40. tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego

Organizator neofilologii w UŚ

Dnia 18 grudnia 2008 r. odbyła się uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego prof. zw. dr. hab. Kazimierzowi Polańskiemu. Udział w niej wzięli członkowie ścisłego prezydium ceremonii doktoryzacyjnej: JM Rektor UŚ prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś, promotor prof. zw. dr. hab. Janusz Arabski, prorektor ds. nauki i współpracy z gospodarką prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk, dziekan Wydziału Filologicznego prof. dr hab. Rafał Molencki, recenzenci: prof. zw. dr hab. Jacek Fisiak, prof. zw. dr hab. Roman Laskowski, prof. zw. dr hab. Stanisław Kochman oraz dyrektor Instytutu Języka Angielskiego Wydziału Filologicznego UŚ prof. dr hab. Andrzej Łyda.

 

Wypowiedź JM Rektora UŚ prof. zw. dr. hab. Wiesława Banysia

Profesor Kazimierz Polański jest jednym z najwybitniejszych polskich językoznawców naszych czasów. Studia wyższe filologiczne ukończył w Uniwersytecie Jagiellońskim, także w Uniwersytecie Jagiellońskim uzyskał stopień doktora (na podstawie rozprawy Morfologia zapożyczeń niemieckich w języku połabskim) i doktora habilitowanego (rozprawa habilitacyjna dotyczyła Składni zdania złożonego w języku górnołużyckim). Pracował w licznych instytucjach akademickich kraju, m.in. w Pracowni Języka Prasłowiańskiego Instytutu Słowianoznawstwa Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, w latach 1957-1967 w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach, z której rok później został utworzony Uniwersytet Śląski, Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytecie Jagiellońskim.

Dla Uniwersytetu Śląskiego najważniejszym zapewne momentem działalności Profesora K. Polańskiego jest Jego powrót do Katowic w roku 1973. Została Mu wówczas powierzona misja zorganizowania studiów neofilologicznych. Już tego samego roku powstaje w naszym Uniwersytecie Instytut Filologii Obcych, skupiający anglistów, romanistów, germanistów, slawistów i rusycystów, a jego dyrektorem zostaje właśnie Profesor K. Polański.

Dzięki ogromnemu autorytetowi Profesora w polskim środowisku neofilologicznym, tak językoznawczym, jak i literaturoznawczym, i Jego aktywnym działaniom organizacyjnym przyjeżdżają do Sosnowca - gdzie mieściła się i mieści się nadal siedziba instytutów neofilologicznych - sławy polskiej neofilologii. W ten sposób powstaje w Uniwersytecie Śląskim bardzo prężny i bardzo dynamicznie rozwijający się ośrodek neofilologiczny, co powoduje, że już w dwa lata od swego powstania Instytut Filologii Obcych dzieli się na instytuty grupujące specjalistów reprezentujących poszczególne neofilologie.

Profesor K. Polański z naturalną u Niego pracowitością i zaangażowaniem pracuje w tym czasie równocześnie w Uniwersytecie Śląskim i w Uniwersytecie Jagiellońskim, sprawiając swoimi wykładami i zajęciami ze studentami, że coraz liczniejsi absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego zjeżdżają do Sosnowca (sam miałem ogromną przyjemność i honor spotkać w Uniwersytecie Jagiellońskim w 1974 r. Pana Profesora, który zachęcił mnie do przyjazdu do tworzonego przez Niego ośrodka neofilologicznego w Sosnowcu - bardzo Panu Profesorowi za ten impuls i zachętę raz jeszcze dziękuję!).

Utworzywszy w krótkim czasie solidne zręby badań neofilologicznych w Uniwersytecie Śląskim, Profesor K. Polański z charakterystycznymi dla wszystkich Jego poczynań poświęceniem i determinacją, siłą twórczą i zdolnością wykonawczą oddaje się pracy organizacyjnej, naukowej i dydaktycznej w obu Uniwersytetach, Śląskim i Jagiellońskim. Aspekty działalności Profesora są tak liczne i różnorodne, że w sposób oczywisty nie da się ich w tym miejscu nawet częściowo przedstawić i tylko w olbrzymim skrócie można zasygnalizować, że dotyczą one, generalnie, i językoznawstwa slawistycznego (Profesor jest ekspertem światowej sławy w zakresie fonologii, morfologii i składni języka połabskiego; jest również autorem słowników, dwujęzycznych i etymologicznych, języka połabskiego), i językoznawstwa ogólnego (Profesor jest jednym z pierwszych polskich językoznawców, którzy zaczęli szerzyć idee gramatyki transformacyjno-generatywnej w Polsce, a prace te zaowocowały m.in. zredagowaniem 5 tomów Słownika syntaktyczno-generatywnego czasowników polskich) i terminologii językoznawczej (m. in. Profesor K. Polański opracował wspólnie ze Z. Gołąbem i A. Heinzem Słownik terminologii językoznawczej oraz zredagował Encyklopedię językoznawstwa ogólnego).

Można by tutaj wymieniać jeszcze wiele innych rozlicznych publikacji i zasług Profesora K. Polańskiego - zrobią to w kolejnych częściach tej prezentacji zdecydowanie bardziej kompetentnie Szanowni Panowie P.T. Laudator i Recenzenci. Ja natomiast chciałbym w tym miejscu bardzo serdecznie podziękować Panu Profesorowi w imieniu całej społeczności Uniwersytetu Śląskiego i swoim własnym za całokształt Jego działalności na rzecz naszej Uczelni i wyrazić naszą ogromną wdzięczność za olbrzymi wkład pracy w tworzenie Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego, za wytrwałe i niestrudzone, energiczne i skuteczne działania, mające na celu zorganizowanie w naszym regionie nowoczesnego i silnego ośrodka neofilologicznego, który stał się z biegiem lat jednym z najlepszych w naszym kraju; za niezwykłą życzliwość, przychylność, wsparcie i pomoc, jakie Pan Profesor zawsze okazywał wszystkim swoim współpracownikom.

Dzisiaj wdzięczny Uniwersytet Śląski w uznaniu tych ogromnych zasług Profesora Kazimierza Polańskiego w tworzeniu i rozwijaniu śląskiej filologii i neofilologii oraz wybitnych osiągnięć naukowych, dydaktycznych i organizacyjnych nadaje Mu najwyższą godność akademicką - tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego. Życzymy Panu Profesorowi zdrowia, szczęścia oraz wszelkiej pomyślności - wszystkiego najlepszego!

Autorzy: Wiesław Banyś
Fotografie: Agnieszka Sikora