- Minęły dwa lata od powołania Wszechnicy Śląskiej, już na starcie odnotowaliście sukces, a plany rozwoju - przypomnijmy - były bardzo rozległe, czy rzeczywistość je zweryfikowała?

- Zadania, które wtedy planowaliśmy znacznie się poszerzyły, a ich rozmiary przerosły nasze ówczesne oczekiwania. Trzy projekty mamy już za sobą, dwa i to bardzo duże są w trakcie realizacji, a kolejne dwa wkraczają w końcowy etap przygotowań. O tym, co było przypomnę w największym skrócie: studia podyplomowe dla nauczycieli z województw śląskiego i małopolskiego, w zakresie ICT, języków obcych i drugiego przedmiotu - przyrody, chemii, fizyki, informatyki, matematyki, podstaw przedsiębiorczości, wiedzy o społeczeństwie, historii, wychowania do życia w rodzinie, wychowania fizycznego, przysposobienia obronnego. Projekt ten realizowaliśmy współpracując z Akademią Pedagogiczną w Krakowie i Akademią Wychowania Fizycznego w Katowicach od stycznia 2006 roku do lutego 2007. Następnym były również studia podyplomowe, tym razem dotyczyły takich przedmiotów, jak: język polski, wiedza o kulturze, historia, wiedza o społeczeństwie, przyroda, geografia, matematyka, fizyka, chemia, informatyka, technika, biologia, wychowanie do życia w rodzinie, przysposobienie obronne, kształcenie zintegrowane w klasach I-III, terapia pedagogiczna, pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, podstawy przedsiębiorczości, organizacja i zarządzanie, plastyka, wychowanie fizyczne. W zakresie wychowania fizycznego współpracowaliśmy z Akademią Wychowania Fizycznego w Katowicach, projekt zakończyliśmy w marcu 2008 roku. I trzeci, od kwietnia 2007 roku do marca 2008, to studia podyplomowe w zakresie "Szkolnego doradcy zawodowego", realizowane w Szkole Zarządzania Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowanie studiami było ogromne. Z naszej oferty skorzystało około trzech i pół tysiąca nauczycieli. Do dzisiaj mamy kontakt z tymi, którzy nie zmieścili się w ograniczonej puli słuchaczy.

- Skoro nie wszyscy chętni mogli skorzystać z możliwości podniesienia kwalifikacji, czy nie można powtórzyć tego projektu?

- To już nie zależy od nas. Mimo, że otrzymaliśmy bardzo wysoką ocenę za realizację projektu, nie możemy go wznowić, ponieważ Europejski Fundusz Społeczny, który finansował studia podyplomowe, wprowadził na lata 2008-2013 nową edycję podziału środków, i nie ma w niej już studiów podyplomowych. Kolejne wyzwania dotyczą kompetencji kluczowych w nauczaniu przedmiotów ścisłych, skupiliśmy więc działania na przygotowaniu projektów w tej dziedzinie. Europejska Komisja do Spraw Edukacji stwierdzając, że prawidłowe funkcjonowanie gospodarki uzależnione jest od właściwego poziomu nauczania przedmiotów ścisłych, zaleciła działania w tym kierunku. Przygotowaliśmy trzy projekty na poziomie szkoły podstawowej, gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. Przyjęto do realizacji poziom drugi i trzeci: "Aktywny w szkole-aktywny w życiu" i "Partnerzy w nauce". Opiekę merytoryczną nad nimi sprawuje prof. zw. dr hab. Jerzy Zioło. W konkursie wzięło udział stu trzydziestu pięciu uczestników. Projekt gimnazjalny znalazł się na piątym miejscu, a ponadgimnazjalny na dziewiątym. W listopadzie 2008 roku przystąpiliśmy do ich realizacji.

- Czy pod względem organizacyjnym te projekty różnią się od poprzednich?

- Trudno je nawet porównywać. Studia podyplomowe odbywały się na naszym Uniwersytecie. Natomiast "Aktywny w szkole-aktywny w życiu" i "Partnerzy w nauce" realizowane będą w osiemdziesięciu szkołach, w czterech województwach: śląskim, małopolskim, łódzkim i opolskim. W styczniu w auli Kazimierza Lepszego odbyły się pod patronatem JM Rektora prof. dr. hab. Wiesława Banysia konferencje inaugurujące projekt. Wzięli w nich udział nauczyciele, dyrektorzy szkół, kuratorzy; wszyscy, którzy uczestnicząc w projekcie będą pracowali z uczniami. Trwające obecnie przygotowania organizacyjno-merytoryczne zakończymy we wrześniu. Przywiązuję do tego etapu szczególną wagę. To podstawa, wszystko musi być precyzyjnie dopracowane i usystematyzowane, przystępując do pracy z młodzieżą nie może być już mowy o jakichkolwiek lukach organizacyjnych. W tym czasie będą odbywać się także seminaria i warsztaty dla nauczycieli. Kadrą szkolącą są oczywiście pracownicy naukowi naszego Uniwersytetu.

