Mgr Weronika Dragan jest absolwentką Wydziału Nauk o Ziemi UŚ (kierunek geografia, specjalizacja zagospodarowanie przestrzenne), a obecnie doktorantką na tym wydziale

Tropem miejskich przemian

Mgr Weronika Dragan w 2015 roku zdobyła za swoją pracę magisterską dwie prestiżowe nagrody: II miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Prac Magisterskich zorganizowanym przez Polskie Towarzystwo Geograficzne oraz główną nagrodę Towarzystwa Urbanistów Polskich w kategorii gospodarka przestrzenna.

Mgr Weronika Dragan, doktorantka na Wydziale Nauk o Ziemi UŚ
Mgr Weronika Dragan, doktorantka na Wydziale Nauk o Ziemi UŚ

Specjalność zagospodarowanie przestrzenne łączy zagadnienia związane z procesami i zjawiskami społeczno-ekonomicznymi w środowisku geograficznym z wiedzą na temat zakresu ochrony wartości przestrzeni i tworzenia efektywnych oraz funkcjonalnych jej układów. Nowy porządek powinien realizować określoną politykę gospodarczą, społeczną, środowiskową oraz przestrzenną.

– Bardzo lubię podróże i poznawanie nowych miejsc – opowiada doktorantka – dlatego od początku dobrze czułam się na studiach, na których zajęcia terenowe odgrywają ważną rolę. Moje badania naukowe wiążą się głównie z geografią miast i geografią historyczną, w tym z gospodarką przestrzenną oraz rewitalizacją obszarów pokolejowych i postindustrialnych.

Pierwsze konferencje i publikacje z czynnym udziałem Weroniki Dragan miały miejsce jeszcze podczas trwania studiów licencjackich. Jak wspomina doktorantka, początkowo jej artykuły naukowe ukazywały się w czasopismach uczelnianych, a motywacji i wsparcia udzielali studentce prof. dr hab. Jerzy Runge, przyszły promotor pracy magisterskiej, a także dr hab. Robert Krzysztofik.

Na studiach doktoranckich różnokierunkowe konferencje są nadal bardzo ważną częścią jej naukowej działalności.

– Moje ostatnie ważniejsze wystąpienia to konferencje Uniwersytetów Jagiellońskiego i Opolskiego – opowiada Weronika Dragan. – Pierwsza ma charakter interdyscyplinarny, druga jest natomiast stricte ekonomiczna, zorientowana na praktyczne wykorzystanie badań.

Jak wyjaśnia młoda geografka, bodźcem do wystartowania w konkursach był dla niej ich dyplomowy charakter. Pracę magisterską skoncentrowała na zagadnieniach związanych z urbanistyką miast w ujęciu zarówno historycznym, jak i współczesnym. Wybór padł na rodzinne miasto – Mysłowice. Ówczesna studentka postawiła sobie za cel przedstawienie ekonomiczno-urbanistycznych przemian miasta na przestrzeni stulecia. Upływ wieku diametralnie zmienił rangę Mysłowic, które straciły uprzednie znaczenie i rolę. Kluczowe okazało się wyodrębnienie dwóch lat granicznych: roku 1913 – czasie największego rozwoju miasta nadgranicznego, oraz roku 2013 – okresie recesji.

Praca dyplomowa Weroniki Dragan została poparta bardzo rzetelnymi badaniami. Analizy historyczne powstały w oparciu m.in. o mapy archiwalne pochodzące z Archiwum Państwowego w Katowicach, Muzeum Miasta Mysłowic oraz od wielu osób prywatnych. Duże wsparcie i pomoc nadeszły także od prof. Alfreda Sulika, twórcy naukowych publikacji poświęconych Mysłowicom. Autorka nawiązała kontakt z Instytutem Rozwoju Miast, uzyskując możliwość spotkania ze specjalistami zajmującymi się rewitalizacją. Zaproponowano jej wówczas udział w aktualizacji programu rewitalizacji dla miasta Mysłowice. Studentka przyjęła propozycję, stając się tym samym osobą odpowiedzialną za część badań. Jej kolejne osiągnięcie naukowe to współautorstwo haseł do Encyklopedii województwa śląskiego wydanej przez Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej.

Jurorzy obydwu konkursów docenili rzetelność i szczegółowość badań. Pochwalono ich teoretyczno-metodologiczny charakter, lecz także tkwiący w nich potencjał praktyczny i umiejętności formułowania aplikacyjnych zaleceń w polityce miejskiej. Doktorantka przyjęła obydwa wyróżnienia z dużą radością, jednak szczególnie ucieszyła ją nagroda od Towarzystwa Urbanistów Polskich, gdyż podjęta tematyka nie wpisywała się ściśle w obszary promowanych przez nie zagadnień. Wiele wniosków zawartych w pracy, zwłaszcza tych dotyczących audytu miejskiego, zostało zauważonych i docenionych w środowisku naukowym oraz przez praktyków.

Uczelniany projekt podjęty przez mgr Weronikę Dragan obejmuje zatem prace w archiwach państwowych, poszukiwanie informacji na temat badanych miast. Są to także badania terenowe, próba praktycznej weryfikacji zdobytej wiedzy, doszukiwanie się śladów dawnej świetności ośrodków miejskich. Ważny etap badań to także interpretacja współczesnego stanu miasta i konsekwencji zaistniałych w nim przemian. Najważniejsze prace, które magister Dragan poświęciła przestrzeni Mysłowic, to Problem demograficznego kurczenia się miast na przykładzie Mysłowic (2012) i Przemiany struktury przestrzennej miast w świetle archiwalnych materiałów kartograficznych – Nowe Miasto w Mysłowicach (2014).

Obecnie Weronika Dragan przygotowuje kolejne publikacje zorientowane wokół problematyki miejskiej. Planowana praca doktorska będzie dotyczyła historycznej i współczesnej ewolucji miast, przypomina więc w pewnej mierze szlak badań zapoczątkowany w pracy magisterskiej. Zmienia się jednak ich przestrzenny zakres – tym razem badany obszar to nie jedno miasto, ale wiele miast rozlokowanych na terenie całego kraju.

Autorzy: Agata Hajda