Konferencja została zorganizowana przez Muzeum Zamek w Oświęcimiu, Urząd Miasta Oświęcim, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego. Miała na celu przedstawienie zagadnień związanych z dynastią Jagiellonów, a wygłaszane referaty ukazywały różne aspekty jej działalności, zarówno politycznej, kulturalnej, społecznej, jak i kościelnej.

Organizatorzy konferencji, od lewej: dr Piotr Węcowski, dr hab. Bożena Czwojdrak, Wioletta Oleś i prof. dr hab. Jerzy Sperka

Wybór Oświęcimia jako miejsca obrad nie był przypadkowy, w tym roku przypada bowiem rocznica hołdu stanów tego księstwa złożonego Kazimierzowi Jagiellończykowi (1454) oraz rocznica ostatecznego włączenia księstwa do Królestwa Polskiego (1564). Tym samym Oświęcim trwale związał się z dynastią jagiellońską oraz Królestwem Polskim. Oświęcim był także ważnym miastem w życiu codziennym dynastii jagiellońskiej. Był on tradycyjnym etapem podróży zagranicznych księżniczek podążających na ślub z Jagiellonami, m.in. Elżbiety Habsburżanki, narzeczonej Kazimierza Jagiellończyka (1454) lub też Bony Sforzy, jadącej na ślub z Zygmuntem Starym (1518).

Konferencja jagiellońska wzbudziła duże zainteresowanie wśród badaczy polskich i zagranicznych. Wśród referentów znaleźli się wybitni znawcy epoki jagiellońskiej reprezentujący kilka najważniejszych ośrodków z kraju (Gdańsk, Katowice, Kraków, Lublin, Poznań, Warszawa, Toruń), jak i z zagranicy (Wilno, Oxford, Opawa).

Po oficjalnym powitaniu gości przez prezydenta Oświęcimia Janusza Chwieruta dyrektor Muzeum Zamek w Oświęcimiu Wiolettę Oleś i dr. Piotra Węcowskiego z Instytutu Historycznego UW rozpoczęły się zasadnicze obrady. Rozpoczął prof. Jerzy Sperka (IH UŚ), który przybliżył słuchaczom stosunek Kazimierza Jagiellończyka, jednego z najwybitniejszych władców tej dynastii, do księstw górnośląskich. Następnie dr Tomasz Graff (UP JPII, Kraków) omówił politykę Jagiellonów w stosunku do Wadowic, a prof. Jerzy Rajman (UP, Kraków) mówił na temat kontaktów Jagiellonów z bożogrobcami miechowskimi. Z Miechowa uczestnicy konferencji „wyruszyli” na Litwę za sprawą dr Grażyny Rutkowskiej (PAN, Poznań). Dr Piotr Węcowski (IH UW) przedstawił niezwykle interesujący referat o gestach i słowach władców z dynastii Jagiellońskiej.

Kolejnego dnia obrady zaczęły się od panelu historyków sztuki, którzy kolejno omówili malowidła ścienne w kościele pobrygitkowskim w Lublinie (dr Przemysław Mrozowski z Zamku Królewskiego w Warszawie), fundacje artystyczne Elżbiety Rakuskiej (mgr Iwona Darska, PAN, Warszawa), rezydencje królewskie za panowania synów Kazimierza Jagiellończyka (dr Tomasz Ratajczak, IHS, UAM) oraz wyposażenie kaplicy świętokrzyskiej w katedrze krakowskiej (dr hab. Marek Walczak, IHS UJ). Po przerwie głos ponownie zabrali historycy, którzy swoje referaty poświęcili tematyce Kazimierza Jagiellończyka, najmłodszego syna Władysława Jagiełły i Zofii Holszańskiej. Prof. Wojciech Fałkowski (IH UW) wprowadził wszystkich w rządy tego władcy, prof. Beata Możejko (IH UG) omówiła jego stosunek do Gdańska, miasta, które za panowania Jagiellończyka wróciło do Korony, dr hab. Bożena Czwojdrak (IH UŚ) przedstawiła stosunek Zofii Holszańskiej do syna, a dr Tomasz Rombek skupił się na rządach żony Kazimierza – Elżbiety Rakuskiej.

Po przerwie obiadowej zgłębiano dzieje panowania dwóch kolejnych władców na tronie polskim z tej dynastii – Jana Olbrachta i Aleksandra. Prof. Sobiesław Szybkowski (IH UG) przedstawił stosunek Jana Olbrachta do możnowładztwa, dr Katarzyna Niemczyk (IH UŚ) mówiła o Mołdawii w polityce Aleksandra Jagiellończyka, a dr hab. Rimvydas Petrauskas (Vilnianus Universitetas) o rządach Aleksandra w Wielkim Księstwie Litewskim.

Kończący obrady dzień poświęcony był dwóm ostatnim władcom z dynastii jagiellońskiej – Zygmuntowi Staremu i jego synowi Zygmuntowi Augustowi. Rozpoczął je dr Petr Kozak (Zemsky Archiv, Opawa), omawiając dzieje Zygmunta Starego, zanim został królem polskim. Dr hab. Marek Ferenc (IH UJ) mówił o dworze królewskim Zygmunta Starego w świetle rachunków budowy zamku krakowskiego, dr hab. Janusz Grabowski (AGAD) przedstawił dzieje obecnej stolicy Polski, Warszawy, pod rządami Zygmunta Starego, dr Agnieszka Januszek-Sieradzka (KUL) zdradziła, co jadała Barbara Radziwiłłówna i jej dwór, a dr hab. Tomasz Kempa (IH UMK) przedstawił referat poświęcony litewskim rządom Zygmunta Starego i jego syna. Mgr Piotr Kołpak (IH UJ) w swoim referacie skupił się na czterech patronach Królestwa Polskiego jako aspekcie pobożności ostatnich Jagiellonów, a dr Bernadetta Manyś (IH UAM) omówiła wileński świat Zygmunta Augusta. Kolejna dyskusja zakończyła ostatni dzień obrad, podsumowany przez dr hab. Bożenę Czwojdrak.

Konferencja miała na celu przedstawienie zagadnień związanych z dynastią jagiellońską w drugiej połowie XV i w XVI wieku. Wygłoszone podczas niej referaty złożyły się na swoistą syntezę dziejów tej dynastii. Intencją organizatorów było pokazanie różnych aspektów działalności Jagiellonów – zarówno politycznej, kulturalnej, społecznej, jak też kościelnej. Przedstawione zostały działania poszczególnych władców od Kazimierza Jagiellończyka począwszy, a na Zygmuncie Auguście skończywszy, a także ich żon oraz dzieci.