ZESPÓŁ "KULTURY"

Maria Czapska, foto: Archiwum IL
Maria Czapska,
foto: Archiwum IL

Maria Czapska (1894-1981) - siostra Józefa Czapskiego., eseistka i tłumaczka (m. in. A. Saint - Exupery'ego). W latach 1925-1930, oraz od 1945 r. mieszkała we Francji. W IL wydała Czas Odmieniony, oraz antologię Polacy w ZSRR (1939-1942).

Józef Czapski, foto: Archiwum IL
Józef Czapski,
foto: Archiwum IL

Józef Czapski (1896-1993) - malarz i eseista. Przed wojną członek grupy kapistów, uczestnik wojny polsko - bolszewickiej. W latach 1939-1941 więzień Starobielska, uniknął śmierci pomordowanych oficerów Katynia. Żołnierz 2. Korpusu na Bliskim Wschodzie (szef Wydziału Informacji i Propagandy). Przez wiele lat, aż do śmierci mieszkał w domu "Kultury" w Maisons - Laffitte. W "K." publikował m.in. Wyrwane strony, w IL wydał: Oko, Na nieludzkiej ziemi, Tumult i widma.

Jerzy Giedroyc, Henryk Giedroyc, Zofia Hertz, foto: Archiwum IL
Jerzy Giedroyc,
Henryk Giedroyc,
Zofia Hertz,
foto: Archiwum IL

Henryk Giedroyc (ur. 1922) - brat Jerzego Giedroycia. W czasie wojny m.in. żołnierz Brygady Strzelców Karpackich. Od 1952 r. pracownik, od 2000 r. zastępca kierownika Instytutu Literackiego. W "K." zajmował się administracją, jego autorstwa jest wiele fotografii zamieszczonych w niniejszym dodatku. Mieszka w Paryżu.

Jerzy Giedroyc (1906-2000) - redaktor naczelny "Kultury", założyciel i kierownik Instytutu Literackiego;

Gustaw Herling - Grudziński, foto: M. Kubik
Gustaw Herling
Grudziński,
foto: M. Kubik

Gustaw Herling - Grudziński (1919-2000) - prozaik, eseista. Współzałożyciel Instytutu Literackiego i "Kultury", przez wiele lat (do 1996 r.) włoski korespondent pisma. W "K." publikował m.in. Dziennik pisany nocą, w IL m.in. Skrzydła ołtarza, Inny świat, oraz kolejne tomy Dziennika pisanego nocą.

Zofia Hertz (ur. 27 II 1911 r.) - urodzona w Warszawie. Ukończyła prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Współpracę z Jerzym Giedroyciem rozpoczęła w marcu 1943 r. w II Korpusie Armii Polskiej. W "Kulturze" zajmowała się m.in. rachunkowością, tłumaczeniem tekstów, prowadziła rubrykę Humor krajowy. Od śmierci J. Giedroycia jest kierownikiem Instytutu Literackiego.

Zygmunt Hertz, foto: Archiwum IL
Zygmunt Hertz,
foto: Archiwum IL

Zygmunt Hertz (1908-1979) - mąż Zofii Hertz. Ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie wojny, wraz z żoną na zesłaniu i robotach przymusowych w Maryjskiej Republice Autonomicznej (ZSRR). Wraz z armią Andersa przedostaje się na Bliski Wschód, a później do Włoszech. Od początku związany z Instytutem Literackim - jako kierownik administracyjny zajmował się m.in. prenumeratą i wysyłką. W 1992 r. w IL ukazały się jego Listy do Czesława Miłosza 1952-1979.

Konstanty A. Jeleński (1922-1987) - eseista, publicysta, tłumacz. Od 1939 r. przebywał poza Polską, najpierw we Włoszech, a od 1952 r. w Paryżu. M.in. pracownik sekretariatu Kongresu Wolności Kultury, członek komitetu redakcyjnego miesięcznika "Preuves". W "K." publikował od 1950 r. Tłumaczył m.in. Gombrowicza i Miłosza na francuski, przyczyniając się w znaczny sposób do poznania twórczości tych pisarzy na Zachodzie. Mąż Leonor Fini (1908-1996) - wybitnej malarki. W IL wydał: Zbiegi okoliczności. W 1995 r. ukazał się wybór jego korespondencji z J. Giedroyciem (Wyd. "Czytelnik").

Juliusz Mieroszewski, foto: Archiwum IL
Juliusz Mieroszewski,
foto: Archiwum IL

Juliusz Mieroszewski (1906-1976) - urodzony w Krakowie. Przed wojną publicysta krakowskiego "Ilustrowanego Kuryera Codziennego". Żołnierz Armii Polskiej na Bliskim Wschodzie. Od zakończenia wojny mieszkał w Wielkiej Brytanii. Czołowy publicysta "Kultury", jej londyński korespondent, autor artykułów politycznych składających się na program pisma. Tłumacz (m.in. Dżilasa i Orwella). W swej publicystyce poruszał sprawy dotyczące bieżących wydarzeń w kraju i na emigracji, dystansując się jednakże od środowiska londyńskiego. W Instytucie Literackim ukazały się cztery wybory jego publicystyki. W 1999 roku ukazał się pierwszy tom jego korespondencji z J. Giedroyciem (Wyd. "Czytelnik").

Najbliżsi współpracownicy: i autorzy

Andrzej Bobkowski, foto: Archiwum IL
Andrzej Bobkowski,
foto: Archiwum IL

Andrzej Bobkowski (1913-1961) - prozaik, publicysta. Od 1939 roku w Paryżu, od 1948 r. w Gwatemali, gdzie prowadził m.in. sklep z artykułami modelarskimi. Autor wielu publikacji w "Kulturze". W IL wydał: Szkice piórkiem, oraz Coco de Oro. W 1996 roku ukazała się jego korespondencja z J. Giedroyciem (Wyd. "Czytelnik").

Andrzej J. Chilecki (1935-1989) - dziennikarz. Od 1959 na emigracji, najpierw w Wiedniu, następnie w Monachium. Od 1975 r. współpracował z "Kulturą", na jej łamach prowadził m.in. Kronikę niemiecką.

Maria Danilewicz Zielińska (ur. 1907) - przed 1939 r. pracownica Biblioteki Narodowej. Po wybuchu wojny w Paryżu i Portugalii. W latach 1942-1973 kierowała Biblioteką Polską w Londynie. Obecnie mieszka w Feijó pod Lizboną (Portugalia).Na łamach "K." prowadziła m.in. rubrykę pt.: Krajowe nowości wydawnicze. W IL wydała 3 tomy bibliografii wydawnictw Instytutu Literackiego, Szkice o literaturze emigracyjnej, oraz Wspomnienie o Bibliotece Narodowej w Warszawie.

Witold Gombrowicz i Konstanty Jeleński, foto: Archiwum IL
Witold Gombrowicz
i Konstanty Jeleński,
foto: Archiwum IL

Witold Gombrowicz (1904-1969) - prozaik, eseista. Po 1939 na emigracji w Argentynie, Niemczech i Francji. W "K." zamieszczał m.in. Fragment z dzienników. W IL wydał większość swoich książek. Po jego śmierci ukazały się tam jego Dzieła wybrane. W 1993 r. ukazała się jego korespondencja z J. Giedroyciem (Wyd. "Czytelnik").

Michaił Heller [Adam Kruczek] (1922-1997) - rosyjski historyk dziejów najnowszych, publicysta. Od 1957 na emigracji, najpierw w Polsce, a od 1969 we Francji, gdzie m.in. był wykładowcą na Sorbonie. W "K." prowadził dział pt.: W sowieckiej prasie. W IL wydał: Świat obozów koncentracyjnych a literatura sowiecka, Polska w oczach Moskwy, Maszyna i śrubki.

Benedykt Heydenkorn (1906-1999) -socjolog, dziennikarz, publicysta. Podczas wojny w 2. Korpusie Armii Polskiej, od 1949 r. w Kanadzie. W latach 1957-1977 redaktor pisma emigracyjnego "Związkowiec". Z "K." współpracował od 1965 r., pisząc m.in. o współpracy polsko - ukraińskiej, oraz Polonii kanadyjskiej.

Czesław Miłosz, foto: M. Kubik
Czesław Miłosz,
foto: M. Kubik

Czesław Miłosz (ur. 1911) - poeta, eseista, laureat literackiej Nagrody Nobla (1980). W IL wydał większość swoich książek. Mieszka w Krakowie i Berkeley (USA).

Bohdan Osadczuk (ur. 1920) - dziennikarz i eseista ukraiński, prof. historii najnowszej dziejów Europy Wschodniej. Od 1966 r. prof. Wolnego Uniwersytetu w Berlinie. Współpracownik m.in. "Neue Zűrcher Zeitung", wydawca i redaktor naczelny niezależnego czasopisma intelektualistów ukraińskich "Widnowa". W "K." pisał o Ukrainie i stosunkach polsko - ukraińskich.

Jerzy Stempowski, foto: Archiwum IL
Jerzy Stempowski,
foto: Archiwum IL

Jerzy Stempowski [Paweł Hostowiec] (1893-1969) - dziennikarz, eseista. Przed 1939 r. korespondent PAT. Od wybuchu wojny na emigracji w Szwajcarii. Od 1948 r. był współpracownikiem "K.". Jego publikacje ukazywały się pod nazwą Notatnik niespiesznego przechodnia. W IL wydał: Dziennik podróży do Austrii i Niemiec, Eseje dla Kassandry, Od Berdyczowa do Rzymu. W 1991 i 1998 r. ukazała się jego korespondencja z J. Giedroyciem (Wyd.: "LNB", "Czytelnik").

Leopold Unger (ur. 1922) - dziennikarz, publicysta. Studia z zakresu ekonomii politycznej ukończył w Bukareszcie w 1948 r. Pracował m.in. w Życiu Warszawy". Od 1969 r. na emigracji. Komentator spraw zagranicznych w "Le Soir" i "Gazecie Wyborczej". Od 1970 r. stały współpracownik "Kultury", gdzie pod pseudonimem "Brukselczyk" zamieszczał cykl pt.: Widziane z Brukseli. W IL wydał: Orzeł i reszta.

