Chcieć to móc, czyli o motywacji i refleksji w nauce języków obcych

6 marca w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej odbyła się konferencja naukowo-dydaktyczna „Motywacja i refleksja w procesie glottodydaktycznym”. Już po raz piąty organizatorzy, Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych UŚ, zaprosili nauczycieli języków obcych i badaczy zajmujących się problemami z zakresu glottodydaktyki do wspólnych obrad.

Prof. dr hab. Mirosław Pawlak
Prof. dr hab. Mirosław Pawlak

Licznie zebranych uczestników i gości powitał dyrektor Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych, dr Ryszard Kalamarz, a otwierając obrady, słowo wstępne skierował do zebranych prorektor ds. kształcenia i studentów prof. dr hab. Ryszard Koziołek, który podkreślił szczególną rolę, jaką w środowisku akademickim mają do odegrania nauczyciele języków obcych, czyli dbanie o kompetencje językowe studentów, jak również wspieranie badaczy w ich misji umiędzynarodowiania rezultatów ich pracy badawczej. Z kolei prof. dr hab. Barbara Kożusznik, pełnomocnik rektora ds. rozwoju kadr, wskazała na konieczność instytucjonalnego wspierania i motywowania nauczycieli akademickich. O trwałym śladzie po konferencyjnych dyskusjach mówiła prof. dr hab. Danuta Gabryś- Barker, pełnomocnik rektora ds. nauczania języków obcych oraz przewodnicząca komitetu naukowego, prezentując dotychczasowe monografie tematyczne w serii „Publikacje Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych” i zapowiadając prace nad kolejnym tomem.

Ton obradom nadawały wnioski wypływające z dwóch plenarnych wykładów. Pierwszy, zatytułowany Strategie motywacyjne w uczeniu się i nauczaniu języka obcego, wygłosił prof. dr hab. Mirosław Pawlak z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie oraz Wydziału Pedagogiczno- Artystycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Kaliszu, który pokazał złożoność procesów motywacyjnych i wielość strategii stosowanych przez nauczycieli, jak i uczniów oraz czynników warunkujących ich skuteczność, w tym w szczególny sposób w przypadku uczniów nieposiadających zdolności językowych. Inne refleksje towarzyszyły tezom drugiego wykładu plenarnego pt. Demotywująca siła wypalenia zawodowego nauczyciela języka obcego autorstwa dr hab. Ewy Piechurskiej- -Kuciel, prof. UO. Wybrzmiały niezbyt optymistyczne wnioski z badań prowadzonych w środowisku nauczycieli o realnym zagrożeniu, jaki dla wykonującego zawód nauczyciela stanowi nadmierne przeciążenie pracą.

Uczestnicy obrad dyskutowali również w trzech równoległych sekcjach tematycznych koncentrujących się na takich tematach, jak autorefleksja w pracy nauczyciela, autobiografie językowe, czyli refleksje uczących się, czy bliskość interpersonalna w relacji student – wykładowca. Była też mowa o wpływie trudności spowodowanych dysleksją oraz o zewnętrznych demotywujących czynnikach, takich jak dysfunkcyjne środowisko i odrębność etniczna.

Bardziej praktyczne cele miały wystąpienia o charakterze warsztatowym. Dr Bożena Czekańska-Mirek (SPNJO UŚ) pokazywała, w jaki sposób, pobudzając autorefleksję, przygotowuje się studenta do dokonywania autoprezentacji. Inne dotyczyły sposobów budowania i podtrzymywania własnej motywacji nauczyciela, prowadzenia motywującego dialogu wewnętrznego i wyrabiania dobrych nawyków. Interaktywny charakter miał też wykład prof. dr hab. Danuty Gabryś-Barker (UŚ) pt. The explicit metaphor framework in understanding foreign language teaching, podczas którego uczestnicy zastanawiali się nad własną działalnością dydaktyczną, ujmując jej istotę za pomocą właściwych metafor. Wiele praktycznych sposobów aktywizowania uczących się przedstawiła mgr Joanna Jakubiec-Bontko (SPNJO UŚ).

Sesje odwoływały się również do problematyki motywacji w nauczaniu innych języków obcych. Mówiono m.in. o kryteriach wyboru języka obcego jako drugiego, kryzysie motywacji wśród uczniów podejmujących naukę języka niemieckiego, sposobach efektywnego wspierania uczącego się w klasie języka francuskiego oraz o tym, jak wykorzystać potencjał grupy na lekcji języka hiszpańskiego.

Elementem wieńczącym piątą edycję konferencji był koncert utalentowanego duetu No Sugar Added, studentów z cieszyńskiego Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji UŚ, Soni Zając i Luki Škobo.

Autorzy: Zdzisław Ciuk
Fotografie: fot. SPNJO