Czy chatki studenckie są dzisiaj jeszcze komuś potrzebne? Czy przeżywają oblężenie jako odskocznia od nowoczesnych hoteli wyposażonych "we wszystko" czy raczej idą w odstawkę?

Okazuje się, że zdobyć informacje o chatkach studenckich nie jest tak łatwo. Chętnym pozostają najczęściej ustne przekazy starszych kolegów, ewentualnie obrosłe w legendy opowieści rodziców o "chatkowych" wypadach. Oczywiście można chatkę odkryć także przypadkowo podczas górskiej wędrówki. W Beskidzie Żywieckim i Małym jest obecnie około 12 chatek studenckich - "około", gdyż kilka spłonęło, a jeszcze inne stały się schroniskami lub przeszły w ręce prywatnego właściciela.

Zrzeszenie Studentów Polskich jest właścicielem praktycznie wszystkich chatek studenckich w tym regionie, przy czym zostały one oddane w użytkowanie Almaturowi. Studenckie Schroniska Turystyczne (potocznie - chatki studenckie) mogą być dzierżawione przez organizacje związane ze środowiskiem akademickim.

- Każda chatka studencka posiada swój własny, niepowtarzalny klimat - stwierdza Marek Szczerbowski, przewodniczący Rady Okręgowej ZSP w Katowicach. - Konkurencja jest dzisiaj jednak coraz większa, powstają coraz to nowe rodzaje działalności studenckiej, a ZSP nie ma monopolu na organizowanie wypoczynku studentom - dodaje M. Szczerbowski.

Warunki w poszczególnych chatkach studenckich są coraz lepsze, wymaga tego rynek, ale i sami turyści stają się coraz bardziej wymagający. Potrzebują prysznica, ciepłej wody, itp. Turystów, którym wystarczy do szczęścia miejsce do spania, kubek gorącej herbaty i śpiewanie do rana można dzisiaj szukać ze świecą.

Przyjrzyjmy się więc warunkom, jakie proponuje nam kilka wybranych chatek studenckich w Beskidzie Śląskim i Żywieckim. SST "Na Solnisku" ZSP Wydziału Matematyczno-Fizycznego Politechniki Śląskiej położona na terenie przysiółka Adamy w Lachowicach (ok. 700 m n. p. m. ) wyposażona jest w kuchnię turystyczną, świetlicę, wypożyczalnię sprzętu narciarskiego, biegowego i łazienkę; podobne wygody proponują: SST "Chatka Budowlańców" położona na północnym stoku Buczynki, na polanie Witasówka, niedaleko Pilska (ok. 800 m n. p. m. ), SST "Lasek" położona na polanie szczytowej Lasku w Paśmie Pewelskim w Beskidzie Żywieckim (ok. 800 m n. p. m. ) czy SST "Wiatra" - północny stok Karolówki.

Ilość miejsc w poszczególnych chatkach jest teoretycznie ograniczona i wynosi średnio ok. 30. Stali bywalcy chatek studenckich wiedzą jednak, że w praktyce wygląda to zupełnie inaczej - w niektórych chatkach, gdy zajdzie potrzeba, mieści się i trzy razy więcej od przewidywanej liczby osób. Najważniejsza jest przecież atmosfera, a nie dużo przestrzeni w chatce.

Plusem chatek studenckich jest niewątpliwie łatwe dojście do nich, nawet w trudnych, zimowych warunkach i niezbyt wysokie ceny za nocleg - ok. 7 zł. Najczęściej, aby dostać się do chatki studenckiej dojeżdżamy autobusem do najbliższej osady i wędrujemy specjalnym szlakiem chatkowym ok. godziny., zdarzają się jednak i szlaki dwudziestominutowe.

Symbolem szlaku chatkowego jest stylizowany zarys szałasu pasterskiego - uproszczony do kolorowej, pionowej strzałki na białym tle. Zazwyczaj ma ona kolor szlaku PTTK, od którego odchodzi.

Kiedy jest większe zainteresowanie chatkami studenckimi? Oczywiście w czasie ferii zimowych i wakacji letnich, reszta roku to tzw. "martwe okresy", w czasie których w chatkach pojawiają się tylko stali bywalcy. A stałym bywalcem zostaje się najczęściej już w pierwszych latach liceum, by później - już jako student - z sentymentem przyjeżdżać, wprawdzie już trochę rzadziej, ale właśnie tam.

Bycie stałym bywalcem chatki pociąga za sobą szereg przywilejów, które nie są osiągalne dla każdego turysty odwiedzającego chatkę. Tylko stały bywalec może więc uczestniczyć w gruntownym sprzątaniu chatki i otaczającego ją terenu, w pracach mających na celu unowocześnienie i renowację chatki. Należy dodać, że jest to jedna z niepodważalnych atrakcji życia chatkowego i każdy stały bywalec uczestniczy w tych zajęciach z przyjemnością.

Niebezpieczeństwo, które grozi chatkom praktycznie zawsze, to spalenie. Taki właśnie los spotkał SST "Szczytkówkę" ZSP Wydziału Prawa Uniwersytetu Śląskiego. Ostatnio powstało jednak Stowarzyszenie "Szczytkówka", które jako główny cel postawiło sobie odbudowanie spalonej chatki.

Chętni, aby spędzić kilka dni w chatce studenckiej, nie muszą ryzykować, że po dotarciu do niej, nie będą mieli miejsca. Jeżeli planujemy wyjazd możemy dokonać wcześniej rezerwacji w następujących punktach: Almatur w Katowicach (ul. 3 Maja 7, tel. 588 946, 596 418), Agencja Almaturu w Gliwicach (ul. Wrocławska 8, tel. 318 819), Agencja Almaturu UŚ w Katowicach (ul. Bankowa 14, tel. 588 211).