Od 6 do 16 października studenci z School of Architecture, Design and Environment Faculty of Arts Plymouth University (Wielka Brytania) i Uniwersytetu Śląskiego pod kierunkiem znanego teoretyka miasta dr. Krzysztofa Nawratka zbierali materiały do opracowania koncepcji zagospodarowania dla dzielnicy akademickiej powstającej w kwartale ulic Wodnej, Pawła i Górniczej w Katowicach. Wizyta zapoczątkowała współpracę między Uniwersytetem Śląskim a Plymouth University.

Studenci podczas warsztatów w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej

Podczas wizyty studenci zbierali informacje i materiały w oparciu o konsultacje z władzami, pracownikami i studentami Uniwersytetu Śląskiego, przedstawicielami Urzędu Miasta Katowice oraz mieszkańcami centrum miasta. W pierwszym dniu warsztatów prorektor ds. kształcenia i studentów dr hab. prof. UŚ Ryszard Koziołek i kanclerz UŚ dr Agnieszka Skołucka przybliżyli studentom koncepcję powstającej w centrum Katowic zintegrowanej strefy akademickiej, w której kluczową pozycję zajmują Uniwersytet Śląski oraz Uniwersytet Ekonomiczny. Powstanie dzielnicy wspierają Akademia Sztuk Pięknych oraz Akademia Muzyczna. Inicjatywie patronują również władze miasta. Celem jest stworzenie strefy, która będzie pozytywnie oddziaływać na zdegradowane tereny postindustrialne oraz aktywizować mieszkańców Katowic.

15 października 2014 roku na LV Sesji Rady Miasta Katowic przyjęto projekt uchwały w sprawie wyrażenia zgody na dokonanie darowizny na rzecz Uniwersytetu Śląskiego położonych na tym terenie wszystkich nieruchomości należących do gminy. To kolejne nieruchomości po działce przekazanej w 2011 roku pod budowę przy ulicy Wodnej nowej siedziby Wydziału Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego. Władze uczelni planują również zbudowanie w tym rejonie Centrum Biotechnologii i Bioróżnorodności dla Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska, nowej siedziby Wydziału Filologicznego, hali sportowej, a także nowych akademików.

W drugim dniu warsztatów odbyło się spotkanie ze Stanisławem Podkańskim, architektem miasta Katowic, który omówił projekty architektoniczne stworzone podczas wiosennych warsztatów na temat dzielnicy akademickiej, zorganizowanych przez Urząd Miasta Katowic, katowicki oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich oraz Uniwersytet Śląski. Szczegółowo na temat zwycięskiego projektu studenci mogli porozmawiać kolejnego dnia z jej autorem Markiem Skwarą z Atelier PS. Z kolei 9 i 14 października odbyły się dwa spotkania z otwartymi warsztatami dla mieszkańców i użytkowników obszaru ulic Wodnej, Pawła, Górniczej oraz społeczności akademickiej. Poza spotkaniami oraz pracą w grupach zorganizowano uczestnikom warsztatów zwiedzanie różnych części Katowic. Po Nikiszowcu zostali oprowadzeni przez jego mieszkankę dr hab. Irmę Kozinę, a Szlak Architektury Modernistycznej przemierzyli z Anną Syską z Fundacji Napraw. Wszystkie punkty programu wizyty miały na celu umożliwienie rozpoznania zachodzących i planowanych w mieście przemian przestrzennych, a także poznanie punktu widzenia różnych grup społecznych oraz rozwiązanie dylematów związanych z dzielnicą akademicką, zarówno w szerokim kontekście (urbanistycznym, komunikacyjnym, środowiskowym, kulturalnym, gospodarczym i politycznym), jak i umiejscowienie w skali konurbacji śląsko-zagłębiowskiej czy nawet całego województwa śląskiego, ponieważ znaczenie katowickiej dzielnicy akademickiej ma oddziaływanie regionalne.

Podczas wizyty studenci analizowali nie tylko kwestie architektoniczne, urbanistyczne, ale także społeczne i gospodarcze. Diagnozowali kluczowe dylematy związane z barierami i problemami dotyczącymi planowanego stworzenia dzielnicy akademickiej. Dążyli do zdefiniowania potrzeb i problemów sygnalizowanych przez różnorodnych użytkowników badanej przestrzeni miejskiej, czyli jej mieszkańców i społeczność akademicką oraz decydentów – władze miejskie, uniwersyteckie, właścicieli prywatnych nieruchomości. W centrum ich zainteresowania są bowiem kwestie rozwijania wiedzy, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu oraz upodmiotowieniu miast. Teoretyczną ramą pracy w Katowicach są poszukiwania „architektury dobra wspólnego” w mieście opartym na wiedzy, gdzie nie dominuje prywatna własność i krótkoterminowy zysk.

Efektem pracy studentów mają być rekomendacje dla Uniwersytetu Śląskiego w formie sześciu studenckich projektów zagospodarowania przestrzeni, które będą odpowiedzią na realne potrzeby społeczne użytkowników przestrzeni uniwersyteckiej. Koncepcje studentów poznamy pod koniec 2014 roku. Staną się one na pewno ważnym punktem w debacie publicznej nad przyszłością centrum Katowic, a w szczególności kampusu uniwersyteckiego.