7 lutego w Cieszynie odbedzie sie uroczystosc nadania godnosci Doctora honoris causa Uniwersytetu Slaskiego wybitnemu francuskiemu geografowi i geomorfologowi profesorowi Jean Nicod. Z wnioskami o nadanie tego najwyzszego akademickiego wyroznienia wystapily Rady Wydzialow Biologii i Ochrony Srodowiska oraz Nauk o Ziemi, a stosowna uchwale podjal Senat US w czerwcu, w oparciu o recenzje profesorow Alfreda Jahna z Uniwersytetu Wroclawskiego, Stefana Kozlowskiego z Instytutu Geologicznego w Warszawie i Floriana Celinskiego z naszej uczelni. Role promotora powierzono prof. Marianowi Pulinie. Gospodarzem uroczystosci jest cieszynska Filia gdyz tym podnioslym akcentem rozpocznie sie w jej murach XIII Szkola Speleologiczna UNESCO - cykliczna konferencja miedzynarodowa organizowana od wielu juz lat przez nasz uniwersytet, zas profesor Nicod jest nie tylko honorowym gosciem Szkoly ale takze poprowadzi w jej trakcie seminarium poswiecone zjawiskom krasowym regionu srodziemnomorskiego i tropikalnego. Urodzony w Vesoul we Francji w 1923 roku Jean Nicod jest emerytowanym profesorem Uniwersytetu w Aix-en-Provence, w ktorym byl dyrektorem Instytutu Geograficznego. Jest uwazany za kontynuatora najlepszych tradycji francuskiej geomorfologii krasowej i promotora nowoczesnej wiedzy o srodowisku krasowym. Jego prace poswiecone regionowi "La Base-Provence Calcaire" otworzyly droge do nowoczesnych badan krasowych w rejonie Morza Srodziemnego.

Profesor stworzyl, a nastepnie przez wiele lat kierowal Ekipa Naukowa Narodowego Centrum Badan Naukowych /C. N. R. S. /, skupiajaca wowczas mlodych badaczy zjawisk krasowych, z ktorych wyroslo wielu profesorow uniwersytetow francuskich i zagranicznych. Profesor Nicod jest rowniez prezydentem dwoch najwazniejszych instytucji zajmujacych sie ta dyscyplina wiedzy we Francji, a mianowicie: Komisji Zjawisk Krasowych Narodowego Centrum Badan Naukowych i Francuskiego Towarzystwa Krasologicznego, jest tworca i redaktorem czasopism naukowych z dziedziny krasu i speleologii takich jak: "Krasologia" - najpowazniejszego periodyku o renomie swiatowej oraz "Mditerrane" - specjalizujacego sie w problematyce przyrodniczej regionow basenu Morza Srodziemnego.

Powolal francuska i miedzynarodowa szkole krasu i speleologii skupiona wokol konferencji naukowych zwanych "Table ronde". Od ponad dwudziestu lat szkola ta organizuje swoje zajecia we Francji i w wielu krajach europejskich, a w roku 1987 odbyla sie w Polsce przy wspolpracy z Uniwersytetem Slaskim.

Wielka zasluga Profesora Nicod sa wybitne prace naukowe - Jego oraz Jego uczniow i wspolpracownikow, jak rowniez umiejetna dzialalnosc dydaktyczna i popularyzatorska, poswiecona srodowisku krasowemu. Efektem tego jest uznanie tej dziedziny wiedzy nie tylko w miedzynarodowym srodowisku naukowym, ale i bardzo powazny wzrost znaczenia praktycznego tej dziedziny w geologii inzynierskiej, gornictwie i hydrogeologii. Ponadto dzialalnosc ta przyczynila sie do powolania obszarow chronionych w wielu krajach europejskich, a nawet pozaeuropejskich, obejmujacych tereny krasowe. Wspolpraca polskich pracownikow naukowych z ta miedzynarodowa ekipa Profesora Nicod odbywa sie poprzez Uniwersytet Slaski, nie tylko w formie licznych kontaktow osobistych, wykladow, wymiane czasopism i prac naukowych, ale rowniez poprzez prowadzenie wspolnych badan i organizacje konferencji.

O przyblizenie postaci profesora Nicod poprosilismy promotora Jego doktoratu - prof. Mariana Puline, ktory wybitnego francuskiego badacza zjawisk krasowych poznal w czasie studiow we Francji na poczatku lat 60-tych.

