Fundacja na rzecz Nauki Polskiej podsumowała wyniki programu LIBRARIUS

W dniach 19-20 listopada 2001 roku odbyła się w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu konferencja podsumowująca 10-letni dorobek Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz wyniki programu LIBRARIUS

Fundacja powstała w 1991 roku , a jako fundusz założycielski otrzymała 95 mln. zł ze zlikwidowanego Centralnego Funduszu Rozwoju Nauki i Techniki. Główne cele statutowe Fundacji to wspieranie naukowców i zespołów badawczych oraz inicjatyw inwestycyjnych służących nauce.

Jednym z licznych programów Fundacji był program LIBRARIUS uruchomiony w 1995 roku. Jego założeniem była poprawa bazy technicznej najważniejszych bibliotek naukowych, szczególnie bibliotek akademickich, ich modernizacja poprzez wymianę wyposażenia, adaptacja i rozbudowa pomieszczeń, a także dokończenie rozpoczętych inwestycji.

Program spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem, czemu trudno się dziwić, pamiętając, że biblioteki nigdy nie były zasobne, a nawet jeśli otrzymywały jakieś dotacje, to zwykle kierując się świadomością potrzeb swoich czytelników, przeznaczały je na zakup nowych książek i czasopism. Nic więc dziwnego, że kiedy Fundacja na rzecz Nauki Polskiej zdecydowała, że w ramach ogłoszonego programu LIBRARIUS subwencje przeznaczane będą wyłącznie na sfinansowanie wyposażenia technicznego bibliotek oraz końcowych etapów inwestycji lub prac adaptacyjnych, posypała się lawina wniosków. Już w pierwszym roku jego istnienia wpłynęło 59 wniosków, z których pozytywnie rozpatrzono 19 – na sumę prawie 5 mln zł. Program LIBRARIUS planowany był na dwa lata, ale wobec stałego napływu wniosków i apeli środowiska bibliotekarzy został przedłużony do 5 lat i był najdłużej trwajacym programem. W sumie złożono 265 aplikacji, a przyznano 87 subwencji na łączną kwotę prawie 22 milionów złotych. Najwięcej skorzystały te biblioteki, które miały rozpoczęte inwestycje lub dysponowały obiektami, które mogły być zaadaptowane na bibliotekę.

Pośród beneficjentów znalazła się Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego, której w roku 1997 przyznano 210 tysięcy złotych na modernizację magazynów książek. Był to pierwszy po 30 latach istnienia Biblioteki poważniejszy zasrzyk finansowy. Można było wreszcie dokonać odgrzybienia i osuszenia ścian w piwnicach, które kiedyś z braku innych pomieszczeń przeznaczono na miejsce przechowywania książek. Drugą korzyścią z przyznanej przez Fundację subwencji, było dostrzeżenie przez władze i administrację Uniwersytetu skandalicznych warunków w jakich przechowywane były książki. Efektem było powiększenie przyznanej przez Fundację dotacji o blisko 100 % ze środków uczelni, co pozwoliło na wymianę okien i poprawę oświetlenia. Po trzech latach od zakończenia remontu magazyny książek w Bibliotece Uniwersyteckiej są (odpukuję w niemalowane drzewo) nadal suche.

W roku 2000 ogłoszony został kolejny program, z którego mogą biblioteki mogą korzystać w ograniczonym zakresie, pod nazwą CERBER. Ma on wspomóc ochronę zbiorów muzealnych oraz skarbów kultury narodowej przed wandalizmem i kradzieżami.

Programem wieloletnim jest program SUBIN w ramach, którego można ubiegać się o subwencje interwencyjne. Dotacje z niego otrzymało wiele bibliotek poszkodowanych przez powodzie.

Wsparcie z FNP w ramach programu MILAB przeznaczonego na wspieranie modernizacji warsztatów naukowych i zakup aparatury badawczej otrzymał Instytut Fizyki Uniwersytetu Śląskiego.

W ostatnim czasie działalność Fundacji na rzecz Nauki Polskiej została zachwiana. Przyczyną pierwszą jest niekorzystna dla FNP decyzja NSA rozstrzygająca trwający od 1998 r. spór Fundacji z Izbą Skarbową, dotyczący interpretacji przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W jej wyniku FNP oddała fiskusowi 80 mln.zł.

Drugą jest brak realizacji ustawy z marca 2000 r. dotyczącej prywatyzacji, a mocą której na rzecz Fundacji miało być przekazywane 2% akcji prywatyzowanych jednoosobowych spółek Skarbu Państwa.

W Polsce istnieje podobno około 600 różnych fundacji, które zakreślają sobie różne pola działalności. Jak na razie jednak większości bibliotek udało się pozyskać znaczące wsparcie tylko od tej jednej – Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Ten artykuł pochodzi z wydania:
Spis treści wydania
Kronika UŚNiesklasyfikowaneNowe książkiOgłoszeniaStopnie i tytuły naukoweW sosie własnym
Zobacz stronę wydania...