Kronika Uniwersytecka - Lipiec 2002

ODNOWIENIE WSPÓŁPRACY Z UNIVERSITY OF ALBERTA W KANADZIE

JM Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Tadeusz Sławek oraz Prorektor ds. Nauki, Promocji i Współpracy UŚ prof. Janusz Janeczek (Rektor Elekt) złożyli w 18 maja wizytę roboczą w Krakowie, gdzie spotkali się z Rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Franciszkiem Ziejką i prof. Roderickiem D. Fraserem - Prezydentem University of Alberta w Kanadzie. Wspólnie omówiono między innymi kwestię odnowienia i rozszerzenia naszej współpracy z kanadyjską uczelnią.

STUDENT NA WOKANDZIE

Prężnie rozwija się projekt WOKANDA, zainicjowany przez uniwersytecką Grupę Lokalną Europejskiego Stowarzyszenie Studentów Prawa EL§A. Program pozwala na uczestnictwo w cyklu "wycieczek" do Sądu Okręgowego w Katowicach, zorganizowanych głównie dla studentów prawa, którzy zyskują w ten sposób okazję do przyjrzenia się z bliska rozprawie sądowej.

Pierwsza taka rozprawa odbyła się 10 maja. Akt oskarżenia obejmował zabójstwa, włamania i rozboje na terenie całego województwa. Terminy pozostałych rozpraw:

  • czwartek 23 maja, godz. 9.30 - gang, który dokonywał zabójstw, włamań i rozbojów na terenie całego województwa (sędzia Piotr Pisarek),
  • piątek 24 maja, godz. 9.30 - gang, który dokonał rozboju - c.d. (sędzia Piotr Pisarek),
  • poniedziałek 17 czerwca, godz. 12.30 - c.d. poprzedniej rozprawy (przesłuchania świadków),
  • poniedziałek 22 lipca, godz. 9.30 - kontynuacja,
  • piątek 23 sierpnia, godz. 9.30 - kontynuacja.

JORGOWE DRZEWO DLA ŚLĄSKA I NADLEŚNICZYCH

Konkurs Jorgowe Drzewo został rozstrzygnięty. Na specjalnym posiedzeniu 23 maja Kapituła Konkursu, której przewodniczy JM Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Tadeusz Sławek, zadecydowała, że jego laureatami zostaną: Zespół Pieśni i Tańca Śląsk oraz trzech nadleśniczych, którzy wzięli udział w gaszeniu największego pożaru nowożytnej Europy w Rudach Raciborskich. Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w 10 czerwca w sali Parnassos Biblioteki Śląskiej.

Kazimierz Szabla, Zbigniew Walisko i Tadeusz Mamok otrzymali wspólnie nagrodę w dziedzinie ekologii. Kapituła uznała, że walka z tak ogromnym pożarem oraz zagospodarowanie pogorzeliska w pełni odpowiada kryteriom konkursu. Największy w historii Lasów Państwowych pożar lasów, który swoim zasięgiem objął trzy nadleśnictwa: Kędzierzyn, Rudy Raciborskie i Rudziniec, wybuchł 26 sierpnia 1992 r. W sumie spaleniu uległo 9062 ha lasów. Z kolei Zespół Pieśni i Tańca Śląsk nagrodę w dziedzinie kultury uzyskał za kultywowanie pamięci oraz szacunek dla przeszłości, co udowadnia w całej swej wieloletniej działalności.

Swoją nazwę konkurs wziął od patrona Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie - gen. Jerzego Ziętka: Nagradzać będziemy tych, którzy w swoich działaniach artystycznych naukowych i społecznych, działając wbrew codziennym trudnościom, czynią życie godniejszym, piękniejszym i bogatszym - napisał przewodniczący Kapituły Konkursu Jorgowe Drzewo JM Rektor Uniwersytetu Śląskiego, prof. dr hab. Tadeusz Sławek.

Kapituła Konkursu skupia największe autorytety Śląska - oprócz JM Rektora UŚ, w jej skład wchodzą: red. Anna Sekudewicz z Radia Katowice, prof. Wilibald Winkler - profesor Politechniki Śląskiej, prof. Roman Kalarus - profesor Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, prof. Julian Gembalski - JM Rektor Akademii Muzycznej w Katowicach, Kazimierz Kutz - reżyser, dr Henryk Chrupała - dyrektor Planetarium Śląskiego oraz Jerzy Swatoń - prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Laureaci nagrody - oprócz nagrody pieniężnej otrzymają także statuetki wykonane z drzewa gruszy przez prof. Jerzego Fobera. Mecenasami Konkursu Jorgowe Drzewo są: ING Bank Śląski oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

KONWERSATORIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA FIZYCZNEGO

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach było organizatorem dwóch (ostatnich w tym roku akademickim) konwersatoriów, odbywających się tradycyjnie w Sali Audytoryjnej III Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego. 22 maja prof. dr Andrzej Z. Hrynkiewicz (Członek Rzeczywisty PAN, Członek Czynny PAU, Doktor Honoris Causa Uniwersytetów w Toruniu i Lublinie oraz Akademii Górniczo-Hutniczej, związany z Instytutem Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego w Krakowie) wygłosił wykład zatytułowany: Warunki powstania i rozwoju życia we Wszechświecie. Natomiast 5 czerwca prof. dr hab. Janusz A. Zakrzewski (Członek Rzeczywisty PAN, Członek Czynny PAU, pracownik naukowy Instytutu Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego) przedstawił wykład pt.: Światło na nowy wiek, w którym opowiedział o źródłach promieniowania synchrotronowego oraz o nowym urządzeniu - laserze na swobodnych elektronach, budowanym w Niemieckim Ośrodku Synchrotronu Elektronowego w Hamburgu.

100 LAT SOSNOWCA

Władze Uniwersytetu Śląskiego zostały zaproszone do wzięcia udziału w ceremonii odsłonięcia pomnika Jana Kiepury w Sosnowcu, która odbyła się 15 maja (w przeddzień setnych urodzin artysty). Ze stuleciem urodzin Jana Kiepury - jego bodaj najsłynniejszego mieszkańca, zbiegają się obchody związane z jubileuszem 100-lecia istnienia Sosnowca. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił Rok 2002 Ogólnopolskim Rokiem Jana Kiepury.

Natomiast w uroczystej sesji sosnowieckiej Rady Miejskiej, zorganizowanej również w związku z obchodami 100-lecia miasta 6 czerwca, wziął udział Prorektor ds. Nauki, Promocji i Współpracy Uniwersytetu Śląskiego prof. Janusz Janeczek (Rektor Elekt).

47. MIĘDZYNARODOWE TARGI KSIĄŻKI

W dniach 15-19 maja uczelniana oficyna wydawnicza uczestniczyła w 47. Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie, prezentując swój dorobek edytorski. MTK w Warszawie to impreza znana od lat; mająca swój prestiż, renomę, ale też ambicje dalszego rozwoju - jako platforma kontaktów kulturalnych i intelektualnych między Wschodem i Zachodem. Gośćmi honorowymi w tym roku byli nasi sąsiedzi ze Wschodu: Litwa i Łotwa.

Od wielu lat Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego eksponuje swój dorobek edytorski na tym samym stoisku, co ułatwia księgarzom, bibliotekarzom i indywidualnym odbiorcom szybkie odnalezienie jego oferty. W tym roku wystawiono 174 tytuły (1130 egzemplarzy, z czego ponad połowa znalazła nabywców) - przede wszystkim wydane w roku 2001 i nowości.

W drugim dniu Targów zostały wręczone nominacje do Nagrody Literackiej "Nike" 2002. Wśród dwudziestu nominowanych tytułów znalazła się książka Stefana Szymutki: Nagrobek ciotki Cili, która ukazała się nakładem Wydawnictwa UŚ w serii: Bibliotheca Alia Universa. Jest to wyróżnienie szczególnie cenne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego jest bowiem jedynym spośród uczelnianych, którego publikacja została wyróżniona.

NAGROBEK CIOTKI CILI NOMINOWANY DO LITERACKIEJ NAGRODY NIKE

Najnowsza książka Stefana Szymutki zatytułowana: Nagrobek ciotki Cili znalazła się wśród 20. najlepszych polskich publikacji ubiegłego roku - nominowanych do Literackiej Nagrody Nike, przyznawanej już po raz szósty dzięki fundacji "Gazety Wyborczej" i Nicom Consulting. Wcześniej książka dr. S. Szymutki (pracownika Zakładu Historii Literatury Poromantycznej w Instytucie Nauk o Literaturze Polskiej UŚ) otrzymała już honorową nagrodę Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych Książka Wiosny 2001, organizowanego przez Bibliotekę Raczyńskich w Poznaniu, Radio "Merkury", Polskie Towarzystwo Wydawców Książek oraz Księgarnię Naukową Podgórna.

Wydana w kwietniu 2001 roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego książka zawiera cztery eseje, które łączy zasadnicza tematyka: związek myśli, literatury z egzystencją. Tytułowy esej autor poświęcił relacji między pamięcią i jednostkowym istnieniem: opisuje zapominanie jako wyrażenie zgody człowieka na unieważnienie własnej historyczności; ze świadomością naiwności sprzeciwu autor broni racji odmowy. Moja babka, mój dziadek, nasza samotność opowiada o sposobie istnienia przeszłości, której już nie ma: autor podejmuje próbę włączenia refleksji o śmierci w przeżywanie życia. Chłopcy z Cimoka. Opowieść nierozwojowa to dzieje pokolenia, któremu przyszło żyć w cywilizacyjnej zmianie, wyrzekać się własnej kultury; centralnymi problemami są tu: jednostkowość istnienia, zapoznawanie zmysłowości doświadczania świata, zmaganie się z jałowością słowa. Zamyka książkę Pożegnanie, poświęcone uzależnieniu bytu od niebytu i walce człowieka z nicością jako narzędzie idei życia.

okładka

Tytuły siedmiu książek-finalistek tegorocznej edycji Literackiej Nagrody Nike poznamy we wrześniu, a laureata konkursu - na początku października. Celem organizatorów jest promocja literatury polskiej, że szczególnym zwróceniem uwagi na powieść, jednak w konkursie mogą startować książki należące do różnych gatunków literackich, również autobiografie, eseje, pamiętniki - wydane w roku poprzedzającym rok edycji nagrody, a zgłoszone przez wydawców lub członków jury. Laureat otrzymuje statuetkę Nike dłuta prof. Gustawa Zemły oraz czek, którego wartość w każdej kolejnej edycji wzrasta o 10 tys. zł. (w tym roku będzie to 100 tys. zł.). Dotychczas nagrody Nike otrzymały: w 1997 roku "Widnokrąg" Wiesława Myśliwskiego, w 1998 roku "Piesek przydrożny" Czesława Miłosza, w 1999 roku "Chirurgiczna precyzja. Elegie i piosenki z lat 1995-1997" Stanisława Barańczaka, w roku 2000 "Matka odchodzi" Tadeusza Różewicza, a rok temu "Pod Mocnym Aniołem" Jerzego Pilcha.

KOMPUTEROWY SŁOWNIK FLEKSYJNEGO JĘZYKA POLSKIEGO

Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego i Szkoła Języka i Kultury Polskiej byli inicjatorami spotkania z prof. Henrykiem Wróblem (z Zakładu Współczesnego Języka Polskiego UŚ), zorganizowanego z okazji opublikowania komputerowego Słownika fleksyjnego języka polskiego. Wykład, połączony z prezentacją możliwości wykorzystania Słownika w formie elektronicznej, odbył się 23 maja na Wydziale Filologicznym. Słownik fleksyjnego języka polskiego został opracowany przez zespół w składzie: Wiesław Lubaszewski, Henryk Wróbel, Marek Gajęcki, Barbara Moskal, Alicja Orzechowska, Paweł Pietras, Piotr Pisarek i Teresa Rokicka, a wydany nakładem wydawnictwa LexisNexis w Krakowie (2002).

ZIELONO NAM W CHORZOWIE

23 maja miało miejsce długo oczekiwane otwarcie nowej siedziby Zielnika Botanicznego Uniwersytetu Śląskiego, która mieści się teraz w chorzowskim ośrodku naszej uczelni. Uroczystości, którą uświetnił swoją obecnością także JM Rektor UŚ prof. Tadeusz Sławek, towarzyszyła konferencja naukowa zatytułowana: Rola zbiorów zielnikowych we współczesnych badaniach botanicznych oraz okolicznościowa wystawa najciekawszych zbiorów - przywiezionych niejednokrotnie z bardzo odległych krańców w świata: Jemenu, Spitsbergenu, Kaukazu.

Bogate kolekcje okazów flory składowane od 30 lat na zapleczach gabinetów i strychu budynku Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska przy ul. Jagiellońskiej w Katowicach (gdzie mieści się siedziba Katedry Botaniki Systematycznej) były niemal niedostępne dla zainteresowanych badaczy i nieustannie narażone na zniszczenie. W gabinecie Kierownika Katedry prof. Krzysztofa Rostańskiego nie było już miejsca nawet na odpowiednio duży stół, na którym można swobodnie rozłożyć i porównywać zbiory.

