Przypadające 14 marca Święto Liczby Pi obchodzono w tym roku na Uniwersytecie Śląskim dzień wcześniej

Ścisłość to stan umysłu

Święto Liczby Pi potraktowano tradycyjnie jako znakomitą okazję do promowania nauk ścisłych, a budynki Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UŚ przy ulicach Bankowej, Uniwersyteckiej i Szkolnej otworzyły tego dnia swoje podwoje nie tylko dla studentów kierunków matematyczno-przyrodniczych czy uczniów zainteresowanych tą tematyką, ale dla wszystkich chętnych, niezależnie od tego, jak dawno zakończyli edukację, w tym również dla zaprzysięgłych humanistów.

Wydarzenie zainaugurował wykład prof. dr. hab. Andrzeja
Norasa, prodziekana Wydziału Nauk Społecznych UŚ
Wydarzenie zainaugurował wykład prof. dr. hab. Andrzeja Norasa, prodziekana Wydziału Nauk Społecznych UŚ

W wykładzie inauguracyjnym prof. dr hab. Andrzej Noras, kierownik Zakładu Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej UŚ, wyszedłszy od powszechnie uznanej opozycji matematyki jako nauki ścisłej do filozofii jako nauki humanistycznej, zastanawiał się nad podobieństwami pomiędzy losami obu dziedzin wiedzy.

– Ścisłość jest cechą postępowania, cechą metody, a już niekoniecznie cechą rezultatu – prof. Noras podsumował rozważania na temat różnic między myśleniem krytycznym a dogmatycznym, dodając: – Nasza dzisiejsza bohaterka, liczba Pi, podobnie jak najważniejsze problemy matematyki i filozofii, jest sprawą otwartą.

Wykład inauguracyjny odbył się w auli im. Andrzeja Pawlikowskiego w Instytucie Fizyki UŚ im. Augusta Chełkowskiego
Wykład inauguracyjny odbył się w auli im. Andrzeja Pawlikowskiego w Instytucie Fizyki UŚ im. Augusta Chełkowskiego

Wykłady wygłosili również inni pracownicy Uniwersytetu Śląskiego: m.in. prof. zw. dr hab. Andrzej Burian opisywał korzyści płynące z zastosowania nanomateriałów, dr Łukasz Dawidowski sprawdzał, czy można narysować proste równoległe, które jednak się ze sobą przetną, dr Armand Cholewka przybliżył fizykę zdrowego kręgosłupa, a mgr Teresa Kasprzyk zaprezentowała wyniki badań nad zastosowaniem termowizji w sporcie na przykładzie kolarstwa.

Przez cały czas trwania święta można było dołączyć do „Pi-lionerów”, konkursu opartego na formule znanego teleturnieju. Zainteresowani historią matematyki mogli sprawdzić się w konkursie „Co wiesz o matematykach i matematyce?”, a ponadto na Święto Liczby Pi zaplanowano finałowe etapy konkursów „Przygoda z matematyką” i „Rozkosze łamania głowy” (organizowanych przez Pracownię Matematyki Pałacu Młodzieży w Katowicach) oraz „Mistrz matematyki” (organizowanego przez katowickie Gimnazjum nr 21). Ten ostatni był z kolei rozgrywany według schematu znanego z teleturnieju „Jeden z dziesięciu”. Rozstrzygnięto także plastyczno-fotograficzny konkurs „Matematyczny świat”.

Przedszkolaki miały okazję uczestniczyć w warsztatach, których celem było zapoznanie dzieci 
z podstawowymi figurami geometrycznymi oraz stworzenie obrazkowego rozwinięcia liczby Pi
Przedszkolaki miały okazję uczestniczyć w warsztatach, których celem było zapoznanie dzieci z podstawowymi figurami geometrycznymi oraz stworzenie obrazkowego rozwinięcia liczby Pi

Uczniowie gimnazjum i liceum, którzy przyjechali do Katowic z różnych części województwa, podczas zwiedzania budynków Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii brali udział w pokazowych zajęciach laboratoryjnych w różnych zakładach Instytutu Chemii UŚ.

Na najmłodszych gości – uczniów szkół podstawowych – czekały również atrakcje w postaci różnorodnych warsztatów. Ich uczestnicy m.in. mierzyli się z zagadkami logicznymi, składali origami, budowali roboty, które następnie brały udział w wyścigach, oraz konstruowali z klocków drogomierz – znane już w starożytności urządzenie służące do pomiaru odległości pokonanej przez jakiś obiekt, dziś stosowane przez policjantów.

Podczas tegorocznego święta postanowiono, podobnie jak w poprzednich edycjach, odtworzyć Kawiarnię Szkocką z jej specyficznym klimatem intelektualnym. Nieistniejący obecnie lokal, przed wojną mieszczący się we Lwowie, był szczególnym miejscem w historii matematyki – to właśnie tam spotykali się na wielogodzinnych dyskusjach najwybitniejsi polscy matematycy ze Stefanem Banachem na czele. Podczas warsztatów chętni uczniowie mogli porozmawiać o matematyce ze studentami i doktorantami, rozwiązać dobrane do poziomu ich wiedzy matematyczne zagadki i problemy czy po prostu posiedzieć i posłuchać dyskusji innych gości. W Kawiarni Szkockiej można też było wymienić na słodkości obowiązującą tego dnia specjalną walutę: Pi-niądze, które otrzymywało się za dobre odpowiedzi w konkursach lub wykonane zadania warsztatowe.

Uczestnicy mieli okazję zmierzyć się z zagadkami i łamigłówkami logicznymi
Uczestnicy mieli okazję zmierzyć się z zagadkami i łamigłówkami logicznymi

Jak powszechnie wiadomo, wśród doświadczeń chemicznych największym zainteresowaniem cieszą się te z dużą liczbą efektów – wizualnych i dźwiękowych. O wystarczająco kolorowe i głośne pokazy dla zwiedzających zadbało Koło Naukowe Chemików UŚ.

Była to oczywiście tylko część propozycji przygotowanych przez Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii UŚ w ramach tegorocznych obchodów Święta Liczby Pi. Organizatorzy myślą już zapewne, czym zaskoczyć uczestników kolejnej edycji.

Tegoroczną imprezę wsparli liczni sponsorzy: ING Bank Śląski, Energoprojekt-Katowice SA, Urząd Miasta Zabrze, Pizza Hut w Katowicach (ul. Korfantego 9a), Oriental Secret, Fabryka Naukowców, Instytut Odkrywania Tajemnic, Robert Góra – „Rob-Dach”, a patronat medialny nad wydarzeniem sprawowały TVP Katowice oraz Polskie Radio Katowice.

Można było dowiedzieć się, dlaczego latamy, i porozmawiać z pasjonatami statków powietrznych
Można było dowiedzieć się, dlaczego latamy, i porozmawiać z pasjonatami statków powietrznych

Dużym zainteresowaniem cieszyły się pokazy z zastosowaniem ciekłego azotu
Dużym zainteresowaniem cieszyły się pokazy z zastosowaniem ciekłego azotu

Autorzy: Tomasz Płosa
Fotografie: Agnieszka Szymala