Aktywne konto, bieżące posty czy obfita galeria zdjęć dla wielu stanowią nieodłączne elementy funkcjonowania. Przeważająca część życia ludzkiego, studenckiego, biznesowego, jak również prywatnego, toczy się w sieci. Internet przez wielu uznawany jest za wspaniały wynalazek czyniący życie dogodniejszym i bardziej rozrywkowym, dla innych jest on jednak synonimem samotności, uzależnienia, inwigilacji i upadku relacji interpersonalnych. Czy przeciętny użytkownik jest w stanie zapanować nad swoją obecnością w internecie, czy to sieć wirtualna niepostrzeżenie zapanowała nad człowiekiem? Nad diagnozą i perspektywami oraz wynikającymi z nich dylematami etycznymi pochylali się wykładowcy, doktoranci i studenci dyscyplin teologicznych, ekonomicznych, filozoficznych i społecznych reprezentujących liczne ośrodki naukowe m.in. we Wrocławiu, Warszawie, Krakowie, Lublinie i Katowicach.

Uczestnicy Zjazdu Naukowego Wykładowców Katolickiej Nauki Społecznej na Wydziale Teologicznym UŚ

Po ubiegłorocznym Zjeździe, który odbył się na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, na miejsce następnego spotkania został wybrany Wydział Teologiczny UŚ. W czerwcu miał on zaszczyt gościć wiele znakomitych osobistości świata akademickiego.

Członków gremium przywitał ks. dr hab. prof. UŚ Antoni Bartoszek, dziekan Wydziału Teologicznego. Panel I sesji rozpoczęła dr Magdalena Kosche. Wystąpienie oparte głównie na myśli A. Giddensa oraz M. Castellsa koncentrowało się wokół społeczeństwa sieci oraz wpływu internetu na funkcjonowanie człowieka oraz jego codzienne wybory na przykładzie ustawy RODO i przechowywania prywatnych danych przez rozmaite serwisy internetowe. Dr Beata Wojewoda z Politechniki Śląskiej przedstawiła natomiast aktualność teorii symulakrów J. Baudrillarda. Referaty rozpoczęły żywą dyskusję uczestników, która towarzyszyła spotkaniu także w kolejnych panelach.

Drugi dzień konferencji składał się z trzech sesji. W pierwszej udział wzięli prof. Paweł Polak z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, który przedstawił wpływ metafor technicznych na klasyczne ujęcia metafizyczne oraz tezę Teilharda de Chardin, według której ludzkość dąży do reintegracji przez świat cyfrowy. Prof. Mariusz Wojewoda z Wydziału Nauk Społecznych UŚ omawiał etyczne problemy rzeczywistości wirtualnej z wyakcentowaniem antropologii, a dr Witold Marzęda, również wykładowca WNS, zaprezentował analogię eksperymentów myślowych i świadomości maszyn.

Prelegenci kolejnej sesji poruszali się po płaszczyźnie zagadnień społecznych.

– Kontekst coraz prężniej rozwijającego się internetu, zmieniającego swoją tożsamość w taki sposób, iż włącza w siebie coraz więcej elementów rzeczywistości, która go otacza, wywołuje pesymizm – mówił prof. Michał Wyrostkiewicz z KUL. – Rozwój sieci ciągle zagraża człowiekowi, niszcząc go w jego najbardziej podstawowych wymiarach. Myślę jednak, że to trochę normalne, ponieważ konfrontacja człowieka z nową, nieznaną jeszcze rzeczywistością budzi kryzys, brak poczucia bezpieczeństwa, bo nie wiemy, jak ją dobrze wykorzystać. Istotne jest też odnalezienie odpowiedzi na pytanie: jak internet umożliwia człowiekowi rozwój, który jest naturalny i konieczny?

Dr Małgorzata Pawlus z UKSW w Warszawie swoją hipotezę badawczą oparła na codziennym przebywaniu ludzi – głównie młodzieży – online. Posiłkując się badaniami społecznymi, dr Pawlus przybliżała problem nieustannego przebywa użytkowników internetu w świecie wirtualnym. Tuż po niej swoje wystąpienie miała dr Barbara Rożałowska z Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

Ostatnia w tym dniu sesja gościła wykładowców Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach – prof. Aleksandra Lipskiego oraz prof. Zbigniewa Widerę, a także ks. dr hab. Piotra Studnickiego z UPJPII, którzy przybliżyli społeczne zagadnienia ze strony praxis.

20 czerwca wystąpienia miały charakter syntetyzujący, dotyczyły sfery wiary w aspekcie praktycznym. Prof. Aleksandra Pethe (UE) przedstawiła świadectwa wiary obecne w rzeczywistości wirtualnej, zaś ks. prof. Jacek Kempa (WTL) poruszył tematykę duchowości chrześcijańskiej w czasach interakcji z inteligentną maszyną.

Pierwsze spotkania ekspertów i zainteresowanych katolicką nauką społeczną sięgają początku lat 90. Od dziesięciu lat nieformalnemu stowarzyszeniu przewodniczy ks. dr hab. Arkadiusz Wuwer z Wydziału Teologicznego UŚ. Zjazdy Wykładowców Katolickiej Nauki Społecznej zdobywają coraz większe uznanie wśród studentów oraz – ze względu na aktualność poruszanej tematyki, jak i jej charakter interdyscyplinarny – poza murami uczelni. Także na Wydziale Teologicznym wśród uczestników znalazło się liczne grono wolnych słuchaczy.