Podczas XIII edycji konkursu Wyróżnień Rektora UŚ tytuł Doktorantki Roku otrzymała Marlena Drapalska-Grochowicz z Wydziału Prawa i Administracji UŚ. Została doceniona za osiągnięcia naukowe i działalność społeczną, w tym na rzecz wspólnoty akademickiej. Uroczysta gala odbyła się 17 listopada 2021 roku.

Marlena Drapalska-Grochowicz

Zakres zainteresowań naukowych i społecznych Marleny Drapalskiej-Grochowicz jest imponujący, szczególne jednak miejsce zajmuje obrona słabszych.

– Jestem szczególnie wrażliwa na krzywdę tych, którzy nie mogą sami zabrać głosu – zwierząt, ale również tych, których głos jest często tłumiony. Nie potrafię przejść obojętnie nad niesprawiedliwością, z jaką mierzą się jednostki wykluczane ze społeczeństwa, ponieważ „odstają”. Wierzę, że jako prawniczka posiadam narzędzia do tego, aby uwrażliwiać innych na potrzeby tych, którzy nie zawsze mogą działać w swojej sprawie.

Głównym zainteresowaniem Marleny Drapalskiej- -Grochowicz, absolwentki prawa, a obecnie doktorantki prawa, jest pragmatyczna strona tej dziedziny. – Zawsze ciągnęło mnie w stronę refleksji, jak wypracować nowe rozwiązania. Te elementy kierowały moją uwagę w stronę tzw. prawa w działaniu, a więc jak prawo wpływa na poszczególne aspekty życia jednostki, w tym relacje międzyludzkie. To zmotywowało mnie do podjęcia w doktoracie tematu bliskości w polskim systemie prawnym oraz opracowania grantu z Narodowego Centrum Nauki pt. „Rekonstrukcja kategorii bliskości w polskim systemie prawnym”. Analizuję w nim, jak prawodawca rozumie bliskość, jak reguluje bliskie relacje, a także jak postrzega potrzeby w tych relacjach. Staram się porównać perspektywę prawną z perspektywą psychologiczną, a więc na ile obraz bliskości prawnej jest spójny z tym obszarem wiedzy, który bada faktyczne relacje i ich poszczególne elementy – opowiada młoda badaczka.

Doktorantka przyznaje, że swoją wrażliwość wyniosła z domu rodzinnego i wychowania, które otrzymała.

– Moi rodzice nigdy nie byli aktywistami i nie namawiali mnie do jakiegoś konkretnego rodzaju działalności społecznej. Bez względu na wiek zawsze zwracali mi uwagę, żeby z dobrocią podchodzić do ludzi i zwierząt. Z jednej strony podkreślali, abym zwracała uwagę na potrzeby tych, którzy potrzebują pomocy i zrozumienia, oraz abym stroniła od pochopnej oceny zarówno osób, jak i sytuacji. Myślę, że duże znaczenie miało również to, że od najmłodszych lat rodzice podsuwali mi taką literaturę i muzykę, która uwrażliwiała mnie na otaczający świat. Może dlatego jako prawnika zawsze interesowały mnie sytuacje, w których prawo nie dostrzega potrzeb określonych grup osób, ignoruje je (np. społeczność LGBT), i zadawałam sobie pytanie, dlaczego tak jest, czy to się może zmienić. Myślę, że prawnik, podobnie jak lekarz, powinien zawsze pamiętać o sentencji: Primum non nocere.

Doktorantka przyznaje, że duże znaczenie dla jej rozwoju miało również spotkanie na uczelni wielu inspirujących osób. Szczególne miejsce zajmuje tutaj dr hab. Agnieszka Bielska-Brodziak, prof. UŚ, obecna rzecznik praw studenta i doktoranta. Współpracę z panią profesor doktorantka rozpoczęła już w trakcie studiów w związku z działaniami na rzecz ochrony praw zwierząt. W ramach Koła Naukowego Praw Zwierząt młoda badaczka brała udział w przygotowywaniu opinii prawnych, organizacji konferencji naukowych, prelekcji dla młodzieży licealnej, pełniła również funkcję koordynatora sekcji praw zwierząt przy Studenckiej Poradni Prawnej, dzięki czemu nabyła umiejętności nieszablonowego myślenia o prawie będącym narzędziem wsparcia zwierząt zarówno tych najmniejszych (pszczół), jak i tych, które są powszechnie uważane za członków naszych rodzin.

Od 2017 roku doktorantka jest opiekunem pomocniczym Koła Naukowego Praw Zwierząt. Brała udział w pracach zespołu badawczego, który opracowywał status pszczół z perspektywy prawa administracyjnego, cywilnego oraz karnego w ramach kampanii edukacyjnej „Nie żądlę – zapylam”.

Marlena Drapalska-Grochowicz ma na swoim koncie już 12 artykułów naukowych i 3 rozdziały książkowe, które poruszają zagadnienia bliskich relacji w prawie, jak również prawnego statusu zwierząt.

Doktorantka pełni obecnie funkcję pełnomocnika rzecznika praw studenta i doktoranta UŚ. Bierze również udział w realizacji projektu „DUO – Uniwersytet Śląski uczelnią dostępną, uniwersalną i otwartą”.