- Z jakich wydziałów?

- ... Matematyki, Fizyki i Chemii, Biologii i Ochrony Środowiska, Pedagogiki i Psychologii, Etnologii i Nauk o Edukacji, Informatyki i Nauki o Materiałach. Praca naukowców nie ograniczy się wyłącznie do prowadzenia szkoleń i warsztatów, będą oni sprawowali stały nadzór merytoryczny na wszystkich etapach projektu, uczestnicząc również w naukowych wycieczkach i obozach. Zakończenie realizacji projektu przewidziane jest w końcu października 2012 roku.

- Uczniowie będą korzystali z pomocy o tajemniczej nazwie WIP ...

- ... czyli wsparcie i pomoc. To zajęcia indywidualne, umożliwiające nadrabianie zaległości w nauce. Uczniowie otrzymają "bon edukacyjny" i sami zdecydują na jakie zajęcia wyrównawcze i przez kogo prowadzone będą uczęszczać. Pomoc nie będzie dotyczyła wyłącznie podnoszenia wiedzy z poszczególnych przedmiotów, ale także wsparcia w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych, motywacyjnych, adaptacyjnych... Zajęcia nie będą miały charakteru rygoru, uczeń nie musi z nich korzystać, samodzielnie będzie podejmował decyzje i rozporządzał swoim czasem, w szkołach ponadto będą dyżurowali specjaliści, prowadzący warsztaty aktywności własnej, można by ich nazwać osobistymi doradcami uczniów. Ich zadaniem będzie pomoc w rozwiązywaniu trudnych problemów, szczególnie tych, o których uczniowie nie kwapią się rozmawiać ani ze swoimi nauczycielami, ani współpracującymi z dyrektorami szkół pedagogami szkolnymi.

- Tak rozległy program wymaga doskonałej koordynacji, współpracy, a także dyscypliny.

- W tej kwestii nie ma powodów do obaw. Mamy ogromne wsparcie zarówno ze strony naszych rektorów, jak i działów: kształcenia, kwestury, finansowego, zamówień publicznych, organizacyjno-prawnego, bez ich pomocy nie zrealizowalibyśmy żadnego projektu. Jeśli chodzi o sferę działań merytorycznych, mogę ją podsumować krótko - wspaniała współpraca i ogromne zaangażowanie wszystkich biorących udział w realizowanych zadaniach. Jest to rodzaj wyzwania dla naukowców i możliwość skonfrontowania teorii z rzeczywistością, a także możliwość zdobywania wiedzy i doświadczeń.

- Czy w takim natłoku pracy można jeszcze myśleć o kolejnych projektach?

- W porozumieniu dydaktycznym z Politechniką Śląską w marcu zaczynamy realizację programu "Nauczyciel zawodu z przyszłością". Będą to trzy semestry studiów, dostosowujących kwalifikacje nauczycieli do wymogów związanych z nowoczesną gospodarką. Kształcenie odbywać się będzie na takich kierunkach, jak: teleinformatyka, technika urządzeń audiowizualnych, mechanika automatyki przemysłowej, mechanika urządzeń precyzyjnych, mechatronika, technika urządzeń informatycznych, elektromechanika, mechanika maszyn i urządzeń, technika bezpieczeństwa i higieny pracy, obsługa finansowo-statystyczna, obsługa biurowa instytucji administracji publicznej, logistyka procesów produkcyjno-usługowych, logistyka dystrybucji towarów i usług, opieka andragogiczna i pielęgnacyjna. W projekcie weźmie udział 420 osób zamieszkujących województwa: śląskie, małopolskie, opolskie i łódzkie. I wiadomość nieomal z ostatniej chwili - przygotowany wspólnie z Instytutem Psychologii Wydziału Pedagogiki i Psychologii naszego Uniwersytetu projekt Diaprezamus otrzymał dofinansowanie, tym razem znaleźliśmy się na drugim miejscu. Jest to pakiet diagnostyczno-metodyczny, wspierający proces orientacji zawodowej dzieci i młodzieży. Ten projekt ma zasięg ogólnopolski.

- Aż trudno uwierzyć, że zespół Wszechnicy to zaledwie dwie osoby. Muszą gdzieś pojawiać się trudności...

- Najbardziej dokuczliwym jest brak czasu, gdyby tak można było wydłużyć dobę. Czasami niewielkie nawet opóźnienie w podejmowaniu decyzji, albo co najgorsze zmiana decyzji na którymkolwiek szczeblu organizacyjnego przygotowania, grozi zburzeniem całej konstrukcji, ale mamy nadal rozległe plany i jesteśmy otwarci na wszelkie propozycje.