Śląskie Centrum Wody jest międzywydziałowym zespołem uczelnianym prowadzącym działalność badawczą, badawczo- rozwojową, wdrożeniową, popularyzatorską i dydaktyczną związaną z wodami i gospodarką wodną. Członkami założycielami ŚCW są Wydziały Biologii i Ochrony Środowiska oraz Wydział Nauk o Ziemi. Do współudziału w tworzeniu Centrum zaproszono również Instytut Chemii UŚ. Nowa jednostka jest otwarta na współpracę z pracownikami naukowymi i dydaktycznymi, zespołami naukowymi i aplikacyjnymi uczelni. Zaprasza również do współpracy zespoły badawcze spoza Uniwersytetu.
Centrum jest swego rodzaju pokłosiem realizacji i komercjalizacji projektu ZiZOZap, który był realizowany na Uniwersytecie Śląskim w latach 2010–2014 i komercjalizowany w latach 2014–2019.
Tematyka badawczo-dydaktyczna ŚCW obejmuje liczne dziedziny nauki związane z fizycznymi, chemicznymi, biologicznymi i ekologicznymi aspektami wód, potamologię, limnologię, hydrogeologię, hydrometeorologię, hydrochemię, hydrobiologię, chemometrię oraz inne obszary dotyczące wód i środowiska. Najważniejszym zadaniem nowej jednostki jest koordynacja interdyscyplinarnych badań wody, środowisk wodnych i środowisk związanymi z wodami. Jej głównym celem jest pozyskiwanie środków na badania i prowadzenie projektów badawczych związanych z gospodarką wodną. Centrum ma być również ważnym ogniwem łączącym naukę z gospodarką poprzez komercjalizację wyników jego działalności, a także prowadzenie działalności komercyjnej związanej z wykorzystaniem wiedzy eksperckiej w rozwiazywaniu problemów gospodarki wodnej. ŚCW chce być ponadto inicjatorem powstawania i wdrażania na wydziałach uczelni nowych programów nauczania uwzględniających najnowsze osiągnięcia badawcze i technologiczne, obecne i przyszłe wyzwania środowiskowe oraz unijne i krajowe uregulowania prawne.
Ważnym elementem działalności Centrum ma być działalność dydaktyczna związana z tematyką badań realizowaną dla studentów Uniwersytetu Śląskiego oraz podmiotów zewnętrznych (w tym szkół). Równolegle z powołaniem ŚCW powołano przy nim Międzywydziałowe Koło Naukowe, które ma wspierać zespoły naukowców w trakcie prowadzenia badań. W ramach tej działalności studenci będą pozyskiwać nowe kompetencje w prowadzeniu badań wykorzystywanych do przygotowania rozpraw licencjackich i magisterskich.
Zespół tworzący ŚCW ma duże doświadczenie związane z badaniami wody zdobyte podczas realizacji projektu ZiZOZap na zbiorniku goczałkowickim, ale także w czasie utrzymania trwałości projektu. W tym okresie zespół realizował prace badawcze zlecane przez urzędy miast: Jaworzna na zbiorniku Sosina oraz Tychów na zbiorniku Paprocany; realizował ekspertyzy dla Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach dotyczące oceny stanu wód zlewni Kłodnicy.
Do kompetencji zespołu należeć ma m.in.: monitoring wód i siedlisk związanych z wodami (w tym identyfikacja stanu ekologicznego wód oraz modelowanie funkcjonalności różnorodności biologicznej, analiza usług świadczonych przez wodne ekosystemy antropogeniczne dla poprawy jakości życia człowieka oraz minimalizacji zmian klimatu na terenach miejsko-przemysłowych, identyfikacja warunków siedliskowych, ocena stanu ekologicznego rzek), planowanie gospodarowania wodami (w tym ocena roli zróżnicowania roślinności w modyfikacji bilansu wodnego terenu, przygotowanie planów bezpieczeństwa wody, kontrola jakości wody poprzez tworzenie narzędzi do detekcji skażeń wody substancjami chemicznymi, strategia monitoringu oraz ochrony wód podziemnych) oraz zarzadzanie gospodarką wodną (w tym zarządzanie zbiornikami na obszarach miejsko-przemysłowych, kreowanie siedlisk podmokłych i ich roli w lokalnej retencji, rewitalizacja obszarów miejsko-przemysłowych w aspekcie obszarów funkcjonalnych).
Śląskie Centrum Wody zainaugurowało swoją działalność 8 listopada 2017 roku. Na pierwszym posiedzeniu ukonstytuował się komitet sterujący, który podjął decyzję o rekomendowaniu rektorowi UŚ kandydatury dr. Andrzeja Woźnicy na dyrektora ŚCW i dr. hab. Damiana Absalona na zastępcę.