Powołany w 1968 roku Uniwersytet Śląski przejął biblioteki po Wyższej Szkole Pedagogicznej i Filii Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Katowicach. Sieć biblioteczną WSP stanowiło w chwili przejęcia 14 bibliotek: Biblioteka Główna i 13 bibliotek zakładowych - Zespołu Katedr Filologii Polskiej, Matematyki, Fizyki, Wychowania Technicznego, Katedry Chemii Fizycznej, Organicznej, Nieorganicznej, Technologii Chemicznej, Historii, Filozofii, Zakładu Badań Strukturalnych, Chemii Analitycznej i Studium Języków Obcych. Księgozbiór obejmował ok. 80 tys. woluminów, z czego 60,5 tys. książek i czasopism znajdowało się w bibliotekach zakładowych, które dysponowały 132 miejscami w czytelniach. Podstawą księgozbioru Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego uzupełnił depozyt Biblioteki Śląskiej oraz zbiór byłej biblioteki Instytutu Pedagogicznego, działającego w Katowicach w latach 1928-1950. W chwili powstania Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego księgozbiór liczył ponad 93 tys. woluminów, druków zwartych, w tym ponad 13 tys. woluminów w Bibliotece Głównej i Instytutu Chemii, oraz ponad 2 tys. druków specjalnych.

W roku akademickim 1968/69 Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego składała się z Biblioteki Głównej z pięciu Bibliotek Zakładowych - Wydziału Humanistycznego, Prawa, Wychowania Technicznego, Instytutu Fizyki i Instytutu Chemii, które zaczęły się usamodzielniać. Pierwsza uczyniła to Biblioteka Instytutu Fizyki, wprowadzając własny inwentarz, następnie Biblioteka Wydziału Wychowania Technicznego. To samo stało się z nowo powstającymi Bibliotekami Instytutu Biologii w 1969 roku, Wyższego Studium Nauczycielskiego w Sosnowcu i Instytutu Nauk Społecznych w 1970 roku. W 1971 roku powstała Filia Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, a wraz z nią Biblioteka Filii. W roku następnym zorganizowano bibliotekę przy Międzywydziałowym Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych. Poprzez włączenie Biblioteki Wydziału Techniki w sieć filii Biblioteki Głównej, liczba filii wzrosła do pięciu, pozostałe biblioteki zakładowe zachowały swą odrębność i samodzielność organizacyjną.

W ciągu pierwszego dziesięciolecia naszej Uczelni księgozbiór szybko się powiększał dzięki zakupowi bieżących wydawnictw. W pierwszym pięcioleciu duży procent wpływów stanowiły dary innych bibliotek oraz różnych instytucji naukowych i kulturalno-oświatowych. Szczególnie wartościowe zbiory napływały od wybitnych uczonych polskich. Bardzo cennym darem był zbiór ok. 3 tys. woluminów - głównie pamiętników polskich i Polski dotyczących - przekazany Bibliotece przez bibliofila warszawskiego Kazimierza Neusteina. W 1970 roku z inicjatywy Komisji Bibliotecznej Wydziału Humanistycznego Biblioteka UŚ zakupiła kilka księgozbiorów po zmarłych uczonych polskich. Do najcenniejszych z nich należał zbiór po prof. Zenonie Klemensiewiczu, liczący ok. 2 tys. woluminów. Obejmował on dzieła z zakresu językoznawstwa ogólnego, porównawczego, historii języka i dialektologii, w tym wiele pozycji z dedykacjami wybitnych slawistów. W tym samym czasie wpłynął zbiór po prof. S. Rozmarynie, głównie z zakresu prawa państwowego w językach obcych. Również z zakresu prawa przekazano Bibliotece księgozbiór po profesorach J. Sawickim i L. Ehrlichu.

Natomiast liczba prenumerowanych czasopism w pierwszych latach była skromna i wynosiła od 300 do 600 tytułów, ale już w 1973 roku wzrosła do 7 tys. tytułów, zaś ogólny stan liczbowy zbiorów Biblioteki UŚ przekroczył 300 tys. woluminów.

