Architektura wnętrz, krajobrazu, ogrodów, informacji… Architektura informacji? Tak! To nowy kierunek studiów. Co informacja ma wspólnego z architekturą, kojarzoną głównie z projektowaniem i konstruowaniem budowli? Niewątpliwie określenie architektura informacji to metafora, ale nie tak odległa, jak mogłoby się zrazu wydawać.

Architektura informacji – nowy kierunek na Wydziale Filologicznym UŚ

Encyklopedia PWN definiuje architekturę jako „sztukę tworzenia ładu w otoczeniu w celu dostosowania go do zaspokojenia wielorakich fizycznych, materialnych i kulturowych potrzeb ludzi przez planową przemianę naturalnego środowiska, budowanie form i wydzielanie przestrzeni o różnym przeznaczeniu”. Jeśli za otoczenie i środowisko naturalne przyjmiemy środowisko cyfrowe, a przestrzeń odniesiemy do przestrzeni wirtualnej, widoczny będzie wyraźny związek architektury informacji z projektowaniem i tworzeniem funkcjonalnych nośników informacji – niezbędnych w procesach komunikacji społecznej, dynamicznie migrujących ze sfery form materialnych do wirtualnego świata obiektów cyfrowych. Przenośne użycie słowa architektura w kontekście kreowania ergonomicznych przestrzeni informacyjnych jest zatem uzasadnione, a powstały w ten sposób termin celnie odzwierciedla istotę wyzwań stojących przed adeptami nowego zawodu architekta informacji.

Nazwa architektura informacji ma ugruntowaną pozycję w terminologii. Do literatury specjalistycznej wprowadził ją Richard Saul Wurman (architekt i projektant graficzny, współzałożyciel konferencji TED) już w 1976 roku. Współcześnie architektura informacji stanowi realną odpowiedź na chaos informacyjny oraz przeciążenie informacją, jakiego w coraz większym stopniu doświadczają użytkownicy mediów, zwłaszcza cyfrowych. W sytuacji lawinowego przyrostu informacji w często aktualizowanych serwisach internetowych oraz wobec złożoności struktur przechowywania danych konieczność projektowania użytecznych przestrzeni wirtualnych stała się priorytetem. Tym większą wartość zyskują specjalistyczne umiejętności związane z organizacją treści, tworzeniem systemów nazewnictwa i graficznej reprezentacji elementów informacyjnych oraz projektowaniem efektywnych schematów nawigacyjnych i wyszukiwawczych w serwisach sieciowych. Użytkownicy witryn internetowych oczekują łatwego i szybkiego dostępu do informacji – zapewnienie efektywnego korzystania z systemów jest zadaniem właśnie dla architektów informacji. To oni, skupiając się na przejrzystości, logice struktury i estetyce, organizują informacje, tworzą mechanizmy ich wyszukiwania i – jak pisał R.S. Wurman – ułatwiają zrozumienie rzeczy skomplikowanych i złożonych oraz pomagają innym znaleźć własną ścieżkę do wiedzy.

Interdyscyplinarne studia z zakresu architektury informacji kierowane są do kandydatów, którzy reprezentują humanistyczne podejście do korzystania z systemów komputerowych. Kształcenie na tym kierunku oferuje obecnie ponad 50 ośrodków akademickich na świecie oraz 3 uczelnie w Polsce. Studenci architektury informacji uczą się tworzenia użytecznych i atrakcyjnych wizualnie serwisów internetowych, profesjonalnego wyszukiwania, oceny i selekcji informacji, a także funkcjonalnego organizowania, przetwarzania i prezentowania danych. Absolwenci mogą podejmować pracę w roli architekta informacji, analityka informacji i raportów medialnych, brokera informacji, projektanta i analityka stron internetowych, specjalisty w zakresie badania użyteczności systemów informacyjnych, redaktora i menedżera serwisów internetowych, projektanta grafiki i multimediów, specjalisty ds. zarządzania informacją, wydawcy i redaktora nowych mediów. Te profesje otwierają drogę do zatrudnienia w wielu instytucjach i branżach: gospodarce, administracji, kulturze, nauce, edukacji i mediach. Wśród potencjalnych pracodawców są m.in. firmy informatyczne zajmujące się projektowaniem produktów cyfrowych (takich jak np. serwisy internetowe, systemy informacyjne czy aplikacje mobilne), a także agencje reklamowe i firmy infobrokerskie. Studia przygotowują także do prowadzenia własnej działalności biznesowej.

Kierunek architektura informacji na Uniwersytecie Śląskim, wykorzystując doświadczenia i wzorce wypracowane w uczelniach amerykańskich i europejskich, w oryginalny sposób łączy kompetencje informatyczne z kształceniem o profilu humanistycznym. Wzbogacenie oferty dydaktycznej Wydziału Filologicznego o te studia dowodzi, że humanistyka na Uniwersytecie Śląskim nie tylko nie unika nowoczesnych technologii, ale aktywnie wykorzystuje je w nowych obszarach skoncentrowanych na potrzebach użytkowników informacji korzystających z nowych mediów.