Uniwersytet Śląski Dzieci

Istotą, utworzonego w 2009 roku, Uniwersytetu Śląskiego Dzieci jest rozwijanie i wzbogacanie dotychczasowych zainteresowań, wiedzy i umiejętności najmłodszych, inspirowanie ich do odkrywania nowych obszarów fascynacji oraz pokazywanie, że nauka może być niezwykłą przygodą. Mali studenci pracują w czterech grupach wiekowych: Poszukiwaczy (5–6 lat), Odkrywców (7–9 lat), Młodych Naukowców (10–12 lat) i Ekspertów (13–15 lat). Otrzymują indeksy, zbierają zaliczenia, uzyskują promocję na kolejny semestr lub rok studiów, a po ukończeniu nauki nagradzani są dyplomami.

W ramach Uniwersytetu Śląskiego Dzieci działa od 2011 roku Studencki Chór Dziecięcy UŚD. Zespół, który tworzy obecnie 32 dzieci w wieku 5–13 lat, pracuje pod kierownictwem mgr Agnieszki Zawieruchy. Repertuar jest różnorodny i obejmuje polskie i zagraniczne piosenki dziecięce, piosenki ludowe, kolędy i pastorałki. Dzieci śpiewają na trzy głosy, z towarzyszeniem instrumentów, na których same grają, co sprawia im dodatkową przyjemność. Chórzyści biorą udział w oficjalnych uroczystościach uczelnianych, wykonując takie pieśni, jak: Hymn Polski, Gaude Mater Polonia i Gaudeamus Igitur. Ważnym wydarzeniem był udział Chóru w koncercie kolęd na scenie Teatru Wielkiego w Łodzi w 2011 roku wraz z solistami, chórem i orkiestrą TWŁ. W 2013 roku Chór otrzymał nazwę Gioia, co po włosku oznacza ‘radość’.

Uroczystość inauguracji roku akademickiego 2012/2013 na Uniwersytecie Śląskim Dzieci

Uniwersytet Śląski Młodzieży

Uniwersytet Śląski Młodzieży to inicjatywa edukacyjna Uniwersytetu Śląskiego skierowana do młodzieży gimnazjalnej. Swoją działalność zainaugurował w 2012 roku. Jego celem jest zachęcenie młodych ludzi do rozwijania pasji i zainteresowań, nawiązywania nowych znajomości i poznania kadry naukowej uczelni. Pod okiem wykładowców Uniwersytetu Śląskiego uczniowie mogą zaznajomić się z różnymi dziedzinami nauki, co w przyszłości może im pomóc w wyborze dalszej drogi życiowej.

Uczniowie gimnazjów mogą podjąć studia na trzech wydziałach Uniwersytetu Śląskiego Młodzieży. Podczas zajęć na Wydziale Teorii i Doświadczeń słuchacze zdobywają wiedzę na temat źródeł energii oraz rozmawiają o wadach i zaletach energii atomowej, dowiadują się na przykład, czy możemy zbudować sztucznego człowieka, dlaczego pada deszcz i czym jest klimat, poznają mechanizmy rządzące procesem ewolucji oraz starają się zrozumieć mechanizm chorowania. Na Wydziale Komunikacji i Języka młodzi słuchacze mają okazję nauczyć się, jak dbać o swój głos oraz poznać bogactwo języka polskiego. Uczniowie zaznajamiają się także z podstawami skutecznej komunikacji, odkrywają różne rodzaje komunikatów medialnych oraz ich charakter. Ponadto mogą się dowiedzieć, co zrobić, aby podczas rozmowy, wygłaszania referatu czy wypowiedzi na lekcji słuchano ich z uwagą i zainteresowaniem. Wydział Działań Publicznych i Aktywności Społecznych oferuje natomiast zajęcia z zakresu nauk społecznych, a także historii i filozofii. Gimnazjaliści poznają tajniki funkcjonowania mediów, a także dowiadują się, w jaki sposób politycy kształtują swój wizerunek oraz jaką pozycję na arenie międzynarodowej zajmuje Polska. Uczą się, jak zaprojektować dane działanie publiczne. Na każdym wydziale słuchacze mają do dyspozycji kilka pracowni o bardziej specjalistycznym profilu.

Licea i klasy uniwersyteckie

W 2012 roku Uniwersytet Śląski zainicjował unikatowy projekt edukacyjny, którego celem jest ścisła współpraca merytoryczna z dwoma katowickimi szkołami – III Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza i IV Liceum Ogólnokształcącym im. gen. Stanisława Maczka. Celem projektu jest zapewnienie uczniom wyższej jakości kształcenia i umożliwienie im pełniejszego rozwoju, pogłębienie ich wiedzy i zainteresowań. Wiąże się to z modyfikacją programów nauczania w obu szkołach, które przygotowują nauczyciele liceów oraz pracownicy naukowo-dydaktyczni Uniwersytetu Śląskiego. Wiele zajęć odbywa się na wybranych wydziałach uczelni. Udostępniają one uczniom swoje pracownie i laboratoria, zaś naukowcy sprawują opiekę merytoryczną nad poszczególnymi klasami. Uczniowie mają dostęp do księgozbiorów i elektronicznych baz danych Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej (CINiBA) oraz Centrum Kształcenia na Odległość, a także do platformy e-learningowej MOODLE. Współpraca szkół z Uniwersytetem obejmuje nie tylko uczniów, ale też nauczycieli. Mogą oni doskonalić swój warsztat przedmiotowo- dydaktyczny między innymi poprzez korzystanie z indywidualnych konsultacji, udzielanych przez pracowników naukowo-dydaktycznych UŚ, a także uczestnictwo w specjalnych szkoleniach i warsztatach.

Dzięki współpracy Uniwersytetu Śląskiego z III Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Batorego w Chorzowie uczniowie tej szkoły mają możliwość uczestniczenia w zajęciach, warsztatach i wykładach prowadzonych przez pracowników naukowych UŚ, a także w pracach i badaniach uczelnianych kół naukowych. W Liceum została utworzona Klasa Uniwersytetu Śląskiego o profilu prawniczym, w której zajęcia, warsztaty i ćwiczenia prowadzą wykładowcy Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Dla licealistów jest to znakomita okazja do wcześniejszego poznania uczelni i przygotowania się do studiów.

Uniwersytet Śląski podejmuje również współpracę z innymi szkołami ponadgimnazjalnymi. Ich uczniowie odwiedzają wydziały UŚ, by posłuchać wykładów o charakterze popularnonaukowym bądź uczestniczyć w laboratoriach. Szkoły te goszczą również nauczycieli akademickich. Do tych placówek należą między innymi I Liceum Ogólnokształcące im. Leona Kruczkowskiego w Tychach oraz I Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Konarskiego STO w Katowicach. Uczniowie tych szkół uczestniczą w konkursach organizowanych na Uniwersytecie Śląskim, takich jak: Konkurs Wiedzy Technicznej na Wydziale Informatyki i Nauki o Materiałach czy turniej negocjacyjny „Małe Diploma” na Wydziale Nauk Społecznych.

Uniwersytet Śląski Maturzystów

Najnowsza, bo uruchomiona na początku 2013 roku, forma kształcenia ustawicznego na Uniwersytecie Śląskim jest adresowana do uczniów szkół ponadgimnazjalnych, w szczególności zaś do maturzystów. Misją Uniwersytetu Śląskiego Maturzystów jest zaoferowanie młodym ludziom z województwa śląskiego usług edukacyjnych, które będzie charakteryzował wysoki poziom merytoryczny, a także efektywny, nieschematyczny i ciekawy sposób nauczania. Główna metoda, która będzie stosowana na zajęciach z maturzystami, to blended learning, czyli „miksowanie” konwencji. Z jednej strony uczniowie będą się spotykać z wykładowcą trenerem, z drugiej – będą pracować, wykorzystując nowoczesne technologie. Preferowanym sposobem notowania będą tzw. mapy myśli, czyli notatki nielinione. UŚM stawia również na multimedia, prace projektowe i techniki ułatwiające zapamiętywanie.

Uniwersytet Śląski Maturzystów oferuje przede wszystkim warsztaty maturalne, które całościowo przygotowują do egzaminu na poziomie podstawowym i rozszerzonym z dziesięciu przedmiotów. Przedmioty podzielone są na różne moduły tematyczne (jeden moduł to 10 godzin), tak by maturzysta mógł wybrać to, co go interesuje, lub to, z czym ma największy problem. Zajęcia prowadzone są w różnych blokach czasowych. Słuchacz może wybrać opcję intensywną – weekendową (2 spotkania po 5 godzin) lub rozłożyć zajęcia w czasie (5 spotkań w dni powszednie po 2 godziny). Dodatkową inicjatywą UŚM jest projekt „Nocne Powtórki Maturalne”, który po raz pierwszy został zrealizowany w kwietniu 2013 roku. Podczas spotkania maturzyści, oprócz zdobywania wiedzy przedmiotowej, mieli również okazję porozmawiać z psychologiem lub doradcą zawodowym oraz zapoznać się z ofertą edukacyjną Uniwersytetu Śląskiego. Zajęcia prowadzone były w uniwersyteckich budynkach w Chorzowie, Katowicach i Sosnowcu.

Zajęcia w ramach Uniwersytetu Śląskiego Maturzystów

Uniwersytet Trzeciego Wieku

Idea uniwersytetów trzeciego wieku powstała we Francji. W roku 1973 Pierre Velas założył przy Uniwersytecie w Tuluzie placówkę dydaktyczną, gromadzącą osoby starsze, które były zainteresowane pogłębianiem swojej wiedzy. Uniwersytet Trzeciego Wieku działający przy Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w 2013 roku świętował swoje trzydziestolecie. Oferta UTW adresowana jest do osób, które po przejściu na emeryturę, pragną dalej się rozwijać. Celem UTW jest włączenie starszych ludzi do systemu kształcenia ustawicznego, aktywizacja intelektualna, psychiczna i fizyczna słuchaczy, opracowanie metod edukacji i wdrażania profilaktyki gerontologicznej oraz prowadzenie obserwacji i badań naukowych nad zbiorowością ludzi starych. Efektywne uczenie się osób starszych wymaga stosowania innych metod, niż te, które są wykorzystywane w trakcie pracy z ludźmi młodymi. Dlatego w trakcie zajęć dydaktycznych z seniorami pracownicy nauki nie tylko sięgają po metody tradycyjne, ale także wykorzystują i sprawdzają skuteczność opracowanych przez siebie nowych metod nauczania. Ponadto Uniwersytet Trzeciego Wieku pomaga starszym osobom zaadaptować się do nowych dla nich warunków: emerytury, ograniczeń finansowych, kurczącego się środowiska znajomych i przyjaciół, częstszych kłopotów zdrowotnych. Bogata oferta UTW Uniwersytetu Śląskiego obejmuje zarówno zróżnicowane tematycznie wykłady oraz lektoraty, jak i zajęcia o charakterze ruchowym. Słuchacze uczestniczą również w imprezach kulturalnych oraz wycieczkach krajoznawczych. Istotną częścią studiów w ramach tej jednostki jest zaangażowanie samych słuchaczy w jej funkcjonowanie, m.in. poprzez organizację konferencji czy realizację grantów badawczych.