Jubileusz prof. Aleksandra Wilkonia

24 stycznia w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnowie odbywała się konferencja pt. Językoznawstwo, stylistyka, kultura zorganizowana z okazji jubileuszu 60-lecia pracy naukowo-dydaktycznej prof. dr. hab. Aleksandra Wilkonia – wybitnego językoznawcy, który od 1980 roku był związany z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach, gdzie pełnił wiele funkcji: dziekana Wydziału Filologicznego (1980–1981), kierownika Zakładu Współczesnego Języka Polskiego (1982–1989), dyrektora Instytutu Języka Polskiego (1986–1989). W 2010 roku otrzymał tytuł Honorowego Profesora Uniwersytetu Śląskiego. Prof. Aleksander Wilkoń pracował także na uczelniach w Nancy, Paryżu i Neapolu. Wśród głównych kierunków jego badań naukowych wymienić należy: stylistykę, językoznawstwo polskie, filologię słowiańską, historię języka polskiego i kulturoznawstwo. Był założycielem i redaktorem serii naukowej „Język Artystyczny” wydawanej w Katowicach od roku 1977 do dziś. Drukiem ogłosił ponad 100 rozpraw naukowych, w tym książki: Nazewnictwo w utworach Stefana Żeromskiego (1970), O języku i stylu »Ogniem i mieczem« (1976), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny (1987), Arcydzieła liryki staropolskiej (2003). Został uhonorowany licznymi nagrodami i odznaczeniami (m.in. Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski).

Inauguracja projektu ProspectUS

31 stycznia w rektoracie Uniwersytetu Śląskiego odbyło się spotkanie inaugurujące projekt pn. „ProspectUS – koncepcja umacniania pozycji badawczej”. Wykonane w jego ramach badania oraz analizy staną się źródłem danych, które zostaną uwzględnione przy opracowywaniu celów i założeń długoterminowego planu rozwoju Uniwersytetu Śląskiego. Podjęte działania służyć mają przede wszystkim wzmocnieniu potencjału badawczego uczelni, a w przygotowaniu nowej strategii rozwoju brane będą pod uwagę czynniki zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Założenia projektu ProspectUS realizowane będą przez członków siedmiu zespołów tworzonych przez pracowników naukowo-dydaktycznych, administracji oraz kadrę zarządzającą, a także ekspertów zewnętrznych. „Śląski badawczy” – to hasło spajające inicjatywy podejmowane w ramach tego przedsięwzięcia. Analizie poddany zostanie aktualny stan uczelni, w tym: działalność naukowa w obszarze poszczególnych dyscyplin naukowych, poziom współpracy badawczej oraz jakość kształcenia. W ramach podejmowanych działań wykonana zostanie również analiza otoczenia obejmująca m.in. badanie znaczenia tendencji zmian cywilizacyjnych, stylów i sposobów życia społeczeństwa czy uwarunkowań politycznych w wymiarze krajowym i międzynarodowym. Do udziału w pracach nad koncepcją rozwoju uczelni zaproszeni zostaną mieszkańcy regionu, młodzież szkolna, dziennikarze, a także reprezentanci sektora gospodarczego i samorządów lokalnych. Nad obiektywnym prowadzeniem prac czuwać będą eksperci zewnętrzni.

W spotkaniu, które otworzył rektor UŚ prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk, udział wzięli: kierownik projektu ProspectUS, prorektor ds. finansów i rozwoju prof. dr hab. Michał Daszykowski, prorektor ds. badań naukowych prof. zw. dr hab. Andrzej Noras, prorektor ds. współpracy międzynarodowej i krajowej dr hab. prof. UŚ Tomasz Pietrzykowski, wiceprezydent Katowic Waldemar Bojarun, pełnomocnik prezydenta Sosnowca ds. rewitalizacji i integracji społeczności lokalnej prof. dr hab. Marek Barański, kierownik Biura Promocji, Informacji i Turystyki Urzędu Miasta Cieszyna Renata Karpińska, kierownik Wydziału Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Natalia Puchała oraz prezes spółki celowej UŚ SPIN-US Katarzyna Papież-Pawełczak. Podczas inauguracji obecni byli ponadto przedstawiciele ekspertów zewnętrznych: prof. dr hab. Tomasz Szapiro, rektor Szkoły Głównej Handlowej w latach 2012– 2016, oraz dr hab. prof. UMK Dominik Antonowicz, pełnomocnik rektora ds. organizacji i ewaluacji badań naukowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Projekt uzyskał dofinansowanie w ramach programu ministra nauki i szkolnictwa wyższego pod nazwą „Strategia doskonałości – uczelnia badawcza” w latach 2018– 2019. Zakończenie realizacji przedsięwzięcia planowane jest na koniec maja 2019 roku.

Koncert noworoczny „Chorzów odczarowany…”

8 lutego w Śląskim Międzyuczelnianym Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych odbył się koncert noworoczny z cyklu „Chorzów odczarowany…”. Na program tegorocznej, szóstej już edycji wydarzenia złożyły się najpiękniejsze standardy muzyki jazzowej i popularnej w wykonaniu Wojciecha Myrczka (wokal) i Pawła Tomaszewskiego (fortepian). Koncert, który organizowany jest przez Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach UŚ, współfinansowany jest przez Urząd Miasta Chorzów w ramach zadania publicznego realizowanego przez Fundację EDU-RES.

Grant Loeb Classical Library Foundation

Prof. dr hab. Przemysław Marciniak z Wydziału Filologicznego otrzymał grant Loeb Classical Library Foundation (Harvard University) na tłumaczenie dialogów Lukiana. Projekt dotyczy nowego polskiego komentowanego tłumaczenia wybranych utworów wybitnego starożytnego satyryka z II wieku n.e. wraz z zachowanymi bizantyńskimi scholiami do jego tekstów. Zgodnie z życzeniem Jamesa Loeba, założyciela Loeb Classical Library, dochody ze sprzedaży wydań tekstów greckich i łacińskich publikowanych przez Harvard University Press przeznaczane są na badania nad literaturą i kulturą antyku. Stypendia przyznawane naukowcom przez fundację wspierają zarówno działalność badawczą, publikacje, jak i inne projekty z zakresu studiów klasycznych. Wysokość dofinansowania może wynosić od 1000 do 35 000 USD. Prof. Przemysław Marciniak jest kierownikiem Centrum Badań nad Literaturą i Recepcją Bizancjum, pełni także funkcję koordynatora Byzantine Reception Network, sieci naukowej finansowanej ze środków nagrody przyznanej przez Alexander von Humboldt Stiftung. Dwukrotnie otrzymał The European Institutes for Advanced Study (EURIAS) Fellowship – w roku 2012 jako junior fellow, a w 2018 roku w kategorii doświadczony badacz – senior fellow; jest również laureatem niemieckiej nagrody naukowej Friedrich Willhelm Bessel-Forschungspreis (2017) przyznawanej przez Fundację Alexandra von Humboldta uznanym naukowcom spoza Niemiec. Pracował i przebywał na długoterminowych stażach badawczych w Belfaście, Berlinie, Paryżu, Uppsali, Waszyngtonie i Princeton.

Mgr Mateusz Król stypendystą Fulbright Junior Research Award

Mgr Mateusz Król, doktorant w Zakładzie Badań Kanadyjskich i Przekładu Literackiego Instytutu Języków Romańskich i Translatoryki UŚ, został laureatem prestiżowego stypendium Fulbright Junior Research Award na rok akademicki 2019/2020. Polsko- -Amerykańska Komisja Fulbrighta to fundacja edukacyjna, której głównym zadaniem jest administrowanie Programem Fulbrighta w Polsce, będącym największym programem wymiany naukowej i kulturowej Stanów Zjednoczonych. Od ponad 70 lat Program Fulbrighta wspiera współpracę na rzecz rozwoju nauki, kultury oraz relacji międzyludzkich i międzyinstytucjonalnych pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a ponad 160 krajami. Fulbright Junior Research Award to stypendia dla studentów studiów doktoranckich z polskich instytucji naukowych na realizację projektów badawczych w USA w celu zebrania materiałów do rozpraw doktorskich. W czasie pobytu stypendysta realizuje własny projekt badawczy w amerykańskiej uczelni, instytucie badawczym lub organizacji pozarządowej. Stypendium jest finansowane przez amerykański Departament Stanu oraz polskie MNiSW.

Projekt dofinansowany w konkursie MAESTRO 10

Projekt badawczy kierowany przez prof. zw. dr. hab. Mariana Palucha, dyrektora Śląskiego Międzyuczelnianego Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych, został dofinansowany w konkursie Narodowego Centrum Nauki – MAESTRO 10 adresowanym do doświadczonych naukowców realizujących pionierskie badania naukowe wykraczające poza dotychczasowy stan wiedzy. „Symulacyjne i eksperymentalne badania cieczy tworzących szkła w oparciu o nową strategię efektywnego modelowania molekularnego” to tytuł dofinansowanego projektu, w ramach którego analizowane będą nowe modelowe układy odzwierciedlające cechy rzeczywistych cząsteczek. Planowane badania dostarczą wskazówek do przewidywania fizycznych własności systemu wyłącznie w oparciu o chemiczną strukturę cząsteczek, a otrzymane wyniki mają przyczynić się do unifikacji chemii i fizyki cieczy przechłodzonych. Zespół prof. Mariana Palucha sprawdzi między innymi, w jaki sposób architektura molekuł, przestrzenny rozkład ich ładunku oraz ich sztywność wpływają na strukturalne, dynamiczne i termodynamiczne własności całych systemów. Na podstawie otrzymanych wyników naukowcy planują następnie określić, które wewnątrzcząsteczkowe własności są najbardziej istotne dla procesów charakterystycznych dla cieczy przechłodzonych, w tym: krystalizacji, wzrostu dynamicznej heterogeniczności podczas ochładzania układu czy skalowania gęstościowego. Dzięki temu możliwe stanie się ujednolicenie rezultatów otrzymanych dla cieczy prostych i rzeczywistych materiałów, co w konsekwencji pozwoli zrozumieć naturę badanych procesów. Aby osiągnąć wyznaczony cel, w ramach projektu przeprowadzone zostaną eksperymentalne weryfikacje wyników symulacji komputerowych. Prof. Marian Paluch wraz ze swoim zespołem badawczym pracuje nad technikami wysokociśnieniowymi w badaniu dynamiki molekularnej w skondensowanej materii, ładowania ładunku w cieczach jonowych, przejściach fazowych i kinetyce krystalizacji.

Prof. Rafał Molencki członkiem Komisji Ewaluacji Nauki

Przeprowadzanie ewaluacji jakości działalności naukowej, przygotowanie projektów wykazów monografii, czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych, a także ewaluacja jakości kształcenia w szkole doktorskiej – to tylko niektóre z zadań powierzonych przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego Komisji Ewaluacji Nauki (KEN).

Do nowo utworzonej komisji powołanie otrzymał prof. zw. dr hab. Rafał Molencki z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego, kierownik Zakładu Historii Języka Angielskiego i dziekan wydziału w latach 2008–2016. Prof. Rafał Molencki jest anglistą, językoznawcą historycznym zajmującym się badaniami składni i semantyki angielszczyzny średniowiecznej, redaktorem naczelnym „Linguistica Silesiana”, autorem trzech monografii: Complementation in Old English, A History of English Counterfactuals, Causal Conjunctions in Mediaeval English. A Corpus-Based Study of Grammaticalization, a także ponad pięćdziesięciu artykułów publikowanych w tomach zbiorowych i prestiżowych czasopismach.

Komisja złożona z przedstawicieli poszczególnych dziedzin oraz osób z doświadczeniem w zakresie polityki naukowej zajmować będzie się m.in. przedstawianiem ministrowi propozycji kategorii naukowych dla podmiotów poddanych ewaluacji, sporządzaniem analiz w zakresie ewaluacji jakości działalności naukowej i jakości kształcenia w szkołach doktorskich oraz współpracą z krajowymi i międzynarodowymi instytucjami zajmującymi się ewaluacją jakości działalności naukowej.

Pierwszą kadencję KEN rozpocznie 1 marca 2019 roku.