Od 8 do 10 grudnia 2017 roku w Cieszynie odbywał się III Międzynarodowy Festiwal Muzyki im. Prof. Józefa Świdra

Cieszyn – centrum muzyki chóralnej

Pomysłodawcą festiwalu jest Chór Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie „Harmonia” dyrygowany przez dr hab. prof. UŚ Izabellę Zielecką-Panek. Wydarzenie organizują przedstawiciele środowisk akademickiego, artystycznego i religijnego odpowiedzialni za promocję muzyki poprzez działalność chóralną. Celem festiwalu jest popularyzacja twórczości prof. Józefa Świdra, wybitnego kompozytora i pedagoga, który swoją wiedzą talentem i osobowością inspirował rzesze studentów kierunków muzycznych Uniwersytetu Śląskiego i akademii muzycznych oraz innych kompozytorów pochodzących ze Śląska Cieszyńskiego, a także rozpowszechnianie i kultywowanie tradycji muzyki chóralnej, wymiana doświadczeń artystycznych, kulturowych i edukacyjnych.

Organizatorami III Międzynarodowego Festiwalu Muzyki im. Prof. Józefa Świdra byli: Chór Uniwersytetu Śląskiego „Harmonia” w Cieszynie, Uniwersytet Śląski w Katowicach oraz Wydział Artystyczny Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie przy współpracy Miasta Cieszyna i Starostwa Powiatowego w Cieszynie.

Sfera edukacyjna

Maria Zuber, dyrektor organizacyjny Festiwalu, prowadzi tradycyjną pieśń Śląska Cieszyńskiego
Płyniesz, Olzo w wykonaniu wszystkich chórów festiwalowych w Kościele Jezusowym
w Cieszynie
Maria Zuber, dyrektor organizacyjny Festiwalu, prowadzi tradycyjną pieśń Śląska Cieszyńskiego Płyniesz, Olzo w wykonaniu wszystkich chórów festiwalowych w Kościele Jezusowym w Cieszynie

W tegorocznej edycji nie zabrakło warsztatów i seminarium dla dyrygentów. Niezmiernie ciekawy wykład o chóralistyce poważnie i humorystycznie wygłosiła prof. Eva Seinerová, dyrektor artystyczny i założycielka Chóru „Permonik”, jednego z najlepszych zespołów dziecięcych w Europie, który wystąpił dla cieszyńskiej publiczności w Kościele Jezusowym z wspaniałym programem muzyki sakralnej.

Prof. Krystyna Świder, wieloletnia dyrygent chóru Opery Śląskiej w Bytomiu, poprowadziła seminarium na temat solowej i zespołowej emisji głosu.

Niezwykle inspirujące dla młodej publiczności były warsztaty prowadzone przez prof. Beatriz Blanco oraz prof. Marka Walawendera poświęcone wykonawstwu rytmów południowoamerykańskich w muzyce wokalnej i gitarowej na przykładzie wybranych utworów wenezuelskich i argentyńskich.

Sfera rywalizacji najlepszych

 Integralnym elementem Festiwalu im. Prof. Świdra jest Międzynarodowy Konkurs Chóralny, który odbywał się sali Zespołu Pieśni i Tańca im. Janiny Marcinkowej. W trzeciej edycji konkursu wzięło udział jedenaście zespołów chóralnych, m.in. ze Lwowa, Gdańska, Poznania, Łodzi, Krakowa, Wrocławia, Katowic, Kielc, Bielska-Białej. W skład jury konkursowego weszli wybitni znawcy muzyki chóralnej – dyrygenci i kompozytorzy: prof. dr hab. Sławomir Kaczorowski – kierownik Katedry Kompozycji na Akademii Muzycznej w Łodzi, prof. dr hab. Dariusz Dyczewski – rektor Akademii Sztuki w Szczecinie, prof. Igor Cyklinskij z Akademii Muzycznej we Lwowie, dr hab. prof. UŚ Izabella Zielecka-Panek – kierownik Zakładu Dyrygowania i Metodyki Prowadzenia Zespołów Muzycznych z Uniwersytetu Śląskiego.

Wykonawcy oraz patroni honorowi podczas koncertu galowego W przedświątecznym nastroju
z muzyką Krzesimira Dębskiego
Wykonawcy oraz patroni honorowi podczas koncertu galowego W przedświątecznym nastroju z muzyką Krzesimira Dębskiego

Grand Prix Festiwalu, nagrodę pieniężną i puchar ufundowane przez JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego, jury konkursu przyznało Chórowi Kameralnemu 441 Hz z Gdańska pod dyrekcją Anny Wilczewskiej. Przyznano również złote, srebrne i brązowe dyplomy oraz nagrody specjalne. Protokół z posiedzenia jury dostępny jest na stronie internetowej festiwalu: www.festiwalswider.us.edu.pl.

Członkowie jury podkreślili wysoki poziom konkursowych wykonań oraz fakt, iż w wydarzeniu wzięły udział zespoły chóralne różnych generacji – od najmłodszych, przez chóry młodzieżowe, akademickie, aż po śpiewaków reprezentujących wiek dojrzały. Konkurs i festiwal, jak zauważyli jurorzy, jest doskonałą okazją, by – jak czytamy w protokole jury – „wspominać profesora Józefa Świdra, przez liczne lata związanego z Cieszynem, którego wkład w rozwój polskiej i światowej literatury chóralnej jest niepodważalny i ponadwymiarowy”.

Sfera artystyczna

Artystyczne doznania zapoczątkował koncert inaugurujący festiwal: Benefis Profesor Haliny Goniewicz-Urbaś, wieloletniej pracownik Instytutu Muzyki Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego, chórmistrz, pedagog, wychowawcy rzeszy dyrygentów chóralnych, w latach 1978–1998 dyrygent Chóru Uniwersytetu Śląskiego „Harmonia”. Podczas koncertu wystąpiły chóry, które w swojej długoletniej karierze artystycznej prowadziła profesor Halina Goniewicz-Urbaś: Polski Chór Mieszany Collegium Canticorum z Czeskiego Cieszyna – dyrygent Anna Szawińska, Chór Mieszany „Dźwięk” z Karwiny- Raj (Czechy) – dyrygent Tomasz Piwko, Chór Uniwersytetu Śląskiego „Harmonia” – dyrygent Izabella Zielecka-Panek. Na koniec koncertu połączone chóry oraz licznie zgromadzonych absolwentów akademickiej „Harmonii” poprowadziła Halina Goniewicz-Urbaś, wykonując kilka najważniejszych kompozycji chóralnych Józefa Świdra. Koncert odbył się dzięki uprzejmości Zgromadzenia Sióstr Boromeuszek w tamtejszej kaplicy pw. Świętej Rodziny w Cieszynie.

Chór Kameralny 441 Hz z Gdańska, zdobywca Grand Prix w III Międzynarodowym Festiwalu
Muzyki im. Prof. Józefa Świdra
Chór Kameralny 441 Hz z Gdańska, zdobywca Grand Prix w III Międzynarodowym Festiwalu Muzyki im. Prof. Józefa Świdra

Koncerty towarzyszące to już tradycja festiwalu. Wieczory z muzyką sakralną to wydarzenia w wykonaniu Galicyjskiego Chóru Kameralnego „Jewszan” ze Lwowa, które odbyły się w ramach współpracy z GCK w Gorzycach z Parafią Ewangelicko-Augsburską w Wiśle. Navidad Nuestra Ariela Ramireza to niecodzienny koncert kolęd latynoamerykańskich i muzyczne spotkanie m.in. z prof. Beatriz Blanco, prof. Markiem Walawenderem, Chórem UŚ „Harmonia” oraz muzykami Instytutu Muzyki: Karolem Pyką, Wojciechem Golcem, Bartłomiejem Stuchlikiem, Emilem Kiełbasą. Koncert odbył się pod dyrekcją Izabelli Zieleckiej-Panek, dyrektor Festiwalu. Chór „Con Cuore” z Łodzi zaprezentował swój repertuar muzyki sakralnej podczas koncertu w Lędzinach, a Chór Kameralny 441 Hz z Gdańska wystąpił z programem muzyki skandynawskiej Song of the north w Pielgrzymowicach.

Zwieńczeniem III Międzynarodowego Festiwalu Muzyki im. Prof. Józefa Świdra był koncert galowy W przedświątecznym nastroju z muzyką Krzesimira Dębskiego, który odbył się 10 grudnia 2017 roku w Kościele Ewangelickim Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach. Kompozytor Krzesimir Dębski wystąpił tego wieczoru w potrójnej roli: jako kompozytor, skrzypek i dyrygent. Wykonawcami koncertu byli: Chór Uniwersytetu Śląskiego „Harmonia”, Krakowskie Trio Stroikowe w składzie: Marek Mleczko – obój, Roman Widaszek – klarnet, Paweł Solecki – fagot, Izabella Zielecka-Panek – przygotowanie chóru i dyrygent, Anna Szawińska – sopran, Karol Pyka – instrumenty klawiszowe, Marcin Żupański – saksofon, Bartosz Jaśkowski – wokal. Koncert, który poprowadzili prof. Ryszard Koziołek i Jacek Filus, był wydarzeniem ekumenicznym dla uczczenia 500-lecia reformacji i symbolem współpracy Uniwersytetu Śląskiego ze związkami wyznaniowymi. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli: JM Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk, metropolita katowicki arcybiskup dr Wiktor Skworc, biskup diecezji katowickiej ks. dr Marian Niemiec, biskup diecezji cieszyńskiej ks. dr Adrian Korczago, starosta powiatu cieszyńskiego Janusz Król oraz burmistrz Cieszyna Ryszard Macura.

– Za nami III Międzynarodowy Festiwal Muzyki im. Prof. Józefa Świdra – mówi dr hab. prof. UŚ Izabella Zielecka-Panek, dyrektor Festiwalu. – Wierzymy, że IV Festiwal w roku 2018 będzie obfitował w kolejne niezapomniane wydarzenia artystyczne i naukowe, a poziom konkursowy będzie co najmniej tak wysoki jak tegorocznej edycji.

Promocja muzyki chóralnej, kultywowanie kultury muzycznej regionu, a także popularyzowanie twórczości kompozytorów Śląska Cieszyńskiego na całym świecie to cel, który przyświeca organizatorom Festiwalu Muzyki.

Autorzy: Agata Hołdyk, Izabella Zielecka-Panek
Fotografie: Tomasz Stolz