20, 25 i 26 lutego 2015 roku katowicki oddział Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego (TMJP) zorganizował po raz pierwszy Festiwal Języka Ojczystego

Język się liczy

TMJP (Oddział Katowice) rokrocznie organizuje różnego typu wydarzenia (wykłady, odczyty, sesje) wpisujące się w ideę Dnia Języka Ojczystego. W tym roku obchody tego święta miały jednak nową odsłonę, której przedsmak zapowiadała już nazwa – Festiwal Języka Ojczystego. O nowej formule trzydniowych spotkań poświęconych polszczyźnie świadczyła obecność współorganizatorów festiwalowego przedsięwzięcia, czyli Instytutu Języka Polskiego UŚ, Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej, Wydziału Teologicznego UŚ i Wydziału Katechetycznego Kurii Metropolitalnej w Katowicach. Ponadto dzięki współorganizatorom można było spotkać się w trzech różnych, ale wspólnych co do samej idei działania przestrzeniach: bibliotecznej, filologicznej i teologicznej. Warto zauważyć, że w tym roku zdecydowanie poszerzyło się grono odbiorców i oprócz środowiska akademickiego adresatami wydarzenia byli także gimnazjaliści oraz licealiści.

Panel dyskusyjny na Wydziale Teologicznym UŚ trzeciego dnia Festiwalu Języka Ojczystego
Panel dyskusyjny na Wydziale Teologicznym UŚ trzeciego dnia Festiwalu Języka Ojczystego

To właśnie dla uczniów przygotowano warsztaty pierwszego dnia Festiwalu. W zajęciach, które odbyły się 20 lutego w CINiBA, wzięła udział młodzież z Gimnazjum nr 7 im. A. Mickiewicza w Chorzowie oraz z Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego im. bł. ks. E. Szramka w Katowicach. Najpierw w problematykę definiowania znaczeń oraz w złożoną kwestię zmian semantycznych wprowadziła zgromadzonych dr Joanna Przyklenk (IJP UŚ). Następnie uczniowie prowadzeni przez mgr. Tomasza Ziębę (CINiBA) zwiedzili bardziej i mniej dostępne miejsca budynku CINiBA oraz uczestniczyli w zajęciach warsztatowych pt. Sztuka szukania w labiryncie informacji, które poprowadziła mgr Jadwiga Witek (CINiBA).

Kolejny dzień Festiwalu zaplanowano na 25 lutego, a miejscem spotkania stał się tym razem Wydział Filologiczny UŚ. W trakcie obrad pt. Nic o nas bez języka – studenci studentom o naturze języka polskiego zaprezentowały swoją działalność wszystkie studenckie koła naukowe istniejące w Instytucie Języka Polskiego. Członkinie Studenckiego Koła Naukowego Językoznawców, którego opiekunem jest dr hab. Tomasz Nowak, przedstawiły historię, bieżącą aktywność oraz bliższe i dalsze plany naukowe SKNJ w wystąpieniu pt. I Ty możesz zostać de Saussure’em! Młodzi lingwiści na tropach tajemnic mowy. Z kolei członkinie Sekcji Historycznojęzykowej SKNJ prowadzonej przez mgr Ewelinę Ładziak i dr Wiolettę Wilczek zaprezentowały wyniki swoich analiz oraz sprawdziły wiedzę zebranych w konkursie historycznojęzykowym. Studenci udzielający się w Kole Kultury Języka, nad którym pieczę sprawuje dr Kinga Knapik, postanowili natomiast zachęcić zgromadzonych do refleksji kulturalnojęzykowej, proponując zabawę Wróżby językowe, czyli co Twój język o Tobie powie. Całość dopełniły warsztaty Koła Naukowego „KOMUNIKATOR”, którego opiekunem jest mgr Emilia Kałuzińska. W warsztatach tych udział wzięli zarówno studenci, jak i uczniowie II Liceum Ogólnokształcącego im. C. Miłosza w Jaworznie.

Ostatni dzień Festiwalu Języka Ojczystego miał miejsce 26 lutego na Wydziale Teologicznym UŚ. Uczestników powitał ks. dr hab. Antoni Bartoszek, dziekan Wydziału Teologicznego, a następnie słowo wprowadzające do panelu wygłosiła dr Ewa Biłas-Pleszak (przewodnicząca katowickiego oddziału TMJP), która moderowała dyskusję Co z tym ojczystym? Debatę otworzyło wystąpienie prof. dr hab. Aldony Skudrzyk, która skomentowała wpływ dwu znaczących wynalazków, tj. pisma i telewizji, na język oraz przebieg komunikacji. Drugi z ekspertów, dr Jan Grzenia, scharakteryzował komunikację językową w internecie, skupiając się na jej polskojęzycznym wymiarze. Z kolei dr hab. prof. UŚ Jolanta Tambor, zwróciwszy uwagę na znaczenie słowa ojczysty, podniosła problem udziału języka w kształtowaniu tożsamości człowieka. Do dyskusji nad tą kwestią zaprosiła troje studentów UŚ, którzy podzielili się swoim osobistym doświadczeniem w tym zakresie. Głos zabrali: Svetlana Borovkova z Ukrainy, Leonardo Sopchaki z Brazylii i Margarita Borovikova z Kazachstanu. Czwartym ekspertem panelu był ks. dr Roman Buchta, który nie tylko przybliżył teoretyczne podstawy starań o jak najwyższą jakość przekazu słowa w kościołach i na lekcjach religii, ale także omówił praktyczne aspekty tego zagadnienia.

Spotkanie zwieńczone zostało odpowiedziami panelistów na pytania zadawane przez uczestników obrad, wśród których byli studenci oraz pracownicy UŚ, księża diakoni, uczniowie z Tychów, Gliwic, Tarnowskich Gór, a także osoby spoza środowiska akademickiego i szkolnego.

Organizatorzy Festiwalu Języka Ojczystego mają nadzieję, że już za rok ponownie udowodnią, że język się liczy, a rozmawiać o nim można nie tylko z poczucia obowiązku, ale przede wszystkim z zamiłowania i pasji.

Autorzy: Joanna Przyklenk
Fotografie: Monika Jodłowska