Kronika UŚ

XXV Conference on Applied Crystallography

Od 7 do 10 września w Wiśle odbywała się XXV Conference on Applied Crystallography organizowana przez Instytut Inżynierii Materiałowej UŚ. Jednym z keynote speakerów był prof. J. Georg Bednorz – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1987) wyróżniony za przełomowe badania nad nadprzewodnictwem wysokotemperaturowym. 25. konferencja była nie tylko okazją do zaprezentowania najnowszych osiągnięć naukowych z zastosowaniem krystalografii w inżynierii materiałowej, chemii i fizyce, ale również do nawiązywania nowych współprac, także tych interdyscyplinarnych.

Uniwersyteckie Miasteczko Naukowe

Jak co roku we wrześniu Uniwersytet Śląski otworzył swój kampus w Katowicach dla uczniów i nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych w ramach Uniwersyteckiego Miasteczka Naukowego. Od 8 do 30 września uczniowie uczestniczyli w wykładach, warsztatach i pokazach prowadzonych przez naukowców Uniwersytetu Śląskiego i innych placówek naukowo-badawczych, które uzupełniały szkolną podstawę programową. Na mapie kampusu pojawiło się kilka przystanków naukowych: Osobliwości Świata Fizyki, Przystanek Śląsk, Prehistoria, Wyobraźnia, Magiczna i Praktyczna Chemia oraz HogwartUŚ University. Ten ostatni odbywał się na Wydziale Sztuki i Nauk o Edukacji UŚ w Cieszynie.

Śląski Kongres Oświaty 2025

17 i 18 września na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach odbywał się Śląski Kongres Oświaty – jedno z najważniejszych wydarzeń edukacyjnych w regionie, forum wymiany doświadczeń, prezentacji dobrych praktyk i dyskusji o przyszłości polskiej szkoły. Kongres zgromadził nauczycieli, dyrektorów szkół, samorządowców, naukowców i ekspertów z całego kraju. Jego program skoncentrowany był wokół czterech kluczowych wyzwań współczesnej edukacji: cyberprzemoc i cyberbezpieczeństwo, nowoczesne nauczanie przedmiotów przyrodniczych i ścisłych oraz dobrostan nauczycieli i uczniów, kształcenie zawodowe. W programie znalazły się: wykłady, panele dyskusyjne, warsztaty oraz prezentacje projektów edukacyjnych i nowoczesnych narzędzi dydaktycznych. W uroczystości otwarcia wzięli udział: Marek Wójcik – wojewoda śląski, Wojciech Saługa – marszałek województwa śląskiego, Aleksandra Dyla – śląska kurator oświaty, dr Marcin Krupa – prezydent Katowic, prof. dr hab. Ryszard Koziołek – rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, który wygłosił również wykład inauguracyjny pt. Dlaczego nie przestaliśmy grać w szachy?.

Organizatorami Kongresu byli: Wojewoda Śląski, Marszałek Województwa Śląskiego, Śląski Kurator Oświaty, Prezydent Miasta Katowic, Rektor Uniwersytetu Śląskiego. Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem Ministra Edukacji oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

XXIV Międzynarodowa i Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna

Od 25 do 27 września w SpinPLACE odbyła się XXIV Międzynarodowa i Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna. Konferencja ma charakter cykliczny i stanowi forum wymiany doświadczeń naukowych w obszarze onomastyki. Jej uczestnicy zajmują się zagadnieniami teoretycznymi, metodologicznymi i empirycznymi związanymi z badaniem nazw własnych. Tematem przewodnim tegorocznej edycji były nazwy własne w tekście i dyskursie, co pozostaje w zgodzie z rosnącym zainteresowaniem współczesnej lingwistyki analizą wyższych poziomów komunikacji, takich jak tekst, gatunek, dyskurs czy styl. Organizatorem wydarzenia był Uniwersytet Śląski w Katowicach przy współudziale Polskiej Akademii Nauk oraz Fundacji Wiedzy i Rozwoju Społecznego Agere Aude.

UŚ na Kongresie Nowej Mobilności 2025

Kongres Nowej Mobilności 2025 to największa konferencja i EXPO poświęcone zrównoważonemu rozwojowi transportu w Europie Środkowo- -Wschodniej. Wydarzenie odbywało się od 23 do 25 września w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. W jego programie znalazł się m.in. panel z udziałem rektorów Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki pt. Symbioza nauki i przemysłu: nowy rozdział dla polskiego ekosystemu innowacyjności. Uniwersytet Śląski pojawił się w gronie wystawców i zaprezentował swój potencjał w ramach Zielonej Strefy Nauki, a Biuro Współpracy z Gospodarką przedstawiło wyniki badań i innowacyjnych rozwiązań związanych z zieloną i cyfrową transformacją.

