Rys. J. Czapski

1906

27 VII - w Mińsku Litewskim (obecnej stolicy Białorusi) rodzi się Jerzy Giedroyć [Giedroyc]. Jest pierwszym z trzech synów Ignacego Giedroycia - farmaceuty i Franciszki ze Starzyckich (1889-1944).

1909

Urodziny brata Zygmunta (zm. 1973).

1916-1918

Pobiera nauki w moskiewskim gimnazjum, stykając się po raz pierwszy z językiem i kulturą rosyjską. Część I Wojny Światowej spędza w Piotrogrodzie, stamtąd powraca do Mińska, gdzie uczęszcza do gimnazjum prof. Massoniusa;

11 XI - Polska odzyskuje niepodległość.

1919

Rodzina Giedroyciów wyjeżdża do Warszawy. Ojciec Jerzego zostaje kierownikiem apteki w szpitalu św. Łazarza przy ul. Książęcej w Warszawie. Jerzy uczy się w gimnazjum Zamoyskiego przy ul. Smolnej. Do jego kolegów ze szkolnej ławy należy m.in.: Stanisław Żeleński (1905-1981, syn Tadeusza Boya-Żeleńskiego). Fascynuje się książkami S. Brzozowskiego i S. Żeromskiego, które w znacznym stopniu wpływają na jego osobowość i późniejsze poglądy polityczne.

Pierwsza francuska siedziba "Kultury" - dom w Maisons-Laffitte, przy 1, av. Corneille - foto: Archiwum IL	Dom "na Korneju" dzisiaj (VIII 2001 r ) - foto: M. Kubik

1920

W momencie zbliżania się wojsk bolszewickich do Warszawy zgłasza się jako harcerz, na ochotnika, do służby w łączności Dowództwa Okręgu Generalnego 1 Warszawa.

1922

Urodziny brata Henryka.

Od 1924

Rozpoczyna studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W tym czasie pracuje w biurze ogłoszeń Polskiej Agencji Telegraficznej. Na ostatnim roku studiów zapisuje się na historię. Uczęszcza na seminaria z zakresu historii ukraińskiej. Zdobywa szereg kontaktów z działaczami ukraińskimi; Bywa w środowiskach emigrantów rosyjskich, zbiegłych z bolszewickiej Rosji (poznaje tam m.in. Dymitra Fiłosofowa, redaktora pism, krytyka i eseistę);

Pierwszy numer "Kultury" (czerwiec 1947)	Jedna z książek wydanych w Rzymie

Wstępuje do korporacji "Patria" i wkrótce zostaje jej prezesem. Działa w studenckiej organizacji "Bratniak";

Pracuje w dziale zagranicznym Naczelnego Komitetu Akademickiego Polskiego Związku Młodzieży Akademickiej, zajmując się organizowaniem kontaktów z organizacjami studenckimi na świecie. Prowadzi w "Kurierze Warszawskim" kronikę życia studenckiego w Polsce i za granicą. Dorywczo współpracuje z pismem "Warszawianka".

Dedykacja Andre Malraux dla Jerzego Giedroycia (lata 50-te; Z archiwum IL)

1926

Powstanie organizacji "Myśl Mocarstwowa Związek Akademicki" (przew. Rowmund Piłsudski). Jerzy Giedroyc jest redaktorem odpowiedzialnym pism "Mocastwowców" w Krakowie (dwutygodnik "Civitas Academica") i w Warszawie ("Dzień Akademicki" - tygodniowy dodatek do "Dnia Polskiego", od 1931 r. wychodzący pod nazwą "Bunt Młodych"). Charakterystyczne poglądy działaczy "mocarstwowych": silne państwo - gwarancja odzyskanej niepodległości, niechętny stosunek do nacjonalizmu i endecji, tolerancja wobec mniejszości narodowych;

12 V - tzw. "przewrót majowy" J. Piłsudskiego.

1928

Podejmuje pracę w biurze prasowym Rady Ministrów - pomaga w sporządzaniu komunikatów z prac rządu.

Od 1930

Jest sekretarzem ministra w Ministerstwie Rolnictwa; poznaje tam m.in. Rogera Raczyńskiego (wiceministra w latach 1934-36).

1931

Giedroyc wycofuje się z działalności organizacyjnej Mocarstwowców;

Żeni się z Tatianą Szwecow (ur. 1913) - Rosjanką urodzoną w Polsce, którą poznaje w czasie studiów, na jednym z balów emigracji rosyjskiej. Małżeństwo przetrwa kilka lat;

21 XI - ukazuje się pierwszy (ogólnej numeracji dziewiętnasty) numer "Buntu Młodych", będący nadal dodatkiem do "Dnia Polskiego" - Giedroyc jest wydawcą i redaktorem odpowiedzialnym. Od 1933 roku pismo będzie niezależnym dwutygodnikiem. Wśród współpracowników i autorów: bracia Adolf (1909-1944) i Aleksander (1904-2001) Bocheńscy, Ksawery (1907-1950) i Mieczysław (ur. 1910) Pruszyńscy, Stanisław Swianiewicz (1899-1997), Konstanty Troczyński (1906-1942; teoretyk literatury), Józef Winiewicz (1905-84; późniejszy minister PRL), Ryszard Wraga [wł. Jerzy Niezbrzycki] (1902-1968; oficer II Oddziału Sztabu Zagranicznego), Paweł Zdziechowski (1914-1972; pisarz i publicysta); Pismo stanowić ma "konstruktywną opozycję" wobec obozu rządzącego - z biegiem czasu stosunek ten się zradykalizuje.

Wnętrze domu "Kultury" - foto: M. Kubik	Gabinet red. Giedroycia (1997 r.) - foto: M. Kubik

Od 1932

Interesuje się sprawami mniejszości narodowych w Polsce międzywojennej. Odbywa podróże terenoznawcze na Huculszczyznę, pomaga tamtejszej ludności, nawiązuje kontakt z działaczami huculskimi. Na prośbę Ministerstwa Spraw Zagranicznych tworzy pismo pt.: "Wschód", zajmujące się problematyką wschodnią - od numeru drugiego red. naczelnym był Włodzimierz Bączkowski (1905-2000);

Nawiązuje współpracę z ukraińskimi działaczami politycznymi (m.in. Iwanem Kedrynem-Rudnyckim - redaktorem pisma "Diło" i Dmytro Doncowem - ideologiem ówczesnego nacjonalizmu ukraińskiego, redaktorem pisma literacko-społecznego Ukraińców "Wistnyk"). Jako działacz społeczny, pomaga m.in. kaszubskim rybakom;

Ukazuje się książka Jeremiego Kornagi pt.: Robotnicy. Jedna z postaci - Giedymin, wzorowana jest na osobie Jerzego Giedroycia.

1935

12 V - umiera Józef Piłsudski. "Po śmierci Piłsudskiego nie widziałem ani jednej osoby, która by uosabiała jakąś perspektywę dla Polski" [z "Autobiografii na cztery ręce"];

Giedroyc składa dymisję w Ministerstwie Rolnictwa, po konflikcie z min. Juliuszem Poniatowskim;

W "Buncie Młodych" ukazuje się artykuł Aleksandra Bocheńskiego pt.: Kirow a Pieracki, uderzający swoją wymową w elitę rządzącą, krytykujący politykę wobec mniejszości narodowych, za który ówczesny premier M. Zyndram Kościałkowski planuje wysłanie Giedroycia do obozu dla więźniów politycznych w Berezie Kartuskiej - ostatecznie do tego nie dochodzi. Pismo dystansuje się od bieżącej polityki sanacyjnej i z tego powodu ma trudności z kolportażem, trwające około trzech lat. Przed upadkiem ratują go prenumeratorzy;

Giedroyc przechodzi do pracy w Ministerstwie Przemysłu i Handlu;

Ukazuje się powieść Janusza Rabskiego pt.: Alma Mater, dotycząca ówczesnej działalności ruchu korporacyjnego i konfliktów politycznych w latach międzywojennych. Giedroyc występuje w niej jako Gudułt (Wyd.: "Księgarnia Św. Wojciecha", Poznań).

1936

Współpracę z "Buntem Młodych" rozpoczyna Stefan Kisielewski (1911-1991), publikując artykuły muzyczne i społeczne. Do grona współpracowników dołącza też m.in. młody prawnik Stanisław Stomma (ur. 1908).

1937

"Bunt Młodych" zmienia nazwę na "Politykę" i zaczyna się ukazywać jako tygodnik; Poglądy pisma: Naród ponad państwem; Niechęć do partii politycznej i idea ponadpartyjności w życiu publicznym; Praworządność w państwie prawa; Poprawne stosunki z mniejszościami narodowymi - rezygnacja z asymilacji Ukraińców, równouprawnienie języka ukraińskiego na terenach zamieszkiwanych przez mniejszość ukraińską; Ograniczenie ingerowania państwa w gospodarkę; Równość wszystkich klas społecznych; uprzemysłowienie kraju kosztem likwidacji monopoli i biurokracji; Postępujący w latach trzydziestych krytyczny stosunek do obozu belwederskiego, przy szacunku dla dorobku politycznego J. Piłsudskiego.

1938

Pod egidą "Polityki" ukazuje się książka pt.: Polska idea imperialna, stanowiąca program polityczny współpracowników pisma Giedroycia. Planują start w wyborach do Sejmu, korzystając z pomocy Obozu Zjednoczenia Narodowego - plany te przerywa wybuch wojny.

1939

Giedroyc zostaje naczelnikiem wydziału prezydialnego Ministerstwa Przemysłu i Handlu;

V - z ministrem A. Romanem wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych na Wystawę Światową;

1 IX - wybuch Drugiej Wojny Światowej. Giedroyc ewakuuje się z min. Romanem do Rumunii; redaguje pismo "Ostatnie Telegramy" (ukazały się trzy numery), z informacjami o aktualnej sytuacji politycznej;

Zostaje sekretarzem Rogera Raczyńskiego, który sprawuje funkcję ambasadora polskiego w Rumunii.