Po przeprowadzeniu się do nowych pomieszczeń Biblioteka Główna przejęła w marcu 1973 roku księgozbiór Instytutu Matematyki, jej księgozbiór obejmował: zbiory ogólne, zbiory z dziedziny chemii matematyki. W dalszym ciągu przejmowano dary z innych bibliotek krajowych, z których najliczniejszym był księgozbiór z zakresu biologii, obejmujący w sumie ok. 30 tys. woluminów.

Zarządzenie o decentralizacji bibliotek zakładowych pociągnęło za sobą wiele zmian w dotychczasowej metodzie ewidencji i opracowania zbiorów. Każda biblioteka zakładowa rozpoczęła własną ewidencję w ramach ustalonych przez Bibliotekę Główna ciągów numerycznych. W ten sposób zachowany został jeden ciąg sygnaturowy.

Powołanie w 1975 roku Komisji Zakupów przyczyniło się do ustabilizowania zakupów dla Biblioteki Głównej, ustalenia wysokości, profilu gromadzenia zbiorów i ich specjalizację. W myśl wytycznych tejże Komisji, ustalonych z Uczelniana Komisją Biblioteczną, Biblioteka Główna miała gromadzić przede wszystkim wydawnictwa o treści ogólnej z dyscyplin naukowych reprezentowanych w Uczelni oraz z zakresu bibliotekoznawstwa, informacji naukowej i dokumentacji.

W ciągu pierwszego dziesięciolecia istnienia Biblioteki w miarę rozwoju Uczelni wzrastało również systematyczne udostępnianie. Mimo ciasnoty lokalowej we wszystkich bibliotekach i czytelniach istniały dość dobre warunki do pracy tak dla studentów, jak i pracowników naukowych. Zwłaszcza Biblioteka Główna dysponowała wówczas pięcioma czytelniami i oferowała dogodne, nowoczesne (jak na tamte czasy) i przestronne miejsca pracy z dużym księgozbiorem podręcznym.

Właściwa praca organizacyjna rozpoczęła się w 1971 roku. W gmachu przy ul. Szkolnej rozpoczęto wydawać miesięczne wykazy ciekawszych nabytków, zaś w 1972 roku zorganizowano i przeprowadzono przysposobienie biblioteczne dla studentów pierwszych lat wszystkich kierunków. Warunki do wszechstronnego rozwoju działalności informacyjnej zaistniały dopiero w 1973 roku po przeprowadzce do nowego gmachu przy ul. Bankowej 14. Wraz z otwarciem nowych czytelń, ogólnej i trzech specjalistycznych, utworzono również czytelnię informacji naukowej. Wzrosła też działalność wydawnicza. W roku akademickim 1975/76 rozpoczęto regularną rejestrację prac naukowo-badawczych pracowników Uniwersytetu Śląskiego.

Biblioteka Główna przywiązywała od początku swego istnienia dużą wagę do nawiązywania współpracy z innymi bibliotekami naukowymi na terenie Katowic i regionu górnośląskiego. Pod koniec 1970 roku doszło do oficjalnego podpisania umowy o współpracy między Biblioteka UŚ a Biblioteką Śląską w Katowicach. "Umowa o wzajemnej współpracy" podpisana została przez ówczesnego rektora Uniwersytetu Śląskiego prof. Kazimierza Popiołka i dyrektora Biblioteki Śląskiej doc. dr. Jana Kantykę. Zobowiązała ona obie biblioteki m.in. do współdziałania w zakresie wymiany dubletów, odstępowania druków zbędnych lub odbiegających od profilu gromadzenia oraz scalania niekompletnych ciągów czasopism.

W jubileuszowym, piątym roku działalności Biblioteki Głównej UŚ, palącym problemem stał się przydział nowych pomieszczeń magazynowych, a w dalszej perspektywie budowa nowego gmachu. Projekt programu użytkowego nowej biblioteki przedstawiony w 1973 roku ówczesnym władzom Uczelni przez dyrekcję Biblioteki Głównej przewidywał budynek o kubaturze ok. 75 tys. m3 dla 2 mln woluminów, 800-850 miejsc w czytelniach oraz pracownie i urządzenia niezbędne w każdej nowoczesnej bibliotece. Realizacja tego projektu nigdy nie doszła jednak do skutku.

OPRACOWAŁA
AGNIESZKA SIKORA