Kręgi tematyczne konferencji, która została zorganizowana przez Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego oraz Fundację Wiedzy i Dialogu Społecznego „Agere Aude”, obejmowały zagadnienia związane z podstawami i metodami diagnozy zaburzeń mowy u dzieci, młodzieży i osób starszych, kwestie dotyczące wczesnej interwencji logopedycznej oraz pytania odnoszące się do wielospecjalistycznej diagnozy i terapii logopedycznej.

Międzynarodowa Konferencja Logopedyczna pt. „Współczesne tendencje w diagnozie i terapii logopedycznej”

Konferencję rozpoczęło wystąpienie dr hab. prof. UŚ Danuty Pluty- -Wojciechowskiej, która podkreśliła znaczenie zmian cywilizacyjnych w odniesieniu do warunków rozwoju mowy oraz rolę najnowszych badań naukowych w postępowaniu logopedycznym. Następnie dyrektor Instytutu Języka Polskiego dr hab. prof. UŚ Magdalena Pastuchowa przybliżyła koncepcję działalności logopedycznej w Instytucie Języka Polskiego.

W dalszej kolejności głos oddano wybitnym uczonym z USA, Czech, Rosji i Polski. Jako pierwszy wykład mistrzowski wygłosił prof. zw. dr hab. Stanisław Grabias z UMCS w Lublinie, który zwrócił uwagę na znaczenie terapii logopedycznej w procesie nabywania języka. Uczony zaprezentował zagadnienia dotyczące etapów rozwoju mowy, zróżnicowania sposobów nabywania języków (z uwzględnieniem procesu samorzutnego opanowania pierwszego języka oraz programowania kolejnych języków). Prof. Grabias zilustrował także ważne w kontekście badań logopedycznych funkcje języka oraz przedstawił podział diagnozowania i prognozowania logopedycznego przy udziale takich komponentów, jak sprawności: leksykalna, słowotwórcza, narracyjna, dialogowa i społeczna.

Kolejna prelegentka, prof. Julia Filatova z Moscow State Pedagogical University (Rosja), przybliżyła słuchaczom klasyfikację mowy i języka w ujęciu rosyjskojęzycznych badaczy, tym samym ukazując zróżnicowanie terminologiczne w badaniach logopedycznych. Badaczka przedstawiła kliniczno-pedagogiczną klasyfikację zaburzeń mowy oraz związane z nią badania. Przytoczyła również wyniki badań nad jąkaniem, które prowadzone były w Katedrze Logopedii Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego przez zespół pod kierownictwem dr n. med. prof. L.I. Bieliakowej.

Wykład, który wygłosiła doc. MUDr. Olga Dlouhlowa z CSc. Foniatrickiej Kliniki (Czechy), dotyczył zjawiska centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego (CAPD). Badaczka zaprezentowała wyniki badań nad percepcją słuchową u dzieci w wieku przedszkolnym z dysfazją rozwojową oraz u dzieci w wieku szkolnym z dysortografią (jako postacią przetrwałą dysfazji) za pomocą testu rozdzielnousznego słyszenia.

Wystąpienie dr hab. prof. UŚ Danuty Pluty-Wojciechowskiej z Instytutu Języka Polskiego UŚ skoncentrowane było na badaniach pojęć u dzieci z zaburzeniami mowy. Badaczka przedstawiła dwa paradygmaty diagnozy i terapii logopedycznej oraz koncepcję badania porządku pojęć z uwzględnieniem takich aspektów, jak: kategoria nadrzędna, podstawowość hierarchiczna czy poziom konkretności. Zaprezentowała również efekty badania pojęć u dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia oraz propozycje działań diagnostycznych i terapeutycznych.

W ostatnim mistrzowskim wykładzie prof. Henriette Langdon z San José State University (USA) wyjaśniła proces nabywania umiejętności językowych u dzieci dwuletnich. Badaczka przybliżyła problematykę zróżnicowania stopnia opanowania tych samych samogłosek w różnych językach oraz zwróciła uwagę na stopień znajomości spółgłosek w przypadku dwóch grup dzieci – dwulatków oraz pięciolatków. Ukazała również specyfikę dzieci określanych mianem późno mówiących (late talkers). W wystąpieniu określone zostały także podstawowe obszary interwencji logopedycznej w przypadku zaburzeń nabywania mowy.

Kolejną częścią konferencji była sesja posterowa, podczas której zaprezentowane zostały polskie i zagraniczne wyniki badań. Tematyka posterów obejmowała takie zagadnienia, jak: zaburzenia głosu i artykulacji, wykorzystanie muzyki w rehabilitacji, skuteczność rehabilitacji poznawczej, porównanie sprawności językowej dzieci monolingwalnych oraz bilingwalnych i opieka nad pacjentem w wieku starszym. Wśród autorów posterów znaleźli się badacze z Polski, Włoch i Wielkiej Brytanii.

Po części posterowej rozpoczęło się 5 sekcji panelowych. Ich tematyka dotyczyła m.in. terapii jąkania oraz związków logopedii i lingwistyki edukacyjnej, różnorodnych narzędzi w diagnostyce zaburzeń mowy u dzieci i osób dorosłych, takich jak np. sposoby oceny dysfunkcji orofacjanych czy gesty obrazujące ruchy artykulatorów oraz wyników takich badań, które obejmowały wybrane aspekty terapii logopedycznej: wady artykulacyjne u dzieci, anatomia i fizjologia układu oddechowego, konteksty społeczno-kulturowe w logopedii, badania dotyczące terapii dzieci z rozszczepem podniebienia. Badacze postawili również ważne pytania związane z wyborem właściwej terapii logopedycznej.

Na koniec konferencji przewodniczący poszczególnych sekcji przedstawili efekty dyskusji, jakie były w nich prowadzone.

Patronatem honorowym objęli konferencję JM Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś oraz prezydent Chorzowa mgr inż. Andrzej Kotala. Sponsorami głównymi konferencji były firma Medela oraz Wydawnictwo Harmonia, sponsorem wydarzenia natomiast – firma Słuchmed.