Uniwersyteckie Miasteczko Naukowe

Od 6 września do końca miesiąca trwało Uniwersyteckie Miasteczko Naukowe. To coroczny cykl spotkań przygotowany przez Uniwersytet Śląski dla uczniów i nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Na mapie kampusu pojawiło się kilka przystanków naukowych oferujących interaktywne wykłady z różnych dziedzin. Uczniowie mogli uczestniczyć w kilku wykładach prowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Śląskiego oraz pracowników innych placówek naukowo- badawczych: „Osobliwości Świata Fizyki”, „Prehistoria”, „Biorobotyka” i „Oko w oko z biologią”. Zajęcia uzupełniają i rozszerzają szkolną podstawę programową, mogą stać się też początkiem nowej pasji. W wykładach Uniwersyteckiego Miasteczka Naukowego co roku bierze udział ok. 17 tysięcy uczniów. W tym roku powrócono do tradycyjnej formy wykładów i pokazów prowadzonych w salach uniwersyteckich. Spotkania były także transmitowane za pośrednictwem serwisu YouTube.

Nagrody im. Z. Glogera dla pracowników Uniwersytetu Śląskiego

W tegorocznej edycji konkursu im. Zygmunta Glogera nagrodę I stopnia oraz medal otrzymał dr hab. Dionizjusz Czubala, etnograf i folklorysta, w latach 1975–2002 pracownik Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach – za zainicjowanie i prowadzenie unikatowych badań folklorystycznych, zwłaszcza w zakresie polskich legend miejskich. Z kolei nagrodą II stopnia i medalem im. Z. Glogera został uhonorowany prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek z Instytutu Historii UŚ za bogaty dorobek badawczy, redakcyjny i organizacyjny dotyczący historii Śląska oraz Niemiec.

Nagroda im. Zygmunta Glogera ustanowiona została w 1983 roku. Przyznawana jest corocznie za szczególne zasługi w badaniu, ochronie i rozwoju kultury polskiej. Honoruje się nią twórców, naukowców, badaczy i animatorów kultury tradycyjnej. W kapitule konkursu zasiadł m.in. prof. dr hab. Dariusz Rott z Instytutu Literaturoznawstwa UŚ.

Prof. Andrzej Szarek uhonorowany medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu przyznał prof. Andrzejowi Szarkowi z Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach brązowy medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Jest to odznaczenie przyznawane osobom i instytucjom, które wyróżniają się w dziedzinie twórczości artystycznej, działalności kulturalnej lub w ochronie kultury i dziedzictwa narodowego.

Prof. Andrzej Szarek zajmuje się rzeźbą, rysunkiem, happeningiem i plakatem. Zrealizował ponad 50 wystaw indywidualnych oraz ponad 70 happeningów i akcji artystycznych. Brał udział w przeszło 100 wystawach zbiorowych zarówno w kraju, jak i za granicą.

Złote i Srebrne Lwy przyznane

Zakończył się 46. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Złote Lwy dla najlepszego filmu otrzymał Wszystkie nasze strachy w reżyserii absolwenta Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Łukasza Gutta oraz Łukasza Rondudy. Łukasz Gutt został też nagrodzony za najlepsze zdjęcia. Srebrnymi Lwami uhonorowano film Żeby nie było śladów w reżyserii absolwenta i wykładowcy katowickiej filmówki dr. Jana P. Matuszyńskiego. Film wyprodukowali Leszek Bodzak i absolwentka Szkoły Filmowej im. K. Kieślowskiego Aneta Hickinbotham. Podczas festiwalu doceniono również trzy inne filmy wyreżyserowane przez absolwentów katowickiej filmówki. Nagrodę publiczności przyznaną w wyniku głosowania widzów w kinach festiwalowych otrzymał Bartosz Blaschke za Sonatę. Aleksandra Terpińska została nagrodzona w kategorii debiut reżyserski lub drugi film za Innych ludzi. Produkcję wyróżniono także w kategoriach montaż i główna rola męska. Z kolei wyreżyserowany przez absolwenta i wykładowcę Szkoły Filmowej im. K. Kieślowskiego Piotra Domalewskiego film Hiacynt nagrodzono za scenariusz i charakteryzację.

Złoty Feniks dla ks. prof. Jerzego Szymika

Ks. prof. dr hab. Jerzy Szymik z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach otrzymał Złotego Feniksa – nagrodę główną Stowarzyszenia Wydawców Katolickich. Ks. prof. dr hab. Jerzy Szymik – kapłan archidiecezji katowickiej, teolog i poeta, wykłada teologię dogmatyczną. W latach 2004–2014 był członkiem watykańskiej Międzynarodowej Komisji Teologicznej. Od 2015 roku jest członkiem Komitetu Nauk Teologicznych PAN, a od 1991 roku stałym współpracownikiem „Gościa Niedzielnego”. Laureat wielu nagród naukowych, w 2006 roku odznaczony srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Prof. Janusz Gluza reprezentantem Polski w panelu ECFA

Prof. dr hab. Janusz Gluza z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego został powołany do reprezentowania Polski na forum plenarnym ECFA (European Committee for Future Accelerators). Nominacja ta była wyrazem docenienia dorobku fizyków cząstek elementarnych z naszego Instytutu.

