Międzyuczelniana inauguracja roku akademickiego 2019/2020

W niedzielę 13 października w Archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach odbyła się międzyuczelniana inauguracja roku akademickiego 2019/2020 skierowana do nauczycieli akademickich, pracowników administracyjnych, doktorantów oraz studentów śląskich uczelni. Mszę poprzedził przemarsz orszaku akademickiego, który wyruszył z budynku Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego. Uroczystej mszy św. przewodniczył arcybiskup Wiktor Skworc, metropolita katowicki. Podczas uroczystości wręczona została nagroda Lux et Silesia przyznawana osobom, które w swojej działalności naukowej, artystycznej lub społecznej ukazują wysokie wartości moralne i wnoszą trwały wkład w kulturę Górnego Śląska. Tegorocznym laureatem został prof. dr n. med. Władysław Nasiłowski nazywany nestorem śląskiej medycyny. Laudację wygłosił prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opala.

Wystawa pt. „Polska nauka w 20-leciu międzywojennym”

Od 14 października 2019 roku do 10 stycznia 2020 roku w rektoracie Uniwersytetu Śląskiego można oglądać wystawę pt. „Polska nauka w 20-leciu międzywojennym” przygotowaną przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wystawa prezentuje wybrane sylwetki wybitnych polskich naukowców, którzy wnieśli znaczący wkład w rozwój polskiej i światowej nauki. Projekt powstał w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości. Wśród 52 zaprezentowanych postaci polskich naukowców, wynalazców i odkrywców znaleźli się m.in.: Ludwik Hirszfeld – autor przyjętych na całym świecie oznaczeń grup krwi (0, A, B i AB), Eugeniusz Romer – twórca nowoczesnej kartografii, Jan Czochralski – wynalazca metody otrzymywania monokryształów, Gabriel Narutowicz – twórca pierwszych europejskich elektrowni wodnych, Stefan Bryła – twórca pierwszego mostu spawanego, Rudolf Gundlach – wynalazca peryskopu czołgowego, Henryk Magnuski – współtwórca walkie-talkie, a także przedstawiciele Lwowskiej Szkoły Matematycznej.

Dofinansowanie NCN dla polsko-niemieckiego zespołu

Projekt pn. „Pomiary przekrojów czynnych w procesach fragmentacji niezbędne do interpretacji oddziaływań promieniowania kosmicznego wędrującego przez Galaktykę”, którego kierownikami są dr hab. Seweryn Kowalski z Uniwersytetu Śląskiego oraz dr Michael Unger z Karlsruhe Institute of Technology, zakwalifikował się do finansowania w ramach konkursu Beethoven Classic 3 ogłoszonego przez Narodowe Centrum Nauki. W konkursie o środki na realizację projektów z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce oraz z wybranych dyscyplin nauk ścisłych i technicznych ubiegać mogą się polsko-niemieckie zespoły badawcze. Celem projektu kierowanego przez naukowców z Uniwersytetu Śląskiego oraz Karlsruhe Institute of Technology jest pomiar przekrojów czynnych w procesach fragmentacji lekkich i średnich jąder atomowych.

9. Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw

Od 16 do 18 października w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach odbywał się 9. Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw zorganizowany przez Regionalną Izbę Gospodarczą. Rokrocznie wydarzenie gromadzi licznych przedstawicieli świata biznesu, nauki, polityki i środowisk gospodarczych. Współorganizatorem tegorocznej edycji był Uniwersytet Śląski w Katowicach. Kongres stanowił okazję do dyskusji nad możliwościami rozwoju oraz wyzwaniami stawianymi nie tylko przedsiębiorcom. W programie znalazły się liczne sesje panelowe oraz wiele warsztatów i spotkań, w których udział wzięli krajowi i zagraniczni eksperci. Program dyskusji został podporządkowany 12 ścieżkom tematycznym, wśród których znalazły się takie zagadnienia, jak miasto i samorząd czy rynek pracy a edukacja. W wydarzeniu udział wzięli prelegenci i eksperci z Uniwersytetu Śląskiego. Podczas Targów Biznes Expo towarzyszących kongresowi na stoisku Uniwersytetu Śląskiego prezentowana była ponadto oferta uczelni oraz wyniki i założenia prac naukowo-badawczych.

X Gala Śląskiego Sportu Akademickiego

X Gala Śląskiego Sportu Akademickiego odbyła się 16 października w kinoteatrze Rialto. Wydarzenie z udziałem władz uczelni, przedstawicieli samorządów miast i województwa było okazją do podsumowania poprzedniego roku akademickiego pod względem osiągnięć sportowych. Studenci Uniwersytetu Śląskiego zdobyli II miejsce w klasyfikacji generalnej Akademickich Mistrzostw Śląska. Nagrodę w imieniu władz uczelni odebrał mgr Dariusz Laska, zastępca kanclerza ds. rozwoju i współpracy z gospodarką. Wyróżnienia indywidualne – Śląskie Gryfy – trafiły do dwóch pracowników Centrum Wychowania Fizycznego i Sportu UŚ: Adam Górnik został nagrodzony w kategorii pracowników CWFiS na Śląsku, a Sebastian Korus zdobył tytuł w kategorii odkrycie roku. Specjalne wyróżnienia prezesa AZS Katowice trafiły do Weroniki Urbańczyk za najlepszą fotografię sezonu 2018/2019 (zdjęcie pt. Karate wysokich lotów wykonane zostało podczas Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE w 2019 roku) oraz do Agnieszki Jakimiec za projekt gry karcianej Gibki szpil wydanej z okazji jubileuszu 50-lecia AZS UŚ.

