorzy: Joanna Czekaj, Andrzej J. Witkowski
Fotografie: Andrzej Witkowski, Damian Szatkowski, Joanna Czekaj