Co oznacza bycie humanistą w XXI wieku? Czy da się pogodzić wymagania współczesnego rynku pracy z wrażliwością estetyczną i społeczną? W jaki sposób przełożyć krytyczną refleksję nad rzeczywistością wolnorynkową na działanie praktyczne i pragmatyczne? Czy – a jeśli tak, to na jakich zasadach – możliwa jest synergia nauk humanistycznych i ścisłych? Odpowiedzią może być innowacyjny, przełamujący paradygmatyczne myślenie o humanistyce projekt zatytułowany „Humanistyka bez granic”.

Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach poszerza swoją ofertę studiów o nową ścieżkę kształcenia. Dzięki wsparciu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju od roku akademickiego 2018/2019 absolwenci studiów magisterskich z całej Polski będą mogli aplikować na interdyscyplinarne studia doktoranckie „Humanistyka bez granic”, które pomyślane zostały jako „nakładka” na regularne studia doktoranckie. Ich inter- i transdyscyplinarny program imponuje odwagą i nieszablonowością, proponując śmiałe łączenie wiedzy i kompetencji społeczno-humanistycznych z przyrodniczymi. Podzielony na dwa profile: literaturoznawczo-kulturoznawczo- artystyczny oraz kognitywistyczny, gwarantuje nowoczesne wykształcenie pozwalające mierzyć się z różnymi wyzwaniami i rozwiązywać multidyscyplinarne problemy. Te nieszablonowe studia adresowane są do absolwentów wydziałów humanistycznych (głównie filologii, kulturoznawstwa, nauk o sztuce, filozofii), społecznych (psychologii, socjologii, medioznawstwa), artystycznych oraz wydziałów reprezentujących nauki biologiczne i medyczne (w tym absolwentów studiów międzywydziałowych). Projekt „Humanistyka bez granic” kierowany jest zatem do osób otwartych, kreatywnych, myślących nieparadygmatycznie, ciekawych nowatorskich możliwości badań międzyobszarowych, mających rozległe, ale sprecyzowane zainteresowania naukowe, wykraczające poza pojedyncze dziedziny, dyscypliny, a nawet obszary nauk.

Zajęcia – przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii oraz specjalistycznego sprzętu – prowadzić będą wybitni eksperci z różnych polskich ośrodków akademickich. Na bogaty i bardzo różnorodny program składają się – oferowane do wyboru – takie moduły, jak na przykład ekonomie estetyczności, zoosemantyka i biolingwistyka, eksperymenty psycho- i neurolingwistyczne, sztuczna inteligencja, humanistyka cyfrowa, laboratoria edytorskie, rozum praktyczny w popkulturze, społeczne konstruowanie rzeczywistości, krytyka gier wideo czy estetyczne, nieestetyczne i aestetyczne zjawiska we współczesnej sztuce. Ten bogaty program dopełniać będą zajęcia dostarczające wiedzy o procedurach grantowych umożliwiające pozyskiwanie dodatkowych środków na badania naukowe (szkolenie na temat poprawnego i skutecznego składania wniosków o granty indywidualne i zbiorowe wsparte zostanie, już w trakcie kierowania projektami badawczymi, pomocą merytoryczną pracowników funkcjonującego przy Wydziale Filologicznym UŚ Biura Obsługi Projektów) i trzy szkoły letnie kształcące m.in. kompetencje „miękkie” (związane z komunikacją, umiejętnościami interpersonalnymi i społecznymi czy inteligencją emocjonalną, przekładające się choćby na skuteczne współdziałanie i kierowanie grupą).

Bezcenne umiejętności praktyczne będzie można udoskonalać i sprawdzać podczas międzynarodowych kongresów i konferencji. Uczestnicy projektu otrzymają bowiem stałe, przyznane od razu na cały okres trwania studiów doktoranckich stypendium w wysokości 1400 zł/miesiąc (niezależnie od tego mogą ubiegać się o wszystkie stypendia przysługujące doktorantom Wydziału Filologicznego UŚ) oraz dodatkowy fundusz zapewniający finansowanie wyjazdów badawczych i konferencji zarówno krajowych, jak i zagranicznych, w efekcie czego mogą się skoncentrować przede wszystkim na własnym rozwoju naukowym, poszerzaniu horyzontów poznawczych, zdobywaniu doświadczeń i budowaniu pozycji w świecie akademickim.

Absolwenci „Humanistyki bez granic” staną się w rezultacie bardziej konkurencyjni na rynku pracy. Zatrudnienie będą mogli znaleźć nie tylko w instytucjach naukowych czy edukacyjnych, ale również między innymi w agencjach reklamowych i artystycznych, instytucjach kultury, wydawnictwach, portalach internetowych, branży public relations czy sektorze IT. Zapotrzebowanie na humanistów stale rośnie. Jak przekonywały przeprowadzone w 2017 roku badania, preferowanie tzw. kompetencji miękkich, których nabycie gwarantuje oferowana przez Wydział Filologiczny UŚ „nakładka”, nie wynika z odwrotu od technologii, ale z przekonania, że technologie same w sobie nie przyniosą innowacji, że należy łączyć je z unikalnymi możliwościami ludzi. Warto zatem postawić na śmiałe przekraczanie granic oraz kształcenie wielowymiarowe, multi- i transdyscyplinarne, które może zagwarantować sukces zawodowy i samorealizację.