Forum ECFA powołuje członków na okres maksymalnie sześciu lat po nominacji dokonanej w poszczególnych krajach członkowskich CERN. Wybrani członkowie reprezentowali stanowisko społeczności fizyki wysokich energii w swoim kraju. Zgromadzenie plenarne ECFA zatwierdza raporty grup roboczych, decyduje o przyjęciu nowych obserwatorów (krajów członkowskich CERN) oraz wydaje zalecenia dla organizacji zewnętrznych. Prof. dr hab. Janusz Gluza zajmuje się fizyką neutrin, modelami niestandardowymi oddziaływań elementarnych, fizyką niskich energii, precyzyjnymi obliczeniami perturbacyjnymi w ramach Modelu Standardowego.

Prof. Maciej Szpunar pierwszym rzecznikiem generalnym TSUE

Dr hab. Maciej Szpunar, prof. UŚ z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach ponownie został wybrany na stanowisko pierwszego rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w Luksemburgu. Do jego zadań należeć będzie m.in. organizacja pracy rzeczników generalnych, którzy wspierają pracę sędziów TSUE, przedstawiając m.in. w sposób bezstronny i niezależny opinie prawne dotyczące spraw rozpatrywanych przez Trybunał Sprawiedliwości UE. Kadencja potrwa trzy lata, do 6 października 2024 roku. Dr hab. Maciej Szpunar, prof. UŚ do grona rzeczników generalnych TSUE należy od 2013 roku.

54. inauguracja roku akademickiego

1 października Uniwersytet Śląski zainaugurował kolejny rok akademicki. Podczas uroczystości nowo przyjęci studenci oraz doktoranci Uniwersytetu Śląskiego złożyli ślubowanie akademickie. Jak co roku wręczono również nagrody Pro Scientia et Arte honorujące pracowników Uniwersytetu Śląskiego za wybitne osiągnięcia naukowe i artystyczne. Laureatami nagrody w 2021 roku zostali prof. dr hab. Halina Rusek z Wydziału Nauk Społecznych w uznaniu wybitnych osiągnięć naukowych w dziedzinie nauk społecznych oraz prof. dr hab. Stanisław Kucharski z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych w uznaniu wybitnych osiągnięć naukowych w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych. Wykład inauguracyjny wygłosiła prof. dr hab. Grażyna Borkowska z Instytutu Badań Literackich PAN.

30. rocznica śmierci prof. W. Pańki

7 października 2021 roku minęła 30. rocznica śmierci śp. prof. Waleriana Pańki, który zginął tragicznie w wypadku samochodowym w drodze z Warszawy do Katowic. Profesor był nie tylko wybitnym naukowcem i nauczycielem akademickim Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, ale także społecznikiem. Odegrał istotną rolę jako ekspert „Solidarności” w strajkach chłopskich w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie. Tworzył Sieć Organizacji Zakładowych „Solidarność” wiodących zakładów pracy na Śląsku. Aktywnie uczestniczył w pracach legislacyjnych Społecznej Rady Legislacyjnej NSZZ „Solidarność”. Internowany po wprowadzeniu stanu wojennego przebywał kolejno w Jastrzębiu Szerokiej, Warszawie, Białołęce i Jaworzu na Pojezierzu Drawskim. Po zwolnieniu z internowania aktywnie współpracował z Duszpasterstwem Akademickim i Duszpasterstwem Ludzi Pracy na Śląsku. 4 czerwca 1989 roku jako kandydat „Solidarności” z okręgu Katowice–Mysłowice został wybrany na posła do Sejmu. Przewodniczył sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego, był ponadto członkiem Komisji Konstytucyjnej i Komisji Ustawodawczej. W maju 1991 roku objął stanowisko prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Był jednym z założycieli Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej. Dał się poznać jako człowiek ogromnej wiedzy i wielkiej pracowitości. Prawnicza kompetencja, solidność i zdrowy rozsądek zjednywały prof. Walerianowi Pańce szacunek wszystkich.

Uroczyste obchody rocznicy odbyły się 8 października 2021 roku w Szkole Podstawowej im. prof. Waleriana Pańki w Turzym Polu, miejscowości rodzinnej Profesora, następnie złożono kwiaty na grobie na cmentarzu w Jasionowie.

5. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE

Od 9 do 15 października 2021 roku odbywał się 5. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE. Imprezę rozpoczęła uroczysta gala otwarcia, która odbyła się 9 października na Scenie River Sound zlokalizowanej obok Szkoły Muzycznej im. Mieczysława Karłowicza w Katowicach. W programie gali znalazły się: debata o przyszłości Rawy, wręczenie Śląskiej Nagrody Naukowej 2021 oraz koncert Dźwięki rzeki Michała Zygmunta. 10 października publiczność została zaproszona na bulwary Rawy. W programie znalazły się warsztaty, wykłady, stanowiska pokazowe, wystawy, koncerty oraz spotkania z polskimi i zagranicznymi gośćmi. Dla uczestników przygotowano m.in. sześć obszarów wiedzy, cztery strefy specjalne, czternaście scen, dwa Przystanki Nauka. Na zakończenie dnia odbył się koncert Artura Andrusa. Od 11 do 15 października festiwal przeniósł się do przestrzeni internetowej, a każdy dzień poświęcony był innemu obszarowi wiedzy: przyrodzie, technice, naukom humanistyczno- społecznym, naukom ścisłym oraz medycynie i zdrowiu.

5. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE zorganizowały: Uniwersytet Śląski w Katowicach (lider i pomysłodawca przedsięwzięcia), Miasto Katowice (miasto gospodarz wydarzenia), Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego i Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (współgospodarze), a także Politechnika Śląska, Śląski Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, Politechnika Częstochowska, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach.