Zbliża się ku końcowi Rok kardynała Augusta Hlonda. W ciągu minionych dwunastu miesięcy w województwie śląskim, w którym 65. rocznica śmierci pierwszego biskupa diecezji katowickiej stała się okazją nie tylko do uczczenia pamięci prymasa Polski, ale także możliwością przypomnienia zasług i nauk głoszonych przez tego wielkiego Górnoślązaka, odbyło się wiele znaczących imprez i wydarzeń sławiących jego pamięć.

Od lewej: siostrzenica kardynała Augusta Hlonda Małgorzata Herok, ks. dr Damian Bednarski, Czesław Ryszka i ks. prof. zw. dr hab. Jerzy Myszor

7 listopada 2012 roku, w 90. rocznicę powstania Administratury Apostolskiej dla Górnego Śląska, na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego odbyła się sesja naukowa zatytułowana „Biskup August Hlond i jego diecezja”. Zainaugurowała ona obchody Roku kardynała Augusta Hlonda w województwie śląskim. Jej podstawowym przesłaniem było przybliżenie wydarzeń historycznych poprzedzających utworzenie nowej diecezji, zobrazowanie sytuacji politycznej i społecznej po powstaniach i plebiscycie w tej części Górnego Śląska, która znalazła się w odrodzonej Polsce. W 2013 roku odbyło się szereg sesji i sympozjów naukowych (m.in. ogólnopolska konferencja naukowa w Bielsku-Białej poświęcona działalności edukacyjno-społecznej kardynała w kontekście dziejów ziemi śląskiej), konkursy historyczne i multimedialne. 21 października miała miejsce uroczysta sesja Sejmiku Województwa Śląskiego, w wielu miastach pojawiły się liczne wystawy. W gmachu Sejmu Śląskiego w obszernej ikonografii zatytułowanej August Hlond – Prymas czasu narodowych wyborów IPN zaprezentował niepublikowane dotąd unikalne fotografie i dokumenty związane z życiem i działalnością pierwszego biskupa katowickiego. W Mysłowicach spotkali się przedstawiciele szkół i instytucji noszących imię Augusta Hlonda. Hołd prymasowi oddali także artyści wielkim koncertem w wykonaniu filharmoników śląskich. Ukazało się również wiele publikacji poświęconych dziełu salezjanina z Brzęczkowic.

24 października w Bibliotece Śląskiej w sali Parnassos odbyło się spotkanie z autorami książek poświęconych Augustowi Hlondowi – z ks. prof. zw. dr. hab. Jerzym Myszorem, pod redakcją którego ukazała się praca zbiorowa pt. Biskup August Hlond i jego diecezja, oraz z Czesławem Ryszką, byłym senatorem RP, autorem książki zatytułowanej Prymas ze Śląska. W gronie honorowych gości znalazła się siostrzenica kardynała Hlonda Małgorzata Herok. Spotkanie rozpoczął krótki film oraz fragmenty homilii prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego (wygłoszonej w 16. rocznicę śmierci Augusta Hlonda) i pierwszego biskupa katowickiego (z ingresu w Warszawie w 1946 roku). Prowadzący spotkanie ks. dr Damian Bednarski postawił pisarzom pytanie: dlaczego właśnie tego człowieka papież mianował administratorem na Górnym Śląsku?

Sytuacja regionu była wówczas niezwykle skomplikowana. Rok 1922 to powrót Śląska do Macierzy, poprzedziły go burzliwe wydarzenia, zaczęły się radykalizować postawy narodowe, które w sposób szczególny uwidoczniły się po zakończeniu I wojny światowej, w czasie powstań i plebiscytu. W dużej części społeczeństwa i duchowieństwa dojrzewała i umacniała się świadomość polskości. Konieczność zatarcia granic wytyczonych przez Austrię, Rosję i Prusy postrzegał zarówno polski rząd, jak i władze kościelne. 7 listopada 1922 roku, w pierwszym etapie umacniania struktur kościelnych na terenie, który przypadł Polsce po plebiscycie, papież Pius XI zdecydował o utworzeniu administracji apostolskiej, na której czele umieścił Augusta Hlonda, przyszłego biskupa nowej diecezji.

Publikacja Biskup August Hlond i jego diecezja jest owocem wspomnianej sesji naukowej inaugurującej obchody Roku Hlondiańskiego. Czytamy w niej m.in.: „W historii bardzo często zdarza się tak, że okoliczności powstania, wybitne jednostki stoją nie tylko u fundamentów nowych dzieł kościelnych, ale również wpływają na ich dalszy rozwój. Niewątpliwie ks. August Hlond należy do takich postaci, które budowały materialne podstawy diecezji katowickiej, ale i wywarły osobiste piętno w jej wewnętrznym – duchowym wymiarze”. August Hlond był państwowcem – podkreślał podczas spotkania ks. prof. J. Myszor – dla którego państwo stanowiło realną wartość, jednocześnie prymas zwracał uwagę na odwieczne związki misji Kościoła, zwłaszcza w okresie zaborów, z rolą duchowieństwa w odradzającej się Polsce.

Czesław Ryszka, autor książki Prymas ze Śląska, przypominał niezwykłą siłę oddziaływania nauk głoszonych przez kardynała Hlonda nie tylko na ówczesne społeczeństwo, ale także na potomnych. Słowa wielkiego prymasa wielokrotnie przywoływał Jan Paweł II (wzmiankę o czekającym nas zwycięstwie Maryi znaleźć można nawet w papieskim testamencie).

Małgorzata Herok przywołała wspomnienia z rodzinnego domu, z którego biskup Hlond wyniósł silną wiarę i miłość do modlitwy i ojczyzny.

Patronat honorowy nad promocją obu publikacji objęli: prymas Polski arcybiskup Józef Kowalczyk, metropolita krakowski kardynał Stanisław Dziwisz, przewodniczący Rady Episkopatu ds. Środków Masowego Przekazu, metropolita częstochowski arcybiskup Wacław Depo oraz metropolita katowicki arcybiskup Wiktor Skworc.