Wojciech Skalmowski [Maciej Broński] (ur. 1933) - ukończył studia z zakresu orientalistyki (iranistyka) na UJ, doktoryzował się na Uniwersytecie im. Humboldta w Berlinie. Od 1968 r. wykłada na Uniwersytecie w Leuwen (Belgia), gdzie osiada na stałe. Od 1969 stały współpracownik z "K." - pod pseudonimem "Marcin Broński" omawiał m.in. twórczość literacką w Polsce i na emigracji. W IL wydał: Teksty i preteksty.

Autorzy Instytutu Literackiego i "Kultury" (wybór):

Anna ACHMATOWA, Władysław ANDERS, Jerzy ANDRZEJEWSKI, Raymond ARON, Stanisław BARAŃCZAK, Zygmunt BAUMAN, Włodzimierz BĄCZKOWSKI, Ewa BERBERYUSZ, Jan BIELATOWICZ, Czesław BIELECKI, Władysław BIEŃKOWSKI, Innocenty M. BOCHEŃSKI, Jerzy BONIECKI, Heinrich BOLL, Kazimierz BRANDYS, Marian BRANDYS, Zdzisław BRONCELL, Włodzimierz BRUS, Zbigniew BRZEZIŃSKI, James BURNHAM, Zbigniew BYRSKI, Albert CAMUS, Andrzej CHCIUK, Nicola CHIAROMONTE, Michał CHMIELOWIEC, Jan M. CIECHANOWSKI, Adam CIOŁKOSZ, Emile M. CIORAN, Bogdan CZAYKOWSKI, Adam CZERNIAWSKI, Marian CZUCHNOWSKI, Julij DANIEL, Czesław DOBEK, Thomas S. ELIOT, Zbigniew FLORCZAK, Józef GARLIŃSKI, Wojciech GIEŁŻYŃSKI, Renata GORCZYŃSKA, Feliks GROSS, Piotr GUZY, Henryk GRYNBERG, Zygmunt HAUPT, Zbigniew HERBERT, Jeanne HERSCH, Marek HŁASKO, Wacław IWANIUK, Aleksander JANTA - POŁCZYŃSKI, Witold JEDLICKI, Wacław JĘDRZEJEWICZ, Jakub KARPIŃSKI, Wojciech KARPIŃSKI, Kazimiera KIJOWSKA, Stefan KISIELEWSKI, Arthur KOESTLER, Leszek KOŁAKOWSKI, Tadeusz J. KROŃSKI, Ryszard KRYNICKI, Maria KURECKA, Jacek KUROŃ, Jan Józef LIPSKI, Leo LIPSKI, Józef ŁOBODOWSKI, Józef MACKIEWICZ, Stanisław CAT - MACKIEWICZ, Curzio MALAPARTE, André MALRAUX, Osip MANDELSZTAM, Adam MICHNIK, Karol MODZELEWSKI, Dominik MORAWSKI, Kajetan MORAWSKI, Sławomir MROŻEK, Zdzisław NAJDER, Jan NOWAK - JEZIORAŃSKI, Marek NOWAKOWSKI, Tadeusz NOWAKOWSKI, Włodzimierz ODOJEWSKI, Kazimierz ORŁOŚ, George ORWELL, Borys PASTERNAK, Władysław POBÓG - MALINOWSKI, Krzysztof POMIAN, Jerzy POMIANOWSKI, Antoni POSPIESZALSKI, Edward RACZYŃSKI, Zofia ROMANOWICZOWA, Krzysztof RUTKOWSKI, Jarosław Marek RYMKIEWICZ, Andriej SACHAROW, Olga SCHERER-VIRSKA, Zbigniew S. SIEMASZKO, Ignazio SILONE, Andriej SINIAWSKI, Wacław SOLSKI, Aleksander SOŁŻENICYN, Czesław STRASZEWICZ, Stanisław SWIANIEWICZ, Leszek SZARUGA, Bolesław TABORSKI, Tymon TERLECKI, Barbara TOPORSKA, Teresa TORAŃSKA, Leopold TYRMAND, Andrzej VINCENZ, Stanisław VINCENZ, Piotr S. WANDYCZ, Melchior WAŃKOWICZ, Aleksander WAT, Simone WEIL, Wiktor WEINTRAUB, Kazimierz WIERZYŃSKI, Józef WITTLIN, Mariusz WILK, Krzysztof WOLICKI, Wiktor WOROSZYLSKI, Tadeusz WYRWA, Adam ZAGAJEWSKI, Jerzy ZAGÓRSKI, Kazimierz ZAMORSKI, Karol ZBYSZEWSKI, Wacław A. ZBYSZEWSKI, Roman ZIMAND, Jerzy ZUBRZYCKI, Władysław ŻELEŃSKI.

Skróty:
IL - Instytut Literacki w Paryżu

"K." - "Kultura"

Autorzy: Mariusz Kubik