Kronika UŚ

V Tydzień Języka Ojczystego

Od 22 do 26 lutego na Uniwersytecie Śląskim odbywał się V Tydzień Języka Ojczystego. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Katowicki Oddział Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, Wydział Humanistyczny UŚ, Szkołę Języka i Kultury Polskiej UŚ oraz Centrum Informacji Naukowej i Bibliotekę Akademicką w Katowicach. Tematem przewodnim tegorocznych wykładów i warsztatów były zapożyczenia. Wydarzenie skierowane było do uczniów klas VII i VIII szkół podstawowych, uczniów szkół średnich oraz wszystkich miłośników polszczyzny. W ramach V Tygodnia Języka Ojczystego odbywały się ciekawe wykłady oraz warsztaty poprawności językowej dla nauczycieli i uczniów.

Stypendia Ministra Edukacji i Nauki

Wśród tegorocznych laureatów stypendium Ministra Edukacji i Nauki za znaczące osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe znalazło się ośmioro studentów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach: Jędrzej Błaszczak, Janusz Godziek, Łukasz Hawrylak, Maria Mazurek, Angelika Mieszczanin, Dominik Mizerski, Grzegorz Skrzyński, Artur Tyński. Łącznie do MEiN wpłynęło 890 wniosków o przyznanie stypendium ministra za znaczące osiągnięcia na rok akademicki 2020/2021. Na podstawie listy rankingowej minister edukacji i nauki przyznał 362 stypendiów, w tym 285 – za osiągnięcia naukowe, 42 – za osiągnięcia sportowe i 35 – za osiągnięcia artystyczne.

Spotkanie organizatorów festiwali nauki

23 lutego odbyło się wirtualne spotkanie organizatorów festiwali nauki. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele festiwali z całej Polski, m.in. Dolnośląskiego Festiwalu Nauki, Festiwalu Nauki i Sztuki w Krakowie, Bydgoskiego Festiwalu Nauki, Poznańskiego Festiwalu Nauki i Sztuki, Opolskiego Festiwalu Nauki, Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki, Olsztyńskich Dni Nauki i Sztuki czy międzynarodowych zawodów robotów marsjańskich European Rover Challenge. Podczas spotkania uczestnicy rozmawiali na takie tematy, jak: czas i formuła realizacji festiwali, alternatywne rozwiązania dla tradycyjnych festiwali czy wydarzeń naukowych, nowe formy popularyzacji nauki, realizacja projektów w ramach programu SON (Społeczna Odpowiedzialność Nauki – program Ministerstwa Edukacji i Nauki), powołania nagrody Forum Festiwali dla popularyzatorów nauki. Spotkanie zostało zorganizowane przez Uniwersytet Śląski w Katowicach.

Dotacja dla projektu „ACTRIS – Infrastruktura do badania aerozoli, chmur oraz gazów śladowych”

Projekt pt. „ACTRIS – Infrastruktura do badania aerozoli, chmur oraz gazów śladowych” otrzymał dotację w wysokości 11 616 598,24 zł w ramach działania 4.2. Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014–2020. Przedsięwzięcie, w którego rozwój zaangażowana jest m.in. nasza uczelnia, zostało wpisane na Polską Mapę Drogową Infrastruktury Badawczej, prezentującą strategiczne inicjatywy. Ich potencjał naukowy może mieć kluczowe znaczenie dla gospodarki Polski i Europy. Ministerstwo Edukacji i Nauki wybrało te projekty, które mogą w przyszłości pomóc w rozwiązaniu globalnych problemów, takich jak: zrównoważony rozwój i ochrona środowiska naturalnego oraz środowiska człowieka, bezpieczeństwo energetyczne i dostęp do surowców, a także rozwój nowoczesnych technologii.

W skład konsorcjum wchodzą: Instytut Geofizyki PAN, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski (lider), Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet Śląski w Katowicach. Koordynatorem ze strony UŚ jest dr hab. Mariola Jabłońska, prof. UŚ – dyrektor Uniwersyteckich Laboratoriów Kontroli Atmosfery (ULKA). W ramach projektu planowane jest doposażenie i rozbudowa centrów badawczych we Wrocławiu, Rzecinie, Raciborzu, Sosnowcu, Zabrzu i Strzyżowie.

ACTRIS to ogólnoeuropejska infrastruktura służąca badaniom aerozoli, chmur i gazów śladowych. ACTRIS Polska skupia się na pomiarach aerozoli, które są słabo poznanym czynnikiem klimatotwórczym i jednym ze składników smogu, a także na badaniu chmur i interakcji aerozoli z chmurami. Europejska infrastruktura badawcza (ACTRIS IB) powstała w celu dostarczania wysokiej jakości danych o tzw. krótkożyciowych składnikach atmosfery. Działalność ACTRIS w Europie zrzesza obecnie ponad 100 europejskich partnerów z 22 krajów, współpracujących ze sobą w ramach konsorcjów międzynarodowych.

