Biblia gdańska w darze dla Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego

Egzemplarz Biblii gdańskiej przekazany do BUŚ oprawiony w półskórek ze złotym tłoczeniem na grzbiecie: „Biblia Radziwiłłowska”.
Jest to zastawiające, ponieważ tym mianem była określana Biblia brzeska
Egzemplarz Biblii gdańskiej przekazany do BUŚ oprawiony w półskórek ze złotym tłoczeniem na grzbiecie: „Biblia Radziwiłłowska”. Jest to zastawiające, ponieważ tym mianem była określana Biblia brzeska
Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego otrzymała w 2023 roku wyjątkowy dar – Biblię gdańską z roku 1632. Darczyńcami są dr n. med. Grażyna Kuciel-Bacia i Wojciech Bacia, których intencją było przekazanie księgi do biblioteki akademickiej jako miejsca zapewniającego prawidłowe przechowywanie i odpowiedzialne udostępnianie zarówno w celach naukowych, jak i dydaktycznych. Za sprawą tego daru nasza książnica stała się bogatsza o niezwykle cenny zabytek literacki.

Biblia gdańska z 1632 roku jest kolejnym przekładem na język polski, po Biblii brzeskiej z roku 1563, który powstał z inicjatywy polskich protestantów. Tłumaczenie tekstów powierzono w 1604 roku Danielowi Mikołajewskiemu i Janowi Turnowskiemu. Księgę wydrukowano w 1632 roku w gdańskiej drukarni Hunefelda (stąd przyjęta nazwa). Warto zaznaczyć, że Biblia gdańska odegrała podobną rolę dla polskiej społeczności ewangelickiej, jak tłumaczenie jezuity Jakuba Wujka dla społeczności katolickiej. Biblia Wujka (w posiadaniu BUŚ egzemplarz z 1599 roku) oraz Biblia gdańska były przekładami i wydaniami, które odegrały istotną rolę w polskiej kulturze religijnej, filologicznej i społecznej.

Pierwsze wydanie Biblii gdańskiej z 1632 ma niewychwycone przez korektorów błędy drukarskie. Najczęściej wspomina się o pomyłce w Ewangelii św. Mateusza: „Tedy Jezus zawiedziony jest na puszczą od Ducha, aby był kuszony do Dyabła” – zamiast „od Dyabła” (Mt 4, 1). Z tej przyczyny już w roku 1633 wydano Nowy Testament w małym formacie bez tego błędu. Uważny czytelnik egzemplarza przekazanego do naszej biblioteki odręcznie skorygował ów błąd.

To stosunkowo niewielkich rozmiarów wolumin, poza nielicznymi fragmentami drukowany w dwu szpaltach otoczonych podwójną liniową ramką typograficzną.