Wchodząc do Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych, często można usłyszeć słowo wyzwanie. Czasami jest sposobem identyfikacji zadań do realizacji, a czasami używane jest jako motywacja dla studiujących w Kolegium do podejmowania i dokonywania wyborów w kształceniu indywidualnym. Przyczyną dzisiejszych wyzwań było rozpoczęcie kształcenia w Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych w Uniwersytecie Śląskim, będące odpowiedzią na potrzeby współczesnego, niezwykle różnorodnego świata i jego przemian. Czym było 10 lat temu? Czym jest dziś?

Studenci Kolegium ISM na Climate Law & Governance Day 2021 w Glasgow

WYZWANIE…

Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych powstało 18 lutego 2014 roku (zarządzenie rektora Uniwersytetu Śląskiego prof. dr. hab. Wiesława Banysia) z połączenia istniejących na Uniwersytecie Śląskim jednostek prowadzących kształcenie interdyscyplinarne – Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych (MISH) oraz Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych (MISMP). Ówczesny prorektor ds. kształcenia i studentów, a równocześnie dyrektor KISM – prof. dr hab. Ryszard Koziołek, motywując utworzenie KISM, uznał, że „rzeczywistość jest inna i studiować należy inaczej”. Słowa te stały się mottem działania nowo powstałej jednostki i do dziś nieustająco aktualnym.

IDEA…

kształcenia w Kolegium obejmuje wszechstronny rozwój studenta, począwszy od indywidualnego do zespołowego i zawsze międzyobszarowego. W Kolegium studiujący kształcą się i prowadzą badania naukowe, podejmując decyzję o tym, czego chcieliby się dowiedzieć, czego nauczyć, żeby znajdować odpowiedzi na stawiane pytania przez pryzmat wielu dyscyplin naukowych.

STUDENCI…

Osoby podejmujące studia w Kolegium ISM otrzymują wszystkie narzędzia niezbędne do tego, aby ich interdyscyplinarność zorientowana była na dynamicznie zmieniające się potrzeby współczesnego świata. Poprzez udział w krajowych i międzynarodowych projektach, grantach badawczych, konkursach, warsztatach i praktykach studenci Kolegium ISM doskonalą nie tylko specjalistyczną wiedzę z wybranych przez siebie dyscyplin naukowych, ale również rozwijają umiejętności miękkie, takie jak kreatywność, elastyczność, skupienie na celu, umiejętność pracy w zespole.

Już na etapie rekrutacji do Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych można dostrzec, że kandydatki i kandydaci to ludzie o szerokim spojrzeniu na otaczający ich świat. Dlatego właśnie w Kolegium mają możliwość wyjść poza utarte schematy i być krok przed oczekiwaniami nauki, rynku pracy.

Uczestnicy obchodów 20-lecia kształcenia międzyobszarowego na Uniwersytecie Śląskim (2018)

Spotkanie studentów z partnerami projektu „Wyspy wiedzy” z Islandzkiego Instytutu Historii Naturalnej

Tylko w ubiegłym roku akademickim studenci Kolegium ISM wzięli udział w 4 projektach naukowych, otrzymali 1 grant badawczy, byli finalistami 4 konkursów naukowych i otrzymali 3 wyróżnienia. Zdobycie takich doświadczeń czyni ze studentów Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych wyjątkowych kandydatów do pracy, mają oni bowiem unikatowe doświadczenia i umiejętności rozwiązywania złożonych problemów przy wykorzystaniu wiedzy z różnych obszarów.

Celem Kolegium ISM jest nie tylko przekazywanie aktualnej wiedzy, ale również inspirowanie studentów do odkrywania ciekawych połączeń między dziedzinami nauki oraz poszukiwania nowych rozwiązań naukowych, które kończą się uzyskaniem 2 i więcej dyplomów, potwierdzających osiągnięcie efektów uczenia się w danej dyscyplinie nauki.

Studenci KISM od początku edukacji uwrażliwiani są na wyzwania współczesnego świata i poszukują nowatorskich rozwiązań problemów, jakie ich nurtują, fascynują a nierzadko pochłaniają. W ramach pracy zespołów do spraw poszukiwania rozwiązań problemów niejednorodnych współpracują z instytucjami, firmami i ekspertami z uczelni. Międzydyscyplinowe zespoły, pod opieką tutora zespołowego, skupiają się np. nad zagadnieniami współczesnych technologii – projekt „Nanotechnologia i aktualne szanse oraz zagrożenia związane z wykorzystaniem nanosrebra”; „Antyoksydanty w wybranych polskich nalewkach w ujęciu fizykochemicznym i kulturowym”. Analizują zagadnienia, takie jak „Nieodpłatna praca kobiet – problemy, podłoże, wyzwania na przyszłość”. Wspierają zapewnienie jakości życia mieszkańców miast poprzez badania potrzeb osób będących właścicielami psów – projekt „Pies w mieście”. Poruszają tematy globalne, takie jak np. susza. Zajmują się ustalaniem poziomu znajomości języków obcych poprzez specjalistyczne badania kognitywistyczne; uczestniczą w ocalaniu historii, prowadząc wywiady z byłymi pracownikami „Huty Kościuszko”, w ramach współpracy z Muzeum Hutnictwa w Chorzowie. Poszukują nowych miejsc w Wiedniu czy doszukują się wiedzy na starych mapach, żeby przywrócić rozwiązania, które oferowała przyroda.

Studiując w Kolegium, ma się możliwość spotkania, w ramach modułów ISM, z wybitnymi osobami ze świata kultury, dyplomacji, nauki. Współpracują z Kolegium prof. Tadeusz Sławek, rektor UŚ w latach 1996–2002; prof. Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich w latach 2010 –2015; dr Łukasz Lamża, pracownik Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych (CKBI) na Uniwersytecie Jagiellońskim, publicysta „Tygodnika Powszechnego” i wielu innych.

INNOWACJE…

Sposób kształcenia w KISM jest innowacją dydaktyczną, w ramach której powstają rozwiązania dla nowatorskich projektów edukacyjnych, takich jak projekt z roku 2023 „Uczelnie przyszłości”, finansowany przez NCBiR. Wypracowany regulamin Studiów Indywidualnych posłużył jako rozwiązanie dla przygotowania studentów realizujących własne projekty naukowe we współpracy z mentorami z otoczenia uczelni. Wypracowany i ciągle doskonalony model kształcenia doczekał się uznania ze strony innych jednostek uniwersyteckich w kraju. Na Uniwersytecie Gdańskim mamy „jednostkę siostrzaną”, która wzoruje swoje działanie na naszych doświadczeniach i osiągnięciach.

Kolegium to też projekty dydaktyczne i naukowe. Dążąc do podnoszenia świadomości studentów i mieszkańców województwa, a także do neutralności klimatycznej – zrealizowaliśmy projekt „Środowisko miasta – miasto środowiska”.

JUBILEUSZE…

W roku 2024 mija 10 lat funkcjonowania KISM UŚ w Katowicach. Spotkanie jubileuszowe – „Dekada X” odbędzie się 22 marca 2024 roku w Muzeum Śląskim, w przeddzień ustanowionego w 2019 roku Dnia Kolegium. W 2019 roku, podczas świętowania 20-lecia kształcenia międzyobszarowego w UŚ, a tym samym 5-lecia Kolegium, zostało posadzone drzewo w alei drzew polskich Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Wybraliśmy jarząb szwedzki (Sorbus intermedia), ponieważ ma pomarańczowoczerwone owoce (to kolor Kolegium), które dojrzewają w październiku, kiedy studentki i studenci Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych rozpoczynają kolejne lata akademickie.