XV Święto Liczby Pi

W tym roku Uniwersytet Śląski w Katowicach po raz piętnasty włączył się w ogólnoświatową akcję – Święto Liczby Pi. Co roku przedsięwzięcie to gromadziło w murach uczelni liczną rzeszę uczniów i studentów, w tym roku z powodu pandemii impreza musiała zostać przeniesiona do internetu. Oficjalne rozpoczęcie zaplanowano o tradycyjnej już godzinie 9.42 (3π). Wykład inauguracyjny pt. „Wyrównywanie temperatur – przewodnictwo, promieniowanie i konwekcja” wygłosił dr Jerzy Jarosz, prof. UŚ, laureat nagrody głównej konkursu „Popularyzator Nauki 2020”. Na program wydarzenia składały się liczne wykłady popularnonaukowe, różnorodne warsztaty i pokazy, które przybliżały wiele ciekawych kwestii z dziedziny matematyki, fizyki, chemii oraz inżynierii materiałowej. Wykłady i warsztaty odbywały się za pośrednictwem platformy Zoom. Wydarzenie zostało organizowane przez Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach prof. dr hab. Ryszard Koziołek.

Konferencja pt. „Edukacja dla klimatu – kształcenie uniwersyteckie i szkolne”

11 marca Interdyscyplinarne Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zorganizowało w formie zdalnej międzynarodową konferencję pt. „Edukacja dla klimatu – kształcenie uniwersyteckie i szkolne”. Było to kolejne wydarzenie projektu pn. „Edukacja humanistyczna V4 dla klimatu. Rozpoznania – dobre praktyki – rekomendacje”. Konferencja podsumowała I etap badań związanych z analizą materiałów dydaktycznych funkcjonujących w edukacji humanistycznej (programów, podręczników, treści językowych, literackich i kulturowych), dokonaną z perspektywy zmian klimatycznych. Projekt współfinansowany jest przez rządy Czech, Węgier, Polski i Słowacji w ramach Grantów Wyszehradzkich z Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego. Misją Funduszu jest promowanie idei zrównoważonej współpracy regionalnej w Europie Środkowej.

Uniwersytet Śląski uczelnią partnerską memoQ

W tym roku Uniwersytet Śląski został wpisany na listę uniwersytetów partnerskich węgierskiej firmy memoQ – jednego z najważniejszych dostawców oprogramowania dla branży tłumaczeniowej na świecie. Dzięki temu studenci III i V roku specjalności tłumaczeniowych filologii angielskiej będą mogli bezpłatnie korzystać z profesjonalnego narzędzia, które stanowi ważny element warsztatu pracy nowoczesnego tłumacza.

Obecnie Centrum Usług Tłumaczeniowych prowadzi pilotażowy program praktyk, w ramach którego kilkunastu studentów III i V roku specjalności tłumaczeniowych filologii angielskiej korzysta z bezpłatnych rocznych licencji na oprogramowanie. Dzięki owocnej współpracy od października program ma jednak objąć znacznie więcej osób.

Konferencja pt. „Communication and Politics in the Time of Pandemic”

3 marca odbyła się online międzynarodowa konferencja pt. „Communication and Politics in the Time of Pandemic” zorganizowana przez Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Śląskiego. W konferencji uczestniczyli naukowcy z kraju i zagranicy – Włoch, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Celem konferencji było umożliwienie wymiany poglądów ekspertów oraz ocena procesu komunikacji i decyzji politycznych w czasach pandemii COVID-19. Tematyka konferencji obejmowała również takie zagadnienia, jak nowoczesne technologie w komunikacji, dezinformacja w treściach mediów społecznościowych czy relacje w stosunkach międzynarodowych w czasach pandemii. Partnerami wydarzenia byli Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych Oddział w Katowicach oraz Behavioral Research and Innovation Slovakia (BRISK).

Fulbright Senior Award

Dwoje naukowców z Instytutu Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zostało laureatami konkursu Fulbright Senior Award 2021–2022. Stypendia otrzymali prof. dr hab. Przemysław Marciniak oraz dr hab. Beata Nowacka, prof. UŚ. Rada Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta przyznała stypendium łącznie 10 osobom spośród 52 wnioskodawców.

Fulbright Senior Award to program stypendialny, który umożliwia pracownikom polskich instytucji akademickich i naukowych realizację samodzielnych projektów badawczych lub badawczo-dydaktycznych w instytucjach goszczących w USA. Udział w programie to niepowtarzalna okazja zdobycia nowych doświadczeń naukowych, a także nawiązania współpracy z amerykańskimi uczelniami w celu przeprowadzenia badań.