Kolejna, czwarta już odsłona śląskiego święta nauki odbywać się będzie od 25 do 27 stycznia 2020 roku. Organizatorzy wydarzenia ośmieleni sukcesem poprzednich edycji zdecydowali się poszerzyć formułę tych punktów programu, które świetnie sprawdziły się przed rokiem, jak również zaproponować publiczności festiwalu zupełnie nowe atrakcje. Na temat 4. Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE rozmawiamy z Justyną Szostek-Aksamit, dyrektor wykonawczą ŚFN.

Justyna Szostek-Aksamit, dyrektor wykonawcza ŚFN

Śląski Festiwal Nauki KATOWICE to obecnie jedno z największych wydarzeń popularnonaukowych nie tylko w kraju, ale i całej Europie. Jaka jest idea tego wydarzenia?

Misją naszego festiwalu jest pobudzanie społecznego zainteresowania nauką u ludzi w każdym wieku. Chcemy pokazać, że nauka jest wszędzie, jest nie tylko ważna, potrzebna, ale również ciekawa, fascynująca, inspirująca, a czasami zabawna. Stad hasło przewodnie tegorocznej edycji, które brzmi „Nauka jest bliżej”. Co to oznacza? Oznacza, że nauka nie jest zamknięta w laboratoriach, jest wokół nas. Dlatego chcemy wyjść poza mury naszych uczelni i pokazać ją, zaprosić wszystkich do aktywnego udziału w pokazach, eksperymentach, prezentacjach, wykładach i rozmowach. Chcemy przekonywać o wartościach wiedzy i badań naukowych oraz ich pozytywnym wpływie na przyszłość świata, w którym żyjemy. Zależy nam również na pobudzeniu ciekawości poznawczej uczestników festiwalu, szczególnie tych najmłodszych, którzy być może podczas tego wydarzenia spotkają się z nauką po raz pierwszy. Chcielibyśmy, aby to spotkanie zachęciło ich do kontynuowania przygody z nauką i aby dzieciaki wyszły z tego spotkania głodne dalszej wiedzy. Istotne jest także miejsce, w którym odbywa się festiwal – Katowice, serce Górnego Śląska, kiedyś tak bardzo kojarzonego z węglem, stalą, kopalniami i hutami. Chcemy pokazać, że obszar ten uległ nieprawdopodobnej metamorfozie i obecnie bije tu serce nowoczesnych technologii i innowacyjnych badań naukowych. Mają one ogromny wpływ na nasze codzienne życie, a efekty nauki tworzonej na Śląsku i w Zagłębiu są widoczne w całej Polsce. Chcielibyśmy, aby mieszkańcy województwa śląskiego mieli poczucie dumy z naszego wkładu w naukę oraz posiadania w regionie tak znakomitych ośrodków akademickich oraz zdolnych naukowców. A skoro mowa o uczelniach, to w tym roku wydarzenie organizuje wspólnie aż 7 uczelni: Uniwersytet Śląski (jako lider), Politechnika Śląska, Śląski Uniwersytet Medyczny, Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie i Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej.

Do kogo skierowany jest festiwal?

Jak wspomniałam wcześniej, festiwal jest dla wszystkich i w każdym wieku, aczkolwiek w niedzielę 26 stycznia oraz w poniedziałek po południu szczególnie zapraszamy osoby indywidualne, rodziny z dziećmi, natomiast 27 stycznia do południa – grupy zorganizowane, w tym głównie szkoły. Istotne jest, że osoby indywidualne wchodzą bez rejestracji, zaś grupy zorganizowane muszą się zarejestrować. Prosimy jednak pamiętać, że na niektóre wydarzenia w programie ŚFN obowiązuje rejestracja – są to np. wybrane wykłady, warsztaty czy inne aktywności, dla których liczba uczestników jest ograniczona. 4. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE to ponad 150 stanowisk pokazowych, dziesiątki wykładów, warsztatów i spotkań z interesującymi ludźmi ze świata nauki (i nie tylko), odbywających się w 6 obszarach wiedzy w sali wielofunkcyjnej Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach, na 6 scenach: głównej, World Science, naukowych rozmaitości, klimatu, Science Corner, e-sport – słowem: przestrzeń całego MCK-u zostanie zagospodarowana na potrzeby ŚFN.

Co ciekawego, nowego znajdzie się w programie wydarzenia?

4. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE wystartuje w sobotę 25 stycznia uroczystą galą, podczas której zaprezentowany zostanie spektakl Radiance: The Passion of Marie Curie w reżyserii Alana Aldy, amerykańskiego aktora znanego w Polsce przede wszystkim z roli Sokolego Oka Pierce’a w bardzo popularnym w latach 90. serialu komediowym M*A*S*H. Spektakl opowiada o naukowej pasji genialnej polskiej laureatki dwóch Nagród Nobla. W spektaklu w reżyserii Roberta Talarczyka wystąpią aktorzy Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Pomysł wystawienia sztuki Alana Aldy w języku polskim i podczas inauguracji 4. ŚFN przywiózł dyrektor generalny festiwalu prof. dr hab. Ryszard Koziołek, który obejrzał przedstawienie podczas wizyty na nowojorskim World Science Festival w 2019 roku. Mamy nadzieję, że to dopiero pierwszy krok na drodze bliższej współpracy z organizatorami tego przedsięwzięcia – jednego z największych i najefektowniejszych festiwali naukowych na świecie. W programie wydarzenia znalazła się ponownie strefa OFF Science wraz z Przeglądem Garażowych Wynalazków. Amatorscy konstruktorzy i wynalazcy – autorzy projektów nowatorskich rozwiązań technicznych zgłoszonych i pozytywnie zaopiniowanych przez komisję ekspercką – zaprezentują się publiczności festiwalowej w strefie OFF Science (w niedzielę 26 stycznia). W ramach Przeglądu Garażowych Wynalazków zostaną wręczone tym razem aż 3 nagrody za najbardziej inspirujący wynalazek – nagroda publiczności ŚFN, nagroda komisji oraz nagroda czytelników jednego z lokalnych dzienników. Nowością tegorocznej edycji festiwalu jest konkurs POP Science, którego celem jest wyróżnianie popularyzatorów nauki oraz promowanie określonych form i kanałów popularyzacji nauki w różnych jej dziedzinach i dyscyplinach. Nagrody w konkursie zostaną przyznane w 5 kategoriach: wideoblog, blog lub strona internetowa, podcast lub audycja radiowa, myśl globalnie, działaj lokalnie – naukowiec i/lub wykładowca akademicki szkoły wyższej działającej na terenie województwa śląskiego oraz myśl globalnie, działaj lokalnie – mieszkaniec województwa śląskiego. Głosowanie odbywało się na stronie internetowej festiwalu, każdy mógł w nim wziąć udział. Laureatów w poszczególnych kategoriach poznamy oczywiście podczas festiwalu. Ponadto już po raz trzeci w ramach Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE zostanie wręczona Śląska Nagroda Naukowa. Tradycyjnie poza 6 obszarami wiedzy (nauk ścisłych, przyrodniczych, technicznych, humanistyczno- społecznych, medycyny i zdrowia oraz sztuki) uczestnicy festiwalu będą mieli do dyspozycji strefy: E-sport Point, dziecka i sportu oraz szkół, strefą specjalną w tym roku będzie natomiast strefa klimatu i elektromobilności.

Warto również wspomnieć, że w tym roku poszerzyło się grono ambasadorów festiwalu. Kim są ambasadorzy ŚFN?

Nasi ambasadorzy pochodzą w większości ze środowiska naukowego, ale są wśród nich także dziennikarze czy twórcy internetowi. Wszyscy gościli już na ŚFN w poprzednich edycjach i wiemy, że bliska jest im misja naszego festiwalu. Mamy nadzieję, że dzięki rozpoznawalności i autorytetowi naszych ambasadorów będziemy mogli skuteczniej krzewić idee festiwalowe. W tym roku są wśród nich: dr Tomasz Rożek – dziennikarz naukowy i fizyk, popularyzator nauki, dr Łukasz Lamża – filozof przyrody i dziennikarz naukowy, dr Agata Kołodziejczyk – specjalistka dziedzinie w neurobiologii i astrobiologii, założycielka pierwszej polskiej analogowej bazy kosmicznej, gdzie przeprowadza się symulacje misji pozaziemskich, Wiktor Niedzicki – dziennikarz radiowy i telewizyjny, autor programu „Laboratorium”, Jarosław Juszkiewicz – dziennikarz radiowy i lektor, ściśle współpracujący z Planetarium Śląskim im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie, prof. Katarzyna Kłosińska – językoznawczyni, przewodnicząca Rady Języka Polskiego, Nicole Stott – astronautka NASA, Piotr Baron – dziennikarz i prezenter radiowej Trójki, dr Arkadiusz Gorzawski – fizyk, pracownik CERN w Genewie, Grupa Filmowa Darwin – filmowcy i youtuberzy.

Śląski Festiwal Nauki KATOWICE to także goście. Kogo możemy spodziewać się podczas tegorocznej edycji?

Wśród gości festiwalu będą nie tylko naukowcy reprezentujący wszystkie chyba dziedziny nauki, ale także popularyzatorzy, sportowcy, ludzie kultury, sztuki, pisarze. Wśród zagranicznych gości znajdą się m.in.: Marc Elsberg – austriacki pisarz science fiction, Daniel Tammet – brytyjski sawant obdarzony ponadprzeciętnymi umiejętnościami arytmetycznymi i językowymi, Russell Arnott – brytyjski oceanograf i fizyk, Alan Fitzsimmons – astrofizyk, Jamie Gallagher – popularyzator chemii i fizyki, Seth Shostak – amerykański astronom, były dyrektor Instytutu SETI zajmującego się poszukiwaniem cywilizacji pozaziemskich, Robert Zubrin – amerykański inżynier lotniczy i astronautyczny, założyciel Mars Society, Declan McKenna – specjalista z zakresu biomedyki. Wśród polskich gości będzie można spotkać m.in.: prof. Jerzego Bralczyka – językoznawcy, dr. Andrzeja Kruszewicza – lekarza weterynarii pracującego w Miejskim Ogrodzie Zoologicznym w Warszawie, Łukasza Wilczyńskiego – prezesa Europejskiej Fundacji Kosmicznej, pomysłodawcy i współorganizatora European Rover Challenge, Antoniego Piechniczka – byłego trenera polskiej reprezentacji w piłce nożnej, Aleksandrę i Piotra Stanisławskich – autorów bloga popularnonaukowego „Crazy Nauka”. Reasumując, będzie blisko 50 interesujących gości. Serdecznie zapraszam na spotkania, wykłady i pokazy w ich wykonaniu.