Nagroda im. Prof. Józefa Pietera

Podczas uroczystej Gali Nagrody im. prof. Józefa Pietera dla Nauczycielek i Nauczycieli, która odbyła się 14 października w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, poznaliśmy laureata Nagrody, którym został Adam Postulka, nauczyciel wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 18 z Oddziałami Integracyjnymi w Chorzowie. Adam Postulka ma kwalifikacje do pracy z młodzieżą o specjalnych potrzebach edukacyjnych, stopień mistrzowski 6. dan w sztukach walki, uprawnienia ratownika wodnego. Stworzył autorski program do zajęć wychowania fizycznego realizowany od 2002 roku „Ruch jest życiem, życie jest ruchem – z elementami sztuk walki”. Celem programu jest krzewienie idei sportu, uatrakcyjnienie zajęć, niwelowanie zachowań agresywnych, wzmacnianie autorytetów. Laureat konkursu otrzymał statuetkę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 20 000 złotych, ufundowaną przez Fundację im. Prof. Józefa Pietera.

Nagroda im. Profesora Józefa Pietera to nagroda dla nauczycielek i nauczycieli, która ma na celu uhonorowanie ich pracy, wykazującej fundamentalne znaczenie edukacji dla rozwoju dzieci i młodzieży. Co roku otrzymywać ją będą nauczycielki i nauczyciele szkół podstawowych i ponadpodstawowych z województwa śląskiego, którzy skutecznie dzielą się swoją miłością do wiedzy, łączą cechy i umiejętności wybitnych nauczycieli przedmiotu oraz zaangażowanych pedagogów; są otwarci, tolerancyjni i sprawiedliwi.

Międzyuczelniana Inauguracja Roku Akademickiego 2025/2026

30 września miała miejsce Międzyuczelniana Inauguracja Roku Akademickiego 2025/2026. Jedno z najważniejszych wydarzeń w akademickim kalendarzu odbyło się w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach i jak co roku zostało poprzedzone przemarszem orszaków rektorskich ulicami miasta. W programie znalazły się także miasteczko naukowe na katowickim Rynku, debaty oraz występy artystyczne zespołów akademickich. W wydarzeniu były obecne stałe punkty programu: wykład inauguracyjny, który wygłosił prof. Jerzy Buzek, oficjalne otwarcie nowego roku akademickiego oraz immatrykulacja i ślubowanie doktorantów. O oprawę muzyczną części oficjalnej zadbała między innymi Cieszyńska Orkiestra Dęta Uniwersytetu Śląskiego, Chór Uniwersytetu Śląskiego „Harmonia” oraz „Niemy” Chór Uniwersytetu Śląskiego.

Rektor UŚ odznaczony złotym medalem „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas

Rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach prof. dr hab. Ryszard Koziołek został uhonorowany złotym medalem „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”. To jedno z najwyższych odznaczeń przyznawanych w środowisku akademickim, wyróżniające osoby, które poprzez swoją działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną w szczególny sposób przyczyniają się do rozwoju szkolnictwa wyższego, upowszechniania wiedzy oraz umacniania wartości prawdy i mądrości w życiu publicznym.

Podczas Międzyuczelnianej Inauguracji Roku Akademickiego 2025/2026 wyróżnionych zostało łącznie 5 rektorów oraz prezydent Katowic dr Marcin Krupa. Wyróżnienie to jest nie tylko wyrazem uznania dla osobistych dokonań i osobistego zaangażowania w rozwijanie idei Miasta Nauki przez poszczególnych laureatów, lecz także symbolicznym podkreśleniem roli, jaką odgrywają uczelnie w rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy.

FameLab Poland 2025

14 października w Kinoteatrze Rialto w Katowicach odbył się finał konkursu FameLab Poland 2025. Na scenie wystąpiło dwanaścioro młodych badaczy i badaczek z całej Polski wyłonionych w zmaganiach półfinałowych spośród stu zgłoszeń. Każdy z finalistów miał dokładnie 180 sekund, by opowiedzieć o swojej naukowej pasji jasno, treściwie i z charyzmą, bez możliwości korzystania z prezentacji. Uczestnicy świetnie poradzili sobie z tym niezwykłym wyzwaniem, udowadniając, że używanie skomplikowanych wykresów i specjalistycznego języka nie jest konieczne, aby zafascynować publiczność nauką.

I miejsce zdobyła mgr inż. Natalia Izdebska (Politechnika Warszawska) za wystąpienie pt. Baterie będą lepsze, ale czy da się je zbudować z Lego? Na II miejscu znalazł się Bartłomiej Łuszczuk (Politechnika Warszawska) za HepaSwitch: The Genetic Switch to a Healthy Liver; zaś na III miejscu – mgr Katarzyna Jurasz (Uniwersytet Śląski w Katowicach) za Gdy stetoskop staje się za ciężki – o wypaleniu i depresji w białym fartuchu. Laureaci otrzymali nagrody finansowe w wysokości (kolejno): 9000 zł, 6000 zł i 3000 zł. Zwyciężczyni polskiego finału będzie także reprezentować nasz kraj podczas międzynarodowego finału FameLab w CERN w Genewie.