Prorektor Tomasz Pietrzykowski przewodniczącym Krajowej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach MNiSW

Prorektor ds. współpracy międzynarodowej i krajowej dr hab. Tomasz Pietrzykowski, prof. UŚ został mianowany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na przewodniczącego Krajowej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach w kadencji 2019– 2023. Pierwsze posiedzenie komisji odbyło się 12 listopada w Warszawie. Komisja dba o przestrzeganie przepisów ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych z 15 stycznia 2015 roku poprzez m.in.: przedstawianie opinii i wniosków w sprawach ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych, udostępnianie informacji o metodach alternatywnych i ich propagowanie, udzielanie i zmianę zgód na przeprowadzanie doświadczeń na zwierzętach, współpracę w tym zakresie z Komisją Europejską, roczne sprawozdanie z wykonanych kontroli.

Stypendia dla wybitnych młodych naukowców

Rozstrzygnięty został konkurs na stypendia ministra nauki i szkolnictwa wyższego dla wybitnych młodych naukowców (do 35. roku życia). Stypendia przyznawane są osobom prowadzącym innowacyjne badania na wysokim poziomie i posiadającym dorobek naukowy o międzynarodowym zasięgu. W gronie laureatów znaleźli się pracownicy Uniwersytetu Śląskiego: dr Jakub Spiechowicz z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych (nauki fizyczne), dr hab. Magdalena Tarnacka z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych (nauki fizyczne), dr Karolina Jurkiewicz z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych (inżynieria materiałowa), dr hab. Michał Kłosiński z Wydziału Humanistycznego (literaturoznawstwo), dr inż. Justyna Knapik-Kowalczuk z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych (nauki farmaceutyczne), dr Jakub Filonik z Wydziału Humanistycznego (literaturoznawstwo).

Naukowcy UŚ nagrodzeni w konkursach NCN

Narodowe Centrum Nauki ogłosiło wyniki konkursów Opus 17 i Preludium 17. Do finansowania zakwalifikowało się 520 projektów o wartości ponad 390 mln zł. Otrzymane granty przeznaczane są m.in. na wynagrodzenia dla osób realizujących projekt, na zakup lub wytworzenie aparatury naukowo-badawczej, urządzeń i oprogramowania, zakup materiałów i drobnego sprzętu, a także na wyjazdy służbowe. W konkursie Opus skierowanym do wszystkich naukowców niezależnie od stażu i stopnia naukowego złożono 2051 wniosków, z czego dofinansowanie otrzymało 308 projektów. Z Uniwersytetu Śląskiego dotację uzyskało 5 przedsięwzięć: Fikcje wody: uchodźcy i morze, kierownik: dr Ewa Macura-Nnamdi, Wydział Humanistyczny UŚ, przyznana kwota: 220 655 zł; Społeczno-prawna sprawiedliwość kobiet. Analiza kobiecych kręgów, kierownik: dr Lidia Małgorzata Rodak, Wydział Prawa i Administracji UŚ, przyznana kwota: 380 547 zł; Korelacja między ograniczoną rozmiarowością i odziaływaniami z powierzchnią i ich wpływ na dynamikę molekularną materiałów ograniczonych przestrzennie dwuwymiarowo. Czy rozmiar zastosowanego ograniczenia przestrzennego ma znaczenie?, kierownik: dr hab. Magdalena Tarnacka, Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ, przyznana kwota: 1 567 600 zł; TreesBEEs – Drzewa jako biogeomorfologiczny czynnik przemiany ekosystemów – wietrzenie biologiczne, inicjalny rozwój gleb i formowanie rzeźby stoku pod wpływem korzeni drzew, bakterii ryzosferycznych i grzybów mikoryzowych, kierownik: dr hab. Łukasz Pawlik, wniosek złożony w ramach konsorcjum: Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, przyznana kwota: 624 898 zł; Ile zlodowaceń? Neoproterozoiczne odliczanie do biologicznego „wielkiego wybuchu”, kierownik: dr Ashley Paul Gumsley, Wydział Nauk Przyrodniczych UŚ, przyznana kwota: 1 328 080 zł.

Konkurs Preludium adresowany jest do osób rozpoczynających karierę naukową i nieposiadających stopnia naukowego doktora. Do 17. edycji zgłoszono 1094 przedsięwzięć, z czego do finansowania zakwalifikowało się 212 wniosków. Laureatami zostało 4 badaczy z Uniwersytetu Śląskiego, którzy będą realizować następujące projekty: Prawo do prywatności i prawo do bycia zapomnianym w procesie doboru spersonalizowanej reklamy internetowej – model prawny, kierownik / opiekun: mgr inż. Sylwia Kazimiera Giza / dr hab. Marlena Jankowska-Augustyn, Wydział Prawa i Administracji UŚ, przyznana kwota: 183 294 zł; Piecza naprzemienna a władza rodzicielska rodziców żyjących w rozłączeniu, kierownik / opiekun: mgr Katarzyna Kamińska / dr hab. Magdalena Habdas, Wydział Prawa i Administracji UŚ, przyznana kwota: 139 806 zł; Ocena potencjału reprodukcyjnego, ekspresji witellogenin i długości telomerów u modelowego organizmu Acheta domesticus z linii dzikiej i selekcjonowanej w kierunku długowieczności, po ekspozycji na tlenek grafenu i/lub kwas askorbinowy, kierownik: mgr Barbara Danuta Flasz, Wydział Nauk Przyrodniczych UŚ, przyznana kwota: 210 000 zł; Rozbudowa symetrycznych 3,9-dipodstawionych perylenów via reakcje cykloaddycji – nowe struktury nanografenowe, kierownik / opiekun: mgr Aneta Sabina Kurpanik / prof. dr hab. Stanisław Krompiec, Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ, przyznana kwota: 209 720 zł.