Kronika UŚ

Grant w Horyzont 2020 dla WPiA UŚ

Wydział Prawa i Administracji UŚ został partnerem w projekcie badawczym finansowanym przez Komisję Europejską w ramach programu Horyzont 2020. Dzięki zaangażowaniu dr. hab. Dariusza Szostka (Wirtualna Katedra Etyki i Prawa – konsorcjum uczelni polskich), inicjatora i inspiratora przedsięwzięcia, oraz dr hab. Moniki Jagielskiej – kierownik projektu, przez najbliższe trzy lata na Wydziale będzie realizowany, w odniesieniu do aspektów prawnych, grant badawczy poświęcony wykorzystaniu sztucznej inteligencji w przemyśle pt. Multi-Agent Systems for Pervasive Artificial Intelligence for Assisting Humans in Modular Production Environments.

Laureaci konkursu START 2020

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej przyznaje stypendia naukowe młodym uczonym, którzy mogą wykazać się sukcesami w swojej dziedzinie nauki. Roczne stypendia konkursu START stanowią dowód uznania dla dotychczasowych osiągnięć badaczy znajdujących się na początku kariery naukowej i stanowią zachętę do dalszego rozwoju. Do tegorocznej edycji konkursu zgłoszonych zostało 845 kandydatów. Spośród nich wybrano 100 wyróżniających się młodych uczonych, w tym czworo młodych naukowców z Uniwersytetu Śląskiego: Karolinę Jurkiewicz (fizyka), Andrzeja Dzienię (chemia), Małgorzatę Lubelską-Sazanów (prawo), a także Oskara Jacka Rojewskiego (historia sztuki).

Prof. Ryszard Kaczmarek laureatem Nagród Historycznych

Corocznie wydawca tygodnika „Polityka” przyznaje nagrody za publikacje książkowe o tematyce dotyczącej najnowszej historii Polski (od 1914 r.). Laureaci konkursu wyłaniani są w 5 kategoriach: prac naukowych i monografii, prac popularnonaukowych i publicystyki, wydawnictw źródłowych oraz w kategorii poświęconej pamiętnikom, relacjom i wspomnieniom. Jury może ponadto przyznać nagrodę specjalną – na ogół w dziale historiozofii lub nagrodę za debiut. Jednym z laureatów tegorocznej edycji konkursu został prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego za książkę Powstania śląskie 1919–1920–1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka (Kraków 2019). Nagroda przyznana została w kategorii monografii i prac naukowych.

Prof. Jolanta Tambor członkiem Państwowej Komisji ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego

Członkiem ministerialnego zespołu ponownie została prof. dr hab. Jolanta Tambor z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego, dyrektor Szkoły Języka i Kultury Polskiej oraz pełnomocnik rektora ds. studentów zagranicznych. Powołanie przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego na drugą już kadencję otrzymała 17 kwietnia 2020 roku. Państwowa Komisja ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego czuwa nad prawidłowością przebiegu egzaminów certyfikacyjnych, ustala harmonogram sesji egzaminacyjnych i prowadzi nadzór nad tworzeniem arkuszy egzaminacyjnych. Wydaje także certyfikaty, które są urzędowym poświadczeniem znajomości języka polskiego jako obcego. Zgodnie z nowelizacją ustawy o języku polskim egzaminy przeprowadzają podmioty, które uzyskały odpowiednie uprawnienia. Jednym z ośrodków uprawnionych do organizowania egzaminów z języka polskiego jako obcego jest Uniwersytet Śląski.

Wyniki konkursu GRIEG

Narodowe Centrum Nauki ogłosiło wyniki konkursu GRIEG na polsko-norweskie projekty badawcze. Spo śród ponad 300 złożonych wniosków do finansowania eksperci skierowali 28 projektów: 12 z zakresu nauk ścisłych i technicznych oraz po 8 z zakresu nauk o życiu i nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce. Na ich realizację zespoły badawcze otrzymają ponad 156 mln zł. W jednym z projektów zakwalifikowanych do finansowania uczestniczą naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego. Badanie produkcji powabu w zderzeniach ciężkich jonów to międzynarodowe przedsięwzięcie kierowane przez dr. hab. Seweryna Kowalskiego, prof. UŚ – dyrektora Instytutu Fizyki UŚ. Projekt realizowany będzie przez konsorcjum koordynowane przez Uniwersytet Śląski. W jego skład wchodzą University of Bergen; Western Norway University of Applied Sciences; Uniwersytet Jagielloński, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach; Uniwersytet Wrocławski, Wydział Fizyki i Astronomii; Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki; Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki; Narodowe Centrum Badań Jądrowych; Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk; Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; Wydział Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji; University of Oslo. Prace nad badaniem produkcji powabu w zderzeniach ciężkich jonów rozpoczną się w czerwcu tego roku i potrwają do końca maja 2023 roku.

Naukowcy z UŚ laureatami konkursów NCN

Narodowe Centrum Nauki ogłosiło wyniki 4 konkursów: OPUS 18, PRELUDIUM 18, SONATA 15 oraz PRELUDIUM BIS 1. Na listach rankingowych znalazło się 21 inicjatyw naukowych z Uniwersytetu Śląskiego. Nasi naukowcy pozyskali granty na łączną kwotę prawie 17 milionów złotych.

W dyscyplinie nauk fizycznych znaleźli się: dr hab. Sebastian Pawlus: Wysokociśnieniowe badania spektroskopowe i dyfrakcyjne jako klucz do zrozumienia osobliwego zachowania asocjujących cieczy z wiązaniami wodorowymi i oddziaływaniami van der Waalsa, 2 512 800 zł (OPUS), dr Katarzyna Malarz: Nowe spojrzenie na wieloaspektową terapię celowaną w leczeniu glejaka wielopostaciowego, 1 954 800 zł (OPUS), dr hab. Jarosław Paturej: Molekularna spektroskopia sił łańcuchów polimerowych, 412 800 zł (PRELUDIUM BIS), mgr Robert Gawecki: Nowe chelatory żelaza z grupy tiosemikarbazonu w terapii fotodynamicznej, 182 400 zł (PRELUDIUM). W dyscyplinie nauk chemicznych: dr Maciej Serda: Środek teranostyczny oparty o strukturę [60]fullerenu dla leczenia i diagnozy nowotworów trzustki, 1 713 840 zł (OPUS), prof. dr hab. inż. Stanisław Krompiec: Strategia APEX w syntezie funkcjonalizowanych nanografenów z 1,4-diarylo-1,3-butadiynów oraz perylenu i jego pochodnych: nowe domino Diels-Alder cykloaddycja-cykloaromatyzacja, 1 438 800 zł (OPUS), dr hab. Joanna Pisarska: Nowe niskofononowe luminofory ceramiczne o strukturze oliwinu, 1 044 000 zł (OPUS), dr Agnieszka Martyna: Doskonalenie strategii obliczeniowych opartych na hybrydowych modelach ilorazu wiarygodności w analizie podobieństwa dwuwymiarowych sygnałów rejestrowanych w analitycznych technikach sprzężonych, 407 327 zł (SONATA). W dyscyplinie nauk biologicznych: dr hab. Damian Gruszka: Identyfikacja i analiza funkcjonalna genów związanych z metabolizmem brasinosteroidów u jęczmienia oraz opis roli tych hormonów w regulacji reakcji na niedobór wody przez profilowanie transkryptomów oraz określenie akumulacji metabolitów, 1 338 000 zł (OPUS), dr hab. Weronika Rupik: Embriologia porównawcza trzustki wybranych kladów jaszczurek, 1 067 845 (OPUS), dr hab. Gabriela Woźniak (partnerstwo UŚ): Relacje między właściwościami biogeochemicznymi podłoża a spontaniczną sukcesją na obszarach pogórniczych: nowe ekosystemy w krajobrazie przekształconym przez człowieka, 846  120 zł (OPUS). W dyscyplinie nauki o Ziemi i środowisku: dr hab. Magdalena Opała-Owczarek: Rekonstrukcja warunków klimatycznych Arktyki przed okresem pomiarów in strumentalnych na podstawie analizy dendrochronologicznej roślinności krzewinkowej i historycznych kolekcji botanicznych, 498 366 zł (SONATA), prof. dr hab. Aleksandra Gawęda: Rekonstrukcja historycznych (V wiek p.n.e. – XIX wiek n.e.) metod wytopu metali na terenie Polski, 529 380 zł (PRELUDIUM BIS), dr hab. Łukasz Pawlik: BIOFORCLIM – biomorfodynamika stoków zalesionych powodowana zaburzeniami ekosystemów leśnych powiązanymi z huraganowym wiatrem oraz ich relacja względem zmieniających się warunków klimatycznych, 424 980 zł (PRELUDIUM BIS), dr Maciej Mendecki (partnerstwo UŚ): Pasywne sejsmiczne badania litosfery i astenosfery południowej Polski (obszar karpacki), 114 600 zł (OPUS). W dyscyplinie nauk prawnych: dr hab. Agnieszka Bielska-Brodziak: Uwikłani w czas, czyli temporalny wymiar wykładni prawa, 271 704 zł (OPUS), dr hab. Olga Sitarz: Przeobrażenia zasad odpowiedzialności karnej za przestępstwa skutkowe popełnione przez zaniechanie w prawie polskim i niemieckojęzycznym, 373 200 zł (PRELUDIUM BIS), mgr Marek Suska: Prawo symboliczne. Perspektywa tworzenia i stosowania, 110 399 zł (PRELUDIUM). W literaturoznawstwie: prof. dr hab. Przemysław Marciniak: W stronę bizantyńskiej zoopoetyki. Ludzie i zwierzęta w Bizancjum (X–XII wiek), 805 320 zł (OPUS). W językoznawstwie: dr hab. Arkadiusz Rojczyk: Imitacja fonetyczna w języku ojczystym i języku obcym, 434 083 zł (OPUS). W naukach o komunikacji społecznej i mediach: dr Damian Guzek: Autorytet papieski w przekształceniach komunikacji, 320 845 zł (OPUS).

Prof. Ryszard Koziołek rektorem UŚ w kadencji 2020–2024

Kolegium Elektorów Uniwersytetu Śląskiego dokonało wyboru rektora na kadencję 2020–2024, powierzając tę funkcję prof. dr. hab. Ryszardowi Koziołkowi. Głosowanie, które odbyło się 28 maja, z uwagi na sytuację związaną z pandemią przeprowadzone zostało drogą elektroniczną. W wyborach na najbliższą kadencję zgłoszono trzy kandydatury. O urząd rektora ubiegali się: prof. dr hab. Zbigniew Jan Celiński, prof. dr hab. Karol Kołodziej z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych oraz prorektor prof. dr hab. Ryszard Koziołek z Wydziału Humanistycznego. Decyzją Kolegium Elektorów od 1 września 2020 roku obowiązki rektora uczelni sprawować będzie prof. Ryszard Koziołek, pełniący dotychczas funkcję prorektora ds. kształcenia i studentów, a także dyrektora Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych. Otrzymał 188 głosów na 269 oddanych, w tym 263 były ważne. Pozostali kandydaci uzyskali następującą liczbę głosów: prof. Zbigniew Celiński – 15, prof. Karol Kołodziej – 60.

Prof. Ryszard Koziołek jest literaturoznawcą, eseistą, profesorem w Instytucie Literaturoznawstwa UŚ. Ukończył studia na Uniwersytecie Śląskim i jest z nim związany od ponad 30 lat. Jest także laureatem licznych nagród – w 2010 roku otrzymał Nagrodę Literacką Gdynia w kategorii eseistyka za książkę Ciała Sienkiewicza. Studia o płci i przemocy, w 2016 roku jego książka Dobrze się myśli literaturą została uhonorowana Śląskim Wawrzynem Literackim, a rok później odebrał Nagrodę Marszałka Województwa Małopolskiego i Prezydenta Miasta Krakowa im. Kazimierza Wyki przyznawaną za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej. Zasiadał również w jury czterech kolejnych edycji Nagrody Literackiej Nike, a w 2015 roku pełnił obowiązki przewodniczącego tego gremium.

Sprawując funkcje administracyjne, podejmował działania na rzecz doskonalenia kompetencji dydaktycznych nauczycieli akademickich i wspierania ich rozwoju, a także wdrożenia i rozwijania elektronicznych narzędzi wspomagających proces kształcenia. Jest autorem koncepcji i dyrektorem generalnym Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE – jednego z największych wydarzeń popularnonaukowych w kraju i Europie.