- Profesor Nicod nalezy do grona swiatowych slaw w dziedzinie geografii i geomorfologii. W pelni potwierdzaja te moja osobista opinie recenzenci Jego dorobku naukowego. Od 30 lat znam Profesora; najpierw uczac sie od Niego, w Jego "szkole", pozniej wspolpracujac z coraz bardziej rozrastajaca sie szkola, ogarniajaca caly swiat - od Azji po obie Ameryki, Australie, obszary polarne. Charakteryzujac Profesora - naukowca, na pierwszym planie umiescilbym Jego niezwykla rzetelnosc polaczona z wielka przenikliwoscia szerokiego ogladu problematyki badawczej, ktore to cechy pozwalaly integrowac rozne przedsiewziecia naukowe, co w konsekwencji umozliwia budowanie syntez. Ale trzeba koniecznie dodac do tego inna ceche Profesora, mowiaca byc moze wiecej o Nim po prostu jako o czlowieku: w niezwykle ozywionych kontaktach z calym swiatem naukowym zajmujacym sie zjawiskami krasowymi i pokrewnymi, Profesor Nicod niejako narzuca relacje rzetelnego, naukowego partnerstwa, potrafiac przyjac takze postawe ucznia - gdy wkracza na obszary sobie nie znane, a badane i poznane przez innych. Przyznajmy, ze nie jest to cecha zupelnie powszechna w swiecie nauki. Nazywamy to czasem pokora wobec wiedzy, prawdy, do ktorej wczesniej doszli inni.

Nadajac Profesorowi Nicod doktorat honorowy dajemy wyraz najwyzszego uznania dla jego dorobku naukowego. Ale nie tylko. Wyrazamy w ten sposob takze wdziecznosc czlowiekowi, ktory z nasza uczelnia zwiazany jest w sposob specjalny od dawna, od czasu gdy na US przyszla grupa geomorfologow z Wroclawia aby uczynic z tej uczelni wiodacy w kraju osrodek geomorfologii krasowej. Od samego poczatku korzystalismy z wielkiej naukowej pomocy profesora Nicod i zwiazanej z nim licznej ekipy francuskich naukowcow. Staze, zaproszenia na sympozja, konferencje, wspolne programy badawcze, wspolne przedsiewziecia wydawnicze a wreszcie specjalistyczny ksiegozbior nie majacy w kraju sobie rownego - to wszystko bezposrednio lub posrednio zawdzieczamy Profesorowi. Mam takze pewnosc, ze jesli w uniwersyteckich srodowiskach Francji uczelnia nasza postrzegana jest coraz lepiej, to takze dzieki opiniom Profesora, ktory wprawdzie cale swe zycie uchylal sie od pelnienia pozanaukowych rol, jednak dzieki swemu dorobkowi naukowemu jest osoba, u ktorej zasiega sie opinii i z ktorej opiniami sie liczy. Zyczliwosc i skuteczna pomoc Profesora, pozbawiona wszelkiej ostentacyjnosci zapamietalismy zwlaszcza z okresu stanu wojennego i po nim. Byla to pomoc dla naszej nauki, ktora, jak pamietamy, znalazla sie w stanie izolacji od swiata, nie tylko zreszta za sprawa naszych wewnetrznych zawirowan.

Wlasciwie bardzo trudno mi powiedziec czy Profesor Nicod w jakis specjalny sposob traktuje nasz kraj i nas - Polakow. Wiem, ze historie Polski - nie tylko jak na cudzoziemca - zna bardzo dobrze; ze lubi nasza muzyke, w szczegolnosci ludowa. Moze to byc zwiazane z tym, ze nowozytna nauka o zjawiskach krasowych rodzila sie jeszcze w ubieglym wieku na slowianszczyznie balkanskiej i caly szereg terminow przyjetych dzis powszechnie w tej nauce przez caly swiat ma slowianski rodowod. Profesor Nicod, podobnie jak jego francuscy poprzednicy przeciwstawia sie stanowczo pojawiajacym sie probom zastepowania tych terminow nazwami nowymi o innym jezykowym rodowodzie. Wiec moze sympatia Profesora do nas jest "fragmentem wiekszej calosci" - jakiejs Jego "opcji slowianskiej"?

Na zamieszczonym powyzej zdjeciu, ktore proponuje redakcji "GU" widzimy naszego Dostojnego Doktora h. c. w Jego ulubionym i nieodlacznym kaszkiecie. I moge powiedziec, ze jest to zdjecie prawdziwe - ukazujace czlowieka zwyczajnego, bezposredniego, unikajacego gal i fet, niechetnego krawatom i garniturom /na sobie/, skromnego.