Prof. dr hab. Ryszard Koziołek, od 2012 roku pełniący funkcję prorektora ds. kształcenia i studentów, będzie rektorem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w kadencji 2020–2024. W wyborach przeprowadzonych 28 maja na prof. Koziołka zagłosowało 188 spośród 269 członków Kolegium Elektorów Uniwersytetu Śląskiego. Nowa kadencja władz uczelni rozpocznie się 1 września.

Prof. dr hab. Ryszard Koziołek

Wybory

Kontrkandydatami prof. Ryszardz Koziołka w staraniach o urząd rektora Uniwersytetu Śląskiego byli prof. dr hab. Karol Kołodziej z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych (były dziekan dawnego Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UŚ) oraz związany z University of Colorado w Colorado Springs prof. dr hab. Zbigniew Jan Celiński (jako kandydat zgłoszony przez Radę Uczelni Uniwersytetu Śląskiego). Prof. Kołodzieja poparło 60 elektorów, a prof. Celińskiego – 15. Łącznie oddano 263 ważne głosy, 6 było nieważnych.

Wybory nowego rektora pierwotnie zaplanowano na 28 kwietnia, ale ze względu na pandemię koronawirusa przesunięto je o miesiąc. Sytuacja, z jaką borykamy się od połowy marca, wpłynęła znacząco na wszystkie procedury wyborcze: posiedzenia kolegium, zarówno prezentacyjne (podczas którego kandydaci prezentowali swoje programy wyborcze oraz odpowiadali na pytania zadawane przez rywali i członków wspólnoty akademickiej), jak i wyborcze, odbywały się w formie zdalnej, zadecydowano również o zmianie głosowania z tradycyjnego na elektroniczne.

Kariera

Prof. dr hab. Ryszard Koziołek urodził się w 1966 roku w Bielsku-Białej, tam też ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne na specjalności budowa maszyn. W 1991 roku rozpoczął studia na kierunku filologia polska na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach i od tego czasu nieprzerwanie związany jest z naszą uczelnią. Pracę magisterską napisał pod kierunkiem prof. Stefana Szymutki, a już zaledwie dwa lata po uzyskaniu magisterium obronił doktorat – promotorem pracy wydanej później pod tytułem Zdobyć historię: problem przedstawienia w „Twarzy księżyca” Teodora Parnickiego był prof. Krzysztof Kłosiński. W 1997 roku został pracownikiem naukowym w dawnym Instytucie Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego na Wydziale Filologicznym (obecnym Instytucie Literaturoznawstwa na Wydziale Humanistycznym). Habilitację uzyskał w 2010 roku, a jej podstawą była Wybraliśmy nowego rektora Uniwersytetu Śląskiego rozprawa Ciała Sienkiewicza. Studia o płci i przemocy zawierająca nowatorską koncepcję interpretacji twórczości i biografii autora Trylogii i Quo vadis. Od 2016 roku jest profesorem nauk humanistycznych. W tym samym roku zainicjował organizację Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE (ŚFN), który w ciągu czterech edycji stał się największym w Polsce (i jednym z największych w Europie) wydarzeniem o charakterze popularyzującym naukę w kategorii tych, które odbywają się w jednym miejscu i pod dachem. Od początku przedsięwzięcia prof. Ryszard Koziołek pełni funkcję dyrektora generalnego ŚFN.

W 2011 roku prof. Ryszard Koziołek został dyrektorem Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych przekształconych później w Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych. Od 2007 do 2010 opiekował się Kołem Naukowym Studentów MISH UŚ, był także i jest tutorem studentów MISH i KISM. Opracował i wdrożył unikatową w skali całego kraju formę indywidualnych studiów międzyobszarowych, która pozwala studentom realizować interdyscyplinarne ścieżki kształcenia poprzez możliwość wyboru zajęć z wszystkich programów studiów dostępnych na Uniwersytecie Śląskim. Jest również autorem koncepcji pracy w zespołach ds. opracowania rozwiązań problemów niejednorodnych, a więc takich, które nie poddają się rozumieniu i rozwiązaniu w ramach języka i metod badawczych jednej dyscypliny. Udział w tych grupach przygotowuje studentów Kolegium ISM do podejmowania zagadnień wykraczających poza ich koronne dziedziny, rozwija w nich także umiejętność pracy zespołowej.

Przez ostatnie dwie kadencje prof. Ryszard Koziołek był prorektorem ds. kształcenia i studentów. W tym czasie wdrożył i rozwijał elektroniczne narzędzia wspomagające proces kształcenia: Karty Kierunków, Archiwum Prac Dyplomowych, system antyplagiatowy, rozliczanie pensum dydaktycznego w USOS oraz system podań elektronicznych dla studentów. Doprowadził do utworzenia w ramach UŚ Uniwersytetu Otwartego (pod auspicjami tej jednostki funkcjonują obecnie m.in. UŚ Dzieci, UŚ Młodzieży, UŚ Maturzystów czy Uniwersytet Trzeciego Wieku) oraz funkcjonującego w jego obrębie Centrum Dydaktyki. Z inicjatywy prof. Ryszarda Koziołka ufundowano Granty Rektora UŚ dla najlepszych studentów, a także rozpoczęto wsparcie tutoringowe dla szczególnie uzdolnionych studentów i uczniów szkół średnich. W ostatnich miesiącach rektor elekt – w obliczu pandemii koronawirusa i przy wsparciu specjalnego zespołu uczelnianego – najpierw stworzył założenia przeniesienia całej dydaktyki uniwersyteckiej w tryb zdalny, a następnie nadzorował ten proces.

Praca naukowa

W pracy naukowej prof. Ryszard Koziołek zajmuje się przede wszystkim teorią i interpretacją prozy nowoczesnej, społeczną funkcją nauki o literaturze oraz historią i poetyką polskiej powieści historycznej. Szczególne miejsce w jego rozważaniach zajmuje twórczość dwóch pisarzy tego nurtu: Henryka Sienkiewicza i Teodora Parnickiego (opracował m.in. tekst wydanej w serii „Biblioteka Narodowa” powieści Tylko Beatrycze oraz wstęp do niej). Działa także na rzecz popularyzacji wiedzy o literaturze – jest autorem artykułów na ten temat publikowanych w m.in. „Tygodniku Powszechnym” (z którym stale współpracuje), „Polityce” czy „Gazecie Wyborczej”, wydał również książkę Dobrze się myśli literaturą. Jego artykuły ukazywały się na łamach czasopism specjalistycznych, takich jak „Pamiętnik Literacki”, „Opcje”, „Teksty Długie”, „Świat i Słowo” czy „FA-art”. Był profesorem wizytującym na Uniwersytecie Warszawskim, swoje wykłady prezentował na Università degli Studi di Bari Aldo Moro we włoskim Bari oraz na Universität Freiburg (Departament für Sprachen und Literaturen/Studienbereich Slavistic) w niemieckim Fryburgu Bryzgowijskim.

Prof. Ryszard Koziołek jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych polskich literaturoznawców. W latach 2012–2015 był członkiem jury Nagrody Literackiej Nike, któremu przewodniczył w edycji 2015. Sam również znajdował uznanie w oczach gremiów oceniających: w 2017 roku był laureatem prestiżowej Nagrody Marszałka Województwa Małopolskiego i Prezydenta Miasta Krakowa im. Kazimierza Wyki przyznawanej za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej, rok wcześniej książka Dobrze się myśli literaturą została uhonorowana Śląskim Wawrzynem Literackim, a wspomniana monografia Ciała Sienkiewicza. Studia o płci i przemocy zdobyła Nagrodę Literacką Gdynia 2010 w kategorii esej. W jego dorobku pisarskim znajdują się także zbiory esejów Znakowanie trawy albo Praktyki filologii (teksty poświęcone m.in. Tuwimowi, Leśmianowi, Konopnickiej czy Boyowi-Żeleńskiemu i nowej interpretacji ich dobrze znanych utworów) oraz wydany w zeszłym roku Wiele tytułów. W latach 2012–2015 uczestniczył również – jako gość i współprowadzący – w czterech edycjach krakowskiego festiwalu literatury Conrad Festival, a w 2019 roku jako pierwszy Polak został zaproszony do wygłoszenia podczas tego wydarzenia „The Annual Conrad Lecture”. Jest członkiem kilku rad naukowych (m.in. Komisji Historycznej PAN Oddział w Katowicach i Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza) oraz redakcji czasopism (m.in. „Śląskich Studiów Polonistycznych”).