Uroczysty moment przecięcia wstęgi w dniu otwarcia nowej siedziby Zielnika w Chorzowie
Uroczysty moment przecięcia wstęgi w dniu otwarcia
nowej siedziby Zielnika w Chorzowie
Uroczystość otwarcia nowej siedziby uświetniła wystawa wzorcowych kolekcji
Uroczystość otwarcia nowej siedziby
uświetniła wystawa wzorcowych kolekcji

Remont pokoszarowych budynków w Chorzowie i przystosowanie wnętrz do wymogów laboratorium botanicznego (które teraz w niczym nie ustępuje zachodnim ośrodkom taksonomii roślin) możliwe były dzięki przyznanemu na ten cel grantowi KBN. Staraniem pracowników wydziału i wolontariuszy, od jesieni ubiegłego roku trwa żmudne przenoszenie ok. 100 tys. roślin - starannie dezynfekowanych w niskiej temperaturze i katalogowanych komputerowo - do chorzowskiej Pracowni Dokumentacji Botanicznej, gdzie znajdą docelowo opiekę zbiory przywożone z wszelkich badań terenowych, prowadzonych przez studentów, doktorantów i pracowników Uniwersytetu Śląskiego. Śląski zielnik czeka więc nowy etap egzystencji - wiele ze zgromadzonych zbiorów i okazów flory rozpocznie swoje "drugie życie" w badaniach naukowych, dla których stworzono w Chorzowie odpowiednie warunki.

ARCHEOLOGIA, HISTORIA I SZTUKA ŚLĄSKA

Sekcja Archeologiczna Studenckiego Koła Naukowego Historyków była organizatorem seminarium naukowego: Świat i Śląsk w archeologii, historii i sztuce, które odbyło się w 24 maja w sali Rady Wydziału Nauk Społecznych.

OTWARTY INSTYTUT INFORMATYKI

Wydział Techniki Uniwersytetu Śląskiego był organizatorem Dnia Otwartego Instytutu Informatyki (23 maja). W programie imprezy (zlokalizowanej w nowym budynku przy ul. Będzińskiej 39) przewidziano:

  • prezentację najciekawszych prac licencjackich i magisterskich,
  • sesję plakatową dotyczącą działalności naukowo-dydaktycznej,
  • zwiedzanie laboratoriów,
  • spotkanie studentów niepełnosprawnych ze zwiedzającymi w laboratorium dla niepełnosprawnych,
  • loterię nagród sponsora Dni Otwartych - Microsoftu.
Natomiast uroczyste otwarcie i przekazanie do użytku nowego budynku Instytutu Informatyki Wydziału Techniki Uniwersytetu Śląskiego odbyło się 28 maja. Uroczystość uświetniły wystąpienia: Dziekana Wydziału Techniki prof. dr hab. Mariana Surowca, JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Tadeusza Sławka, Prezydenta Miasta Sosnowca Michała Czarskiego. Poświęcenia budynku dokonał Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Adam Śmigielski.

BĘDĄ DOKTORZY NAUK TEOLOGICZNYCH

Centralna Komisja ds. Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych, decyzją z 27 maja przyznała Wydziałowi Teologicznemu Uniwersytetu Śląskiego uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk teologicznych. Tym sposobem już wszystkie jedenaście uniwersyteckich wydziałów posiada równe prawa w tym zakresie.

GOŚCIE Z KANADYJSKIEGO WILFRID LAURIER UNIVERSITY NA ŚLĄSKU

Dwuosobowa delegacja z kanadyjskiego Wilfrid Laurier University gościła w naszej uczelni w dniach od 28 do 30 maja. Głównym celem wizyty w Polsce prof. Ala Hechta (Dyrektora Laurier International Friendship Extension Program) oraz prof. Barry'ego Bootsa było omówienie projektu umowy o współpracy między Uniwersytetem Śląskim a Wilfrid Laurier University (Ontario), której istotnym elementem jest program wymiany studentów.

Przedstawiciele W. L. University spotkali się z władzami Uniwersytetu Śląskiego (reprezentowanymi przez JM Rektora UŚ prof. Tadeusza Sławka oraz Prorektora ds. Nauki, Promocji i Współpracy UŚ prof. Janusza Janeczka - Rektora Elekta), złożyli także wizytę w Instytucie Kultury i Literatury Brytyjskiej i Amerykańskiej, gdzie byli podejmowani przez jego Dyrektora - prof. Wojciecha Kalagę, oraz na Wydziale Nauk o Ziemi - tam spotkali się z prof. Andrzejem T. Jankowskim - Dziekanem Wydziału.

RADOSŁAW WIECZOREK INTER PARES

Regionalny finał Konkursu Primus Inter Pares, organizowanego przez Zrzeszenie Studentów Polskich dla najlepiej uczących się i najaktywniejszych społecznie studentów, odbył się w kwietniu w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach, dokąd organizatorzy zaprosili 12. laureatów z największych uczelni górnośląskich. Nastąpiło uroczyste wręczenie dyplomów i nagród, w związku z czym miło nam poinformować, że student czwartego roku matematyki i fizyki na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UŚ Radosław Wieczorek zajął trzecie miejsce w województwie. Serdecznie gratulujemy!

Radosław Wieczorek poszerza swą wiedzę w ramach Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych uzyskując wysokie średnie ocen, aktywnie udziela się także w Kole Naukowym Matematyków UŚ, posiada ponadto certyfikat znajomości języka angielskiego CAE. Dwukrotnie uhonorowany stypendium Ministra Edukacji Narodowej i Sportu.

INTEGRACJA Z TYMOCHOWICZEM

Naukowe Koło Integracji Europejskiej zorganizowało spotkanie z Piotrem Tymochowiczem, które odbyło się 4 czerwca w auli im. Kazimierza Popiołka Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego.

POLSKI KLUB EKOLOGICZNY W CENTRUM STUDIÓW

W Centrum Studiów nad Człowiekiem i Środowiskiem Uniwersytetu Śląskiego odbył się 6 czerwca ostatni już wykład z cyklu: Wybrane problemy ekologii i ochrony środowiska, tym razem było to spotkanie z przedstawicielem Polskiego Klubu Ekologicznego. Wszystkie wykłady odbywające się w ramach cyklu miały charakter otwarty i mógł wziąć w nich udział każdy zainteresowany problematyką środowiskową.

RWĄCY STRUMIEŃ W MAGAZYNIE BIBLIOTEKI UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO

Wyjątkowo obfite opady deszczu na Górnym Śląsku w pierwszej połowie czerwca po raz kolejny spowodowały szkody i zalania w magazynach Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego. Szczególnie zagrożone publikacje naukowe pracowników naszej uczelni przechowywane są w umiejscowionych w przyziemiu budynku Instytutu Matematyki przy ul. Bankowej 14 pomieszczeniach, pod sufitami których przebiegają rury odprowadzające wodę deszczową z rynien zamocowanych na zewnątrz budynku. To niefortunne rozwiązanie architektoniczne już nie raz było powodem zniszczeń księgozbioru biblioteki.

Zagrożonych książek, w tym także cennych wydawnictw XIX-wiecznych nie ma dokąd przenieść - jedyna nadzieja w wyczekiwanym od lat nowym gmachu Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego, który w najbardziej optymistycznych założeniach powinien zostać oddany do użytku na 40-lecie istnienia uczelni (czyli w 2008 roku). Lada dzień powinien zostać ogłoszony konkurs na projekt architektoniczny (rozstrzygnięcie ma nastąpić pod koniec roku). Najtrudniejszym wyzwaniem dla władz uniwersytetu i dyrekcji biblioteki pozostaje oczywiście zgromadzenie odpowiednich środków finansowych na pokrycie inwestycji.

PROMOCJA KULTURY FIZYCZNEJ

Wykład dr. Waleriana Klimontowicza zatytułowany: Promocja historii kultury fizycznej na Śląsku i w Zagłębiu odbył się 11 czerwca staraniem Katowickiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w budynku Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego.

SPOTKANIE Z KULTURĄ, HISTORIĄ I ZABYTKAMI SYRII I JORDANII

Studenckie Koło Naukowe Historyków zakończyło cykl prelekcji, połączonych z pokazem przeźroczy, a poświęconych kulturze, historii i zabytkom krajów Bliskiego Wschodu oraz Azji Południowej. Ostatnie spotkanie, poświęcone tym razem Syrii i Jordanii na granicy orientu i okcydentu, odbyło się 11 czerwca w budynku Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Wysłuchano opowieści z okolic Aleppo, Damaszku, Doliny Eufratu, zamków krzyżowych: Crac des Chevaliers, Kerak, Krak de Montreal, Margat i Safity, Petry, Aqaby oraz suchej doliny Wadi Rum, góry Nebo oraz wielu innych miejsc. Cały cykl prowadził Jarosław Poniewiera - przewodnik po krajach Bliskiego Wschodu.

HAŁDA POPRZEMYSŁOWA OBIEKTEM GODNYM OBSERWACJI

Katedra Botaniki Systematycznej Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŚ oraz Oddział Śląski Polskiego Towarzystwa Botanicznego byli organizatorami dwudniowej sesji naukowej zatytułowanej: Hałda poprzemysłowa - obiekt obserwacji procesów biologicznych, która odbyła się w dniach 11-12 czerwca. Obrady w ramach sesji referatowej i posterowej pierwszego dnia konferencji zlokalizowano w budynku wydziału przy ul. Bankowej 9 w Katowicach, dzień drugi przeznaczono na sesję terenową.

Na podstawie serwisu internetowego UŚ przygotowała:
KATARZYNA BYTOMSKA
(Biuro Promocji i Karier)