Biblioteka dla wszystkich

Biblioteka Niemiecka w Katowicach już na dobre wrosła w świadomość pracowników naukowych, studentów, uczniów, a także wszystkich tych, którzy w naszym regionie interesują się językiem niemieckim i informacją o Niemczech. Z roku na rok wzrasta zainteresowanie bogatymi zbiorami Biblioteki, w dużej mierze nieosiągalnymi w innych placówkach na terenie Śląska.

Biblioteka Niemiecka BUŚ

Katowice - jako stolica województwa, a przede wszystkim centrum akademickie Górnego Śląska - skłoniły na początku lat dziewięćdziesiątych Instytut Goethego do podjęcia starań, mających na celu powołanie do życia Czytelni Niemieckiej właśnie tutaj. Wybrano Bibliotekę UŚ jako tę przy której miała powstać Czytelnia, wychodząc z założenia, że w środowisku osób studiujących istnieje największe zapotrzebowanie na niemieckie nowości wydawnicze. Władze uczelni przydzieliły Czytelni pomieszczenie w budynku Wydziału Nauk Społecznych. W 1993 r. podpisano stosowną umowę miedzy Uniwersytetem Śląskim i Instytutem Goethego, co umożliwiło stronie niemieckiej jeszcze w tym samym roku przekazanie do Katowic ok. 4000 książek i materiałów audiowizualnych oraz zaprenumerowanie 40 tytułów czasopism.

Czytelnia czy biblioteka?

Czytelnia w Katowicach jest jedną z 26 bliżniaczych placówek w Europie, a w Polsce jedną z czterech"1. Jej polska nazwa "Czytelnia Niemiecka" jest dosłownym tłumaczeniem nazwy niemieckiej, nadanej przez Instytut Goethego - "Deutscher Lesesaal". Nazwa ta jednakże sugeruje czytelnikom możliwość korzystania z materiałów wyłącznie na miejscu, tymczasem większość zbiorów, zgodnie z oczekiwaniem Instytutu Goethego, można wypożyczać do domu. Jednocześnie zbiory te, zanim trafią do czytelnika, są gromadzone, a także opracowywane formalnie i rzeczowo wg standardów Instytutu Goethego, przez pracowników Czytelni. Dlatego w ostatnim czasie została uzgodniona nowa nazwa, bardziej odpowiadajaca rzeczywistości: Biblioteka Niemiecka / Deutscher Lesesaal des Goethe Instituts.

Dla każdego coś ciekawego

Zasoby Biblioteki, liczące blisko 7 tys. pozycji, są atrakcyjne dla wszystkich zainteresowanych życiem kulturalnym, politycznym i gospodarczym Niemiec. Bogactwo i różnorodność posiadanych materiałów ( książki, czasopisma, kasety audio i wideo, płyty kompaktowe, CD-ROM-y) oraz możliwość wypożyczania ich na zewnątrz, od początku istnienia Biblioteki przyciąga uwagę czytelników. Nic zatem dziwnego, że Biblioteka Niemiecka cieszy się dużym zainteresowaniem nie tylko wśród nauczycieli akademickich, studentów germanistyki i studentów kolegiów językowych , ale także wsród osób spoza uczelni. Zbiory Biblioteki są często jedynym zródłem pomocy dla nauczycieli tego języka.

Poza materiałami metodycznymi do nauczania j.niemieckiego, placówka udostępnia także literaturę z dziedziny filozofii, psychologii, geografii, socjologii, prawa, literatury pięknej, historii. Dzięki owocnej współpracy z Biblioteką Instytutu Goethego w Krakowie, katowicka Czytelnia na bieżąco może śledzić nowości niemieckiego rynku wydawniczego i zamawiać interesujące dla niej pozycje. Profil gromadzonych zbiorów uwzględnia także zainteresowania czytelników, dlatego w ostatnim czasie szczególnie dynamicznie rozwija się dział stosunków polsko-niemieckich. Zbiory zawierają też liczne dzieła literatury pięknej autorów niemieckich i niemieckojęzycznych, gdzie oprócz klasyków, reprezentowanych przez tak znanych autorów, jak J.W.Goethe, F. Schiller, T. Lessing czy T. Mann, Biblioteka posiada także utwory F.Kafki, B. Brechta, H. Boella, M. Frischa czy wreszcie G. Grassa. To tylko przykłady nazwisk autorów, których dzieła są najchętniej wypożyczane. Biblioteka wypożycza również czasopisma, a czytelnicy najczęściej pytają o:"Der Spiegel", "Focus", "Geo", "Psychologie heute", czy "Deutsch als Fremdsprache". Coraz bardziej popularny staje się też dziennik "Frankfurter Allgemeine Zeitung".

Duże zainteresowanie użytkowników wzbudzają kasety wideo (blisko 600 tytułów) o tematyce geograficznej, historycznej czy społeczno-kulturalnej, a także najliczniej reprezentowany niemiecki film fabularny, gdzie oprócz prac Rainera Wernera Fassbindera czy Wima Wendersa można wypożyczyć filmy najbardziej popularne, np. "Blaszany bębenek"," Homo Faber", "Faust", "Czarodziejska góra" czy "Mephisto". Ciagle jeszcze nowo zapisani czytelnicy są zaskoczeni możliwością wypożyczania kaset do domu. Oprócz książek, czasopism i kaset wideo, Biblioteka udostępnia również tzw. "książki mówione" oraz kasety audio i płyty kompaktowe z muzyką klasyczną, jazzową, muzyką pop czy poezją śpiewaną.

Po długich miesiącach oczekiwania użytkownicy Biblioteki nareszcie mogą korzystać ze stanowiska komputerowego. Pojawiła się tym samym możliwość uzyskiwania informacji drogą połączeń internetowych, a także korzystania z baz na CD-ROM-ach. Czytelnicy z niedowierzaniem przyjmują wiadomość o tym, że dotychczasowe żmudne poszukiwania archiwalnych numerów" Der Spiegel", mogą teraz zastąpic komfortowym przeglądaniem odpowiedniej bazy. Spośród pozostałych baz warto wspomnieć szczególnie o "Schoenfelder Plus", uwzględniającej najnowsze zmiany w niemieckim ustawodawstwie . Natomiast biograficzna baza "Munzinger Archiv", aktualizowana co miesiąc, okazuje się niezbędna w pracy dziennikarzy, śledzących współczesne życie społeczno-polityczne Niemiec.

Mały lokal - duże możliwości

Biblioteka Niemiecka w Katowicach posiada odrębne pomieszczenie o powierzchni 50m kw. z zaledwie dziewięcioma miejscami dla czytelników. Na tej zdecydowanie niewystarczającej powierzchni, która odróżnia katowicką Bibliotekę od podobnych placówek w Polsce, czytelnicy mają możliwość przeszukiwania i wypożyczania zbiorów, oglądania filmów, słuchania muzyki, korzystania z komputera i wykonywania kserokopii. Wydaje się, że trudno byłoby znależć na naszej uczelni pomieszczenie wykorzystywane z równą intensywnością, biorąc pod uwagę fakt, że rocznie Bibliotekę odwiedza blisko 4 tysiące osób. Prawie każdy wpis do "Książki Życzeń"2 wspomina o zbyt małej powierzchni, a przecież dalszy rozwój placówki jest ściśle związany z odpowiednią ilością miejsca. Pozostaje tylko mieć nadzieję, że znajdzie się w murach uczelni większe pomieszczenie dla Biblioteki Niemieckiej, zanim jeszcze powstanie planowany z rozmachem nowy gmach Biblioteki Uniwersyteckiej.

Najważniejsze dobro czytelnika

Pracownicy Biblioteki są świadomi, że korzystanie z bibliotek uniwersyteckich bywa powodem stresu, zwłaszcza u początkujących studentów, a stres ten może się jeszcze pogłębić, gdy zbiory są wyłącznie obcojęzyczne. Dlatego tak ważne jest ośmielanie czytelników i uświadamianie im, że w Bibliotece Niemieckiej to oni są najważniejsi. Personel Biblioteki pragnie tworzyć przyjacielską atmosferę i dokłada wszelkich starań, by ułatwić użytkownikom orientację w zbiorach. Napisy na regałach, kolorowe naklejki na grzbietach książek, możliwość zrobienia odbitek kserograficznych na miejscu oraz wolny dostęp do półek powodują, że Biblioteka staje się miejscem przyjaznym czytelnikowi.

Wszystko to sprawia, że Biblioteka Niemiecka jest interesująca dla osób pragnących poszerzyć swoje wiadomości o Niemczech i Niemcach oraz umożliwia, miejmy nadzieję, przełamywanie stereotypów w stosunku do naszego zachodniego sąsiada.

* * *

Biblioteka Niemiecka BUŚ znajduje się w Katowicach przy ul. Bankowej 11 w budynku Wydziału Nauk Społecznych, pokój 14, tel. 359-16-67, e-mail: deles@bg.us.edu.pl www.bg.us.edu.pl

Zapraszamy do Biblioteki Niemieckiej w godzinach:

Wtorek 13.00 - 17.00
Środa 9.00 - 13.00
Czwartek 9.00 - 13.00
Piątek 13.00 - 17.00

1 Grees, A.: Deutsche Lesesäle in Polen. Nordost-Archiv. Zeitschrift für Regionalgeschichte Neue Folge 1995 Bd. 4, H. 1, S.285-288; Sztark, B.: Czytelnie Niemieckie w krajach Europy Środkowej. Bibliotekarz Zachodniopomorski 1996 z. 4, s.27-32; Ziała, J.: Czytelnia Instytutu Goethego we Wrocławiu. Bibliotekarz 1998 z. 7-8, s.34-35.
2 Książka Życzeń wyłożona w Bibliotece Niemieckiej.
Ten artykuł pochodzi z wydania:
Spis treści wydania