W zbiorach Biblioteki Głównej znajduje się sporo cennych druków XIX wiecznych, które z konieczności prezentujemy w wyborze, zwracając uwagę tylko na najciekawsze.

"Zbiór praw litewskich od roku 1389 do roku 1529 Tudzież rozprawy sejmowe o tychże prawach od roku 1544 do roku 1563. " Poznań: W Drukarni na Garbarach nr 45, 1841. - 542, IVs.

Krótki wstęp do tego dzieła napisał Adam Tytus Działyński (1796-1861) założyciel zbiorów kórnickich i wydawca źródeł historycznych. W dziedzinie wydawniczej ogłaszał cenne źródła do dziejów Polski oraz zabytki literackie. Do ważniejszych jego wydawnictw, dotąd zachowujących wartość, należą:

Statut Litewski..., Acta Tomiciana, ... Źródłopisma do dziejów Unii Korony Polskiej i W. Księstwa Litewskiego. *...

W zbiorze praw litewskich... pierwszy przytoczony dokument dotyczy przywileju Jagiełły z 1387 roku nadanego Litwie w Wilnie. Następne dokumenty to między innymi:

- "Przyrzeczenie Litwy trwania w związku z Polską r. 1401" (cytują również: Łaski, Januszewski, Volumina Leg., Herburt), - "Przywiley (!) Jagiełły i Witowda Litwie roku 1413 w Horodle dany", (cytowania jak wyżej), a także przywileje kolejnych władców polskich Litwie i panom litewskim nadawane. Druga część zbioru "Prośby i podania sejmowe panów rad i rycerstwa Wielkiego Księstwa Litewskiego, z odpowiedziami królów polskich a Wielkich Książąt Litewskich od roku 1544 do roku 1563" jest ciekawym dokumentem ówczesnych czasów i problemów. Np. "Proźba zemli żomojtskoje" na sejmie wileńskim w 1551 roku brzmiała: "Była też groźba wasza, aby w mestech kniaźskich i panskich myto nebyło brano". "Otkaz", czyli królewska odpowiedź brzmiała: "To jeho krolewskaia miłost` raczi zachowat` wodle dawnoho obyczaju: hde peredtym myto i torhowoje birano, tam i teper majet brano byti; a hde nebirano, tam i teper brano byti nemajet". Na końcu dzieła zamieszczono cztery strony uzupełniające, pt. "Wiadomość o załączonych pieczęciach do Statutu Litewskiego".

***

Bentkowski F. : Spis medalów (!) polskich lub z dziejami krainy polskiej stycznych, w gabinecie król. alex. Uniwersytetu w Warszawie znajdujących się, tudzież ze zbiorów i pism lub podań zebrany i porządkiem lat ułożony przez... z czterema rycinami. - Warszawa: W Drukarni Kommissyi (!) Rz. W. R. i O. P., 1830, - XXIII, 259; ind.

Z bogatej biografii Feliksa Jana Bentkowskiego (1781-1852) nauczyciela, bibliotekarza i wydawcy przytaczamy najważniejsze fakty. ** W 1811 roku Towarzystwo Ksiąg Elementarnych powołało Feliksa Bentkowskiego do ułożenia krótkiej historii literatury polskiej dla klasy 4 szkół wojewódzkich. W następnycm roku ogłosił swoją pierwszą pracę bibliograficzną pt. "Wiadomość o najważniejszych książkach drukowanych w Polsce", zaś w 1814 roku główne dzieło swojego życia, które zatytułował "Historia literatury polskiej wystawiona w spisie dzieł drukiem ogłoszonych" w dwóch tomach. Wiele lat później, założywszy przy uniwersytecie w Warszawie gabinet numizmatyczny, był jego dyrektorem do 1833 roku i ogłosił ponadto pracę "Spis medalów... ", w której szczegółowo opisał 832 medale. Opisy ułożone chronologicznie i ponumerowane. Każdy medal opisany, podana wielkość w calach, materiał, z którego odlano oraz miejsce przechowywania. Obszerny Wstęp wyjaśnia metodę pracy i wszelkie wątpliwości Autora, zaś na końcu pracy errata pt. "Poprawy i dodatki". Istotnym uzupełnieniem pracy jest wykaz... "abecadłówy... imion osób, miast i napisów".

* Polski Słownik Biograficzny t. 6 s. 77-78

** polski Słownik Biograficzny t. 1 s. 440-441