ETNOLOGICZNA.

W dniach 23-25 października odbyła się w Cieszynie międzynarodowa konferencja "Etnologia i antropologia kulturowa a badanie kultur regionalnych i regionalizmu w społeczeństwach nowoczesnych". Organizatorami konferencji byli: nowo utworzony Zakład Etnologii w Instytucie Nauk Społecznych i Nauk o Kulturze Filii w Cieszynie, Komitet Nauk Etnologicznych PAN oraz Dom Europejski Cieszyn-Ustroń. Uroczystego otwarcia obrad w Centrum Konferencyjnym Filii UŚ w Cieszynie dokonał Prorektor ds. Filii prof. dr hab. Alojzy Kopoczek, ze strony organizatorów przybyłych uczestników i gości powitał prof. dr hab. Zbigniew Jasiewicz - przewodniczący Komitetu Nauk Etnologicznych PAN.

W konferencji wzięli udział przedstawiciele prawie wszystkich znaczących ośrodków etnologicznych i socjologicznych w Polsce a także reprezentanci kilku uniwersytetów zagranicznych (prof. dr hab. Olga Goldberg-Mulkiewicz z Hebrew University of Jerusalem w Izraelu i ks. dr Wojciech Bęben z Thursday Island z Australii). Szczególnie interesujące referaty wygłosili m. in. prof. dr hab. Barbara Bazielich, prof. dr hab. Anna Szyfer, prof. dr hab. Irena Bukowska-Floreńska, prof. dr hab. Teresa Smolińska , prof. dr hab. Kazimiera Wódz i prof. dr hab. Jacek Wódz , prof. dr hab. Zbigniew Jasiewicz, ks. prof. dr hab. Leon Dyczewski , prof. dr hab. Ryszrad Kantor, ks. prof. dr hab. Franciszek Rosiński i prof. dr hab. Marek Szczepański.

Zasadniczym celem konferencji było przedyskutowanie problemu funkcjonowania tradycji kulturowej i przeżywania więzi lokalnych w społeczeństwach nowoczesnych w odniesieniu do problematyki regionalnej. Konferencja w Cieszynie rzuciła nowe światło na problematykę związaną z regionalizmem, udowodniła odrodzenie się lokalności i terytorialności. Pokazała, że etnologia może skutecznie współpracować z wieloma innymi dyscyplinami.
Obrady i dyskusje były okazją do zaprezentowania obecnego stanu badań oraz stanowisk metodologicznych etnologów, antropologów i socjologów. Dotychczasowe osiągnięcia z zakresu dociekań nad koncepcją regionu jako wspólnoty społecznej i kulturowej, której członkowie mają świadomość swej tożsamości i odrębności są punktem wyjściowym do dalszych badań empirycznych jak i rozważań teoretycznych.

Należy podkreślić, iż cieszyńska konferencja etnologiczna będąc ważnym wydarzeniem naukowym stała się także prezentacją nowego ośrodka etnologii w kraju.

Grzegorz Odoj, Andrzej Peć

"KOMERCJALIZACJA KULTURY
a rozwarstwienie dochodowe społeczeństwa"

to temat dwudniowych (5 i 6. XI) obrad socjologów, historyków, filozofów a także przedstawicieli środowiska artystycznego cieszyńskiej Filii. Przedmiotem naukowych dywagacji stało się m. in. uczestnictwo w kulturze a gospodarowanie, komercjalizacja w sztuce, dobra kultury, ich dystrybucja i finansowanie. Zastanawiano się nad reklamą, jako nośnikiem symboli kulturowych. Podjęto także tematy "cieszyńskie": "Gospodarcze podstawy ruchu kulturalnego na Śląsku Cieszyńskim", "Domu kultury na Podbeskidziu", przedstawiono raport z badań "Kultura Cieszyna". Perspektywą badawczą objęto także kulturę państw ościennych (omówiono fundacje kulturalne w Essen, zastanawiano się nad konsekwencjami urynkowienia kultury dla wychowania dzieci i młodzieży w Gimnazjum Polskim w Czeskim Cieszynie). Organizatorem konferencji był Zakład Nauk Społecznych Instutytutu Nauk Społecznych i Nauk o Kulturze.

KONOPNICJAŃSKA.

Podbeskidzkie Koło Towarzystwa im. M. Konopnickiej, działające przy Filii UŚ w Cieszynie, wespół z ZG Towarzystwa w Warszawie oraz Zakładem Animacji Społeczno-Kulturalnej INSiNoK i Zakładem Języka Polskiego Instytutu Pedagogiki, było organizatorem w dniach 7 - 8 listopada ogólnopolskiej sesji naukowo-metodycznej "Konopnicka - region - szkoła". W gronie prelegentów, obok przedstawicieli cieszyńskiego środowiska naukowego, znaleźli się również naukowcy z Czech. Wystąpienie doc. dr Frantiska Vsetickiego z uniwersytetu w Ołomuńcu np. : "Konopnicka a Vrchlicki" wskazywało, obok referatu prof. dr hab. Edmunda Rosnera, prelekcji mgr Kazimierza Szczurka z Polskiego Związku Esperantystów i komunikatu studentki Sylwii Wrony - na "europejskość" autorki "Pana Balcera", jej ciągłą obecność na rynku czytelniczym (o czym zaświadcza chociażby liczba przekładów). Podniosłym a zarazem miłym akcentem sesji było wręczenie osobom szczególnie zasłużonym w propagowaniu twórczości Marii Konopnickiej Złotych Odznak przez przewodniczącego Zarządu Głównego Towarzystwa dr Kazimierza Kłosińskiego. Odznaczeni zostali: prof. dr hab. Edmund Rosner, dr Ewa Fonfara i mgr Antonina Wójcik.

Sesji towarzyszyła sprzedaż książek i czasopism, projekcja filmu "Wizja lokalna 1901", występ dzieci z Przedszkola nr 4 w Cieszynie. W ostatnim dniu obrad zwiedzano cieszyński Dom Narodowy oraz Muzea: Gustawa Morcinka w Skoczowie i Zofii Kossak w Górkach Wielkich.

STOSUNKI WYZNANIOWE.

W dniach od 14 do 18 października w Centrum Konferencyjnym Filii odbywała się międzynarodowa konferencja naukowa nt. : "Stosunki wyznaniowe na Śląsku Cieszyńskim od średniowiecza do czasów współczesnych". Organizatorem sympozjum była Fundacja "Haus Oberschlesien" z Ratingenu. Kierownictwo naukowe sprawował prof. dr hab. Jan Drabina z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wygłoszono 25 referatów i komunikatów. W gronie prelegentów znaleźli się naukowcy z Polski, Niemiec i Czech. Ważki wkład w konferencję wniosło środowiska akademików cieszyńskich (prof. dr hab. M. Heller, prof. dr hab. I. Panic, dr J. Spyra, dr W. Iwanek, dr H. Rusek, ks. dr J. Budniak, mgr A. Machej). Uczestnicy konferencji spotkali się również na nabożeństwie ekumenicznym w Kościele św. Jana Chrzciciela w Brennej.

TOWARZYSTWO P-A.

Aktywnie wkroczyło w rok akademicki 1996/97 działające przy cieszyńskiej Filii Towarzystwo Polsko-Austriackie. W październiku odbyły się dwa koncerty zespołów austriackich. 20. X. - w budynku Filii wysłuchano koncertu muzyki wiedeńskiej braci Schrammel (wystąpili: "Thalia - Schremmeln"), 27. X. - w Domu Narodowym odbył się koncert muzyki chóralnej artystów z Grazu (wystąpił chór męski, kwartet rogów alpejskich i zespół instrumentalny). 13 listopada natomiast spotkano się z nowym konsulem generalnym Austrii dr Alfredem L*ngle ( prelekcja o polsko-austriackich kontaktach kulturalnych). Konsul przyjęty został przez władze Filii i burmistrza Cieszyna.

CHÓR OZŁOCONY

Złoty Puchar w kategorii chórów dużych i Złote Pasmo za wspaniałe wykonawstwo utworów i dużą kulturę muzyczną oraz regulaminową nagrodę specjalną za najlepszą interpretację utworu obowiązkowego zdobył Chór Instytutu Pedagogiki Muzycznej z cieszyńskiej Filii UŚ na odbywającym się - w "złotej" Pradze - Międzynarodowym Konkursie "Praskie dni śpiewu chóralnego". W konkursie uczestniczyło 30 zespołów z 9 krajów Europy i Ameryki. Praski koncert był pierwszą tak poważną prezentacją studenckiego chóru, pierwszą i od razu nagrodzoną nagrodą główną. Dyrygentem chóru jest Aleksandra Paszek-Trefon. Gratulacje!

ŚWIĘTO GWARY 26 października w auli Filii odbył się finał I Konkursu Znajomości Gwary na Śląsku Cieszyńskim. Organizatorem konkursu byli: Towarzystwo Miłośników Skoczowa, Macierz Ziemi Cieszyńskiej, Polski Związek Kulturalno-Oświatowy w Czeskim Cieszynie, Filia UŚ. W gronie jurorów znaleźli się m. in. prof. dr hab. Daniel Kadłubiec, dr Jadwiga Wronicz, dr Franciszek Bizoń, mgr Robert Danel. Finał poprzedziły wcześniejsze dwuetapowe zmagania. W koncercie finałowym wystąpili wszyscy laureaci. Ewangelicki Chór Mieszany ze Skoczowa oraz zespół regionalny "Skotniczanka" z Orłowej-Lutni.

Informacje zebrała i opracowała Mirosława Pindor