Z bibliotecznej półki - Marzec 1996

Niewielki XVII-wieczny starodruk Adama Styli, Gramatyka polonoitalica abo sposob łacny nauczenia się włoskiego języka, wydany w Krakowie nakładem i kosztem autora, a drukiem Wojciecha Goreckiego w 1675 r. (w 8*) swoim podręcznikowym charakterem nie zwróciłby na siebie uwagi, gdyby nie dwa elementy dodatkowe znajdujące się na egzemplarzu, który posiada Biblioteka Główna w swoich zbiorach specjalnych.

Jeden z nich, to na końcowej wyklejce rękopiśmienny zapis inwokacji w brzmieniu : Niech żyje szczęśliwie nam panujący Jan III Król Polski. Niech będzie Błogosławiony! Viva Giovanni Terzo, viva che viva! Sia benedetto! Ta szczególna aklamacja dedykowana Janowi III Sobieskiemu, panującemu w latach edycji druku, będzie żyła wraz z książką, która przekazywać ją będzie może nawet przez następne stulecia.

Drugi element podnoszący rangę starodruku to zamieszczony na przedniej wyklejce ekslibris, który wraz z pieczątką "Księgozbiór Romualda Erzepkiego" tworzą całość prowieniencyjną druku.

Zbiór Erzepkiego (archeologa i zbieracza książek z przełomu XIX/XX w. z Wilkowa k/Gniezna) z zakresu archeologii, numizmatyki wzbogacił księgozbiór z literatury i historii polskiej, który oznakowany był ekslibrisem wykonanym przez Rudolfa Mękickiego, kolekcjonera, bibliofila ale nade nade wszystko znanego artystę z dziedziny sztuki użytkowej i to w wymiarze zagranicznym, projektanta ekslibrisów. Księgozbiór Erzepkiego uległ prawdopodobnie zniszczeniu po II wojnie światowej*
Posiadany starodruk jest więc bibliofilskim dokumentem istnienia tego księgozbioru, wizytówką jego zbieracha, potwierdzającą fakt istnienia w Polsce cennych, prywatnych kolekcji i księgozbiorów.

* * *

W polskim bibliofilskim rejestrze figuruje nazwisko Wilhelma Gąsiorowskiego. Ten XIX-wieczny historyk z Krakowa był także bibliotekarzem i właścicielem biblioteki o historycznym profilu zbiorów, wśród nich z średniowiecznymi rękopisami. Szczególną cechą księgozbioru W. Gąsiorowskiego była poważna kolekcja starych map. Księgozbiór uległ rozproszeniu. **

W zespole starych druków w Oddziale Zbiorów Specjalnych znajduje się dzieło Jean-Denis Barbi* du Bocage, Recueil de cartes g*ographiques, plans, vues et m*dalles de l`ancienne Grece relatifs au voyage du jeune Anacharsis, Hamburg, Leipzig, Brunswick - Pierre Fran*ois Fauche 1791, zawierający 28 starych map i 3 plansze.
Dawny ten atlas jest dodatkiem do druku Jean Jacques Barth*lmy, Voyage du jeune Anachrsis en Grece dans le millieu du quatrieme siecle avant l`ere vulgaire.
Okazało się, że wydanie hamburskie z 1791 roku jest bardzo rzadkie i nie uwzględniają go światowe katalogi, bibliografie ogólne i kartograficzne. Unikat ten posiada na karcie tytułowej proweniencyjną pieczątkę Wilhelma Gąsiorowskiego. Jest to więc szczególnie cenny nabytek w zbiorach specjalnych Biblioteki Głównej.

* za Słownikiem Pracowników Książki Polskie - Warszawa, 1972.
** ibidem