Niewielki XVII-wieczny starodruk Adama Styli, Gramatyka polonoitalica abo sposob łacny nauczenia się włoskiego języka, wydany w Krakowie nakładem i kosztem autora, a drukiem Wojciecha Goreckiego w 1675 r. (w 8*) swoim podręcznikowym charakterem nie zwróciłby na siebie uwagi, gdyby nie dwa elementy dodatkowe znajdujące się na egzemplarzu, który posiada Biblioteka Główna w swoich zbiorach specjalnych.
Jeden z nich, to na końcowej wyklejce rękopiśmienny zapis
inwokacji w brzmieniu : Niech żyje szczęśliwie nam panujący Jan
III Król Polski. Niech będzie Błogosławiony! Viva Giovanni
Terzo, viva che viva! Sia benedetto! Ta szczególna aklamacja
dedykowana Janowi III Sobieskiemu, panującemu w latach edycji
druku, będzie żyła wraz z książką, która przekazywać ją będzie
może nawet przez następne stulecia.
Drugi element podnoszący rangę starodruku to zamieszczony
na przedniej wyklejce ekslibris, który wraz z pieczątką
"Księgozbiór Romualda Erzepkiego" tworzą całość
prowieniencyjną druku.
Zbiór Erzepkiego (archeologa i zbieracza książek z przełomu
XIX/XX w. z Wilkowa k/Gniezna) z zakresu archeologii,
numizmatyki wzbogacił księgozbiór z literatury i historii polskiej,
który oznakowany był ekslibrisem wykonanym przez Rudolfa
Mękickiego, kolekcjonera, bibliofila ale nade nade wszystko
znanego artystę z dziedziny sztuki użytkowej i to w wymiarze
zagranicznym, projektanta ekslibrisów. Księgozbiór Erzepkiego
uległ prawdopodobnie zniszczeniu po II wojnie światowej*
Posiadany starodruk jest więc bibliofilskim dokumentem
istnienia tego księgozbioru, wizytówką jego zbieracha,
potwierdzającą fakt istnienia w Polsce cennych, prywatnych
kolekcji i księgozbiorów.
* * *
W polskim bibliofilskim rejestrze figuruje nazwisko
Wilhelma Gąsiorowskiego. Ten XIX-wieczny historyk z Krakowa
był także bibliotekarzem i właścicielem biblioteki o historycznym
profilu zbiorów, wśród nich z średniowiecznymi rękopisami.
Szczególną cechą księgozbioru W. Gąsiorowskiego była poważna
kolekcja starych map. Księgozbiór uległ rozproszeniu. **
W zespole starych druków w Oddziale Zbiorów Specjalnych
znajduje się dzieło Jean-Denis Barbi* du Bocage, Recueil de
cartes g*ographiques, plans, vues et m*dalles de l`ancienne
Grece relatifs au voyage du jeune Anacharsis, Hamburg,
Leipzig, Brunswick - Pierre Fran*ois Fauche 1791, zawierający 28
starych map i 3 plansze.
Dawny ten atlas jest dodatkiem do druku
Jean Jacques Barth*lmy, Voyage du jeune Anachrsis en Grece
dans le millieu du quatrieme siecle avant l`ere vulgaire.
Okazało się, że wydanie hamburskie z 1791 roku jest bardzo
rzadkie i nie uwzględniają go światowe katalogi, bibliografie
ogólne i kartograficzne. Unikat ten posiada na karcie tytułowej
proweniencyjną pieczątkę Wilhelma Gąsiorowskiego. Jest to więc
szczególnie cenny nabytek w zbiorach specjalnych Biblioteki
Głównej.
* za Słownikiem Pracowników Książki Polskie - Warszawa, 1972.
** ibidem