Krok na drodze do neutralności klimatycznej

31 stycznia 2022 roku w siedzibie Muzeum Śląskiego w Katowicach zostało podpisane porozumienie powołujące Stowarzyszenie „Śląsko-Małopolska Dolina Wodorowa”. Zgodnie z założeniami Ministerstwa Klimatu i Środowiska ma to być jedna z co najmniej pięciu dolin wodorowych, które powstaną w Polsce w ramach krajowej strategii wodorowej. Uniwersytet Śląski jest jednym ze współtwórców tego przedsięwzięcia, a w pracach stowarzyszenia będzie uczestniczyć jego członkini i założycielka – dr hab. Iwona Jelonek, prof. UŚ z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ

31 stycznia 2022 roku w Muzeum Śląskim w Katowicach powołano Śląsko-Małopolską Dolinę Wodorową
31 stycznia 2022 roku w Muzeum Śląskim w Katowicach powołano Śląsko-Małopolską Dolinę Wodorową

Wszystko wskazuje na to, że wodór – najlżejszy, najprostszy pod względem budowy oraz najpowszechniej występujący we wszechświecie pierwiastek – stanie się jednym z kluczowych paliw w procesie transformacji energetycznej, która czeka Unię Europejską. Dlatego też tak ważna staje się gospodarka wodorowa, obejmująca zastosowanie wodoru w transporcie, energetyce, ciepłownictwie i przede wszystkim w przemyśle oraz jego wytwarzanie, przesył oraz magazynowanie.

Rolę wodoru jako nośnika energii dostrzeżono także w Polsce, co znalazło wyraz w polskich dokumentach strategicznych, takich jak: Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku), Polityka energetyczna Polski do 2040 roku oraz Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2030. W grudniu 2021 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłosiło Polską strategię wodorową. Określa ona strategiczne kierunki wdrażania polskiej gałęzi gospodarki wodorowej, która ma stanowić istotny krok w stronę innowacyjności i dekarbonizacji polskiej gospodarki do roku 2030 z perspektywą do roku 2040. Jak mogliśmy przeczytać w komunikatach resortu, „budowa i rozwój polskiej gospodarki opartej na wodorze pozwolą osiągnąć neut ralność klimatyczną, utrzymać konkurencyjność polskiej gospodarki, a przy tym wykorzystać naszą obecną, wiodącą rolę producenta wodoru”.

Coraz powszechniejsze wykorzystanie technologii wodorowych pozwoliłoby na jeszcze efektywniejsze zwiększanie udziału odnawialnych i niskoemisyjnych źródeł energii w systemie elektroenergetycznym naszego kraju. Dlatego Ministerstwo Klimatu i Środowiska dąży do stworzenia stabilnego otoczenia regulacyjnego, dzięki któremu możliwa będzie eliminacja barier dla rozwoju rynku wodoru i pobudzanie popytu na ten nośnik energii.

Jednym z przejawów takich działań jest utworzenie na terenie Polski dolin wodorowych, których ma być, jak już wspomniano, przynajmniej pięć, przy czym w przypadku Śląsko-Małopolskiej Doliny Wodorowej kluczowy ma być jej ponadregionalny charakter.

– Główne zadania, jakie stoją przed powstałym stowarzyszeniem, to wspieranie rozwoju gospodarki wodorowej jako takiej oraz dążenie do zbudowania śląsko-małopolskiego przemysłu wodorowego. Będzie się on opierał na produkcji wodoru m.in. w procesie elektrolizy z wykorzystaniem energii pozyskiwanej dzięki instalacji odnawialnych źródeł energii oraz jego wykorzystaniu w energetyce cieplnej, transporcie i infrastrukturze oraz przemyśle. Nadmienić należy, że obecnie większość energii pozyskiwanej z fotowoltaiki czy wiatru jest niewykorzystywana, a można ją „zmagazynować w wodorze”, czyli jej nadmiar przeznaczyć na jego wytwarzanie – mówi dr hab. Iwona Jelonek, prof. UŚ. – Stowarzyszenie będzie również prowadzić prace naukowo-badawcze, inwestycyjne i wdrożeniowe oraz działać na rzecz ochrony środowiska oraz propagować postawy proekologiczne wśród młodzieży, przedsiębiorców i społeczności lokalnych.

W ramach Krajowego Planu Odbudowy na realizację projektów wpisujących się w rozwój technologii wodorowych przeznaczono aż 800 mln euro, część kosztów pokryją natomiast środki udostępnione przez Komisję Europejską.

W spotkaniu, podczas którego podpisano porozumienie, wzięli udział m.in. sekretarz stanu i pełnomocnik rządu ds. odnawialnych źródeł energii Ireneusz Zyska, wojewodowa śląski Jarosław Wieczorek, wojewoda małopolski Łukasz Kmita, wiceprezes Agencji Rozwoju Przemysłu SA Paweł Kolczyński, a także osoby związanie ze środowiskiem biznesowym, naukowym i samorządowym obu regionów.

W grudniu zeszłego roku katowicki oddział ARP uruchomił informacyjny portal wodorowy, który ma w przystępny dla każdego sposób edukować w zakresie gospodarki wodorowej w Polsce. Jest on dostępny pod adresem: www.h2poland.eu.

Autorzy: Tomasz Płosa
Fotografie: Ministerstwo Klimatu i Środowiska