Organizatorem konferencji jest Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego, a partnerami zagranicznymi – uczelnie z Czech, Słowacji i Węgier. Przewodniczącym komitetu organizacyjnego konferencji jest prof. UŚ dr hab. Jan Iwanek, a osobami wspomagającymi: dr Małgorzata Domagała, dr Waldemar Wojtasik i dr Robert Radek.

W ramach konkursu, ogłoszonego przez Fundusz Wyszehradzki, Uniwersytet Śląski uzyskał dofinansowanie projektu pt. „Territorial Autonomy in the European Perspective. The Visegrad Experience” („Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej. Doświadczenia państw Grupy Wyszehradzkiej”). Jednostką koordynującą projekt jest Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego, zaś partnerami zagranicznymi: Uniwersytet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy, Metropolitan University in Prague i Central European University in Budapest.

Dzięki wieloletniej już kooper ac j i n au kowe j i prowadzonej wym i a n i e studentów oraz pracowników naukowych w ramach programów unijnych (m.in. LLP/ Erasmus), udało się zaprosić do współpracy partnerów z państw Grupy Wyszehradzkiej. Szczególne podziękowania należy skierować do kolegów ze Słowacji, których wsparcie podczas poszukiwania pozostałych uczestników projektu było szczególnie cenne.

Prace przygotowawcze nad projektem trwały od wiosny br. i zakończyły się złożeniem aplikacji w czerwcu. W wyniku pozytywnej oceny, w sierpniu zespół otrzymał informację o dofinansowaniu przedsięwzięcia w wysokości 6000 Euro. Warto zaznaczyć również, że organizowