Najbliższa inauguracja roku akademickiego będzie rozpoczęciem pięknego, 50. jubileuszu Uniwersytetu Śląskiego. W swojej półwiecznej historii nasza Uczelnia wykształciła ponad 210 tysięcy absolwentów. Jak różne są ich losy, możemy się domyślać. Wiemy na pewno, że ich doświadczenia zawodowe i ocena studiów z perspektywy kariery i potrzeb rynku pracy to cenne źródło wiedzy, które może pomóc Uniwersytetowi stawać się lepszym.
Regulacje prawne
Wraz z nowelizacją ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z 2014 roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wzięło na siebie obowiązek monitorinowania karier zawodowych absolwentów przy wykorzystaniu danych dostarczonych przez ZUS. Jednocześnie jednak umożliwiło uczelniom prowadzenie własnych badań, których wyniki miałyby służyć dostosowaniu programów kształcenia do potrzeb rynku pracy. W praktyce dane z badania MNiSW (dostępne na stronie www.absolwenci.gov.pl) pozwalają uczelniom zdobyć takie informacje o absolwentach, jak: czas poszukiwania pracy, stabilność pracy czy średnia wysokość wynagrodzenia, jakie uzyskują absolwenci wybranego kierunku studiów. Mogą one z pewnością stanowić dobry punkt wyjścia do analizy sytuacji absolwentów uczelni, jednak szczegółowe wskazówki na temat adekwatności przekazywanych w toku studiów treści do potrzeb gospodarki i rynku pracy uzyskujemy w efekcie badania prowadzonego przez Uniwersytet Śląski. Uzyskujemy w nim dane deklaratywne oraz to, co najcenniejsze: oceny i opinie na temat realizowanych przez UŚ programów studiów. Tym tematem z kolei zainteresowana jest Polska Komisja Akredytacyjna, która w dokonywanej ocenie kierunków studiów bierze pod uwagę nie tylko fakt prowadzenia monitoringu losów zawodowych, ale także wnioski, jakie z niego płyną, oraz sposób wykorzystania wiedzy dostarczonej w wyniku monitorowania w celu lepszego dostosowania oferowanego kształcenia do potrzeb rynku pracy.
Monitorowanie karier absolwentów na UŚ
Badanie losów zawodowych absolwentów na Uniwersytecie Śląskim realizowane jest od 2009 roku za pomocą internetowego kwestionariusza ankiety. Początkowo jako część projektu UPGOW, z czasem stało się ważnym elementem systemu zapewniania jakości kształcenia. Kierowane jest do dwóch grup absolwentów – po roku i po trzech latach od ukończenia studiów. Nadrzędnym celem badania jest dostarczenie władzom Uczelni i wydziałów rzetelnej informacji na temat zatrudnienia osób kończących studia na Uniwersytecie Śląskim, a także ich satysfakcji z życia zawodowego oraz oceny przydatności zdobytego wykształcenia na rynku pracy. Dążąc do tego, aby jak najlepiej odpowiadać na zapotrzebowanie władz wydziałów oraz Uczelni, po konsultacjach z przedstawicielami Polskiej Komisji Akredytacyjnej oraz wydziałowych zespołów ds. jakości kształcenia do kwestionariusza ankiety wprowadzono zmiany, dzięki którym uzyskamy od absolwentów informacje na temat przedmiotów najbardziej i najmniej przydatnych w kontekście pracy zawodowej, branż, w których znajdują zatrudnienie, nazw stanowisk, które najczęściej zajmują, treści, które zdaniem absolwentów powinny zostać ujęte w programach studiów, oraz treści, na które powinien być kładziony większy lub mniejszy nacisk.
Danymi z dotychczas przeprowadzonych badań, a także informacjami o planowanych edycjach dysponuje Biuro Karier UŚ, które monitoruje losy absolwentów na Uniwersytecie Śląskim, opracowuje ogólne raporty dla poszczególnych kierunków, a także dostarcza bardziej szczegółowych danych zgodnie z zapotrzebowaniem. Pracownicy Biura są otwarci na sugestie i propozycje, które będą mogły doprowadzić do gromadzenia jak najbardziej przydatnych danych.
Aby monitoring karier absolwentów spełniał swoją funkcję, konieczny jest udział w nim jak największej liczby respondentów, tylko wtedy wyciąganie jednoznacznych wniosków oraz wpływ tych danych na kształt studiów będą możliwe do zrealizowania. Biorąc pod uwagę fakt, że badanie ma charakter dobrowolny, niezwykle istotne jest informowanie przyszłych absolwentów o znaczeniu, jakie ma gromadzenie danych na temat ich przyszłych karier dla Uczelni i w jaki sposób będą mogli wpływać na Uniwersytet Śląski po zakończeniu studiów. Dlatego wszyscy pracownicy uczelni powinni zaangażować się w promowanie badania wśród studentów, aby zwiększyć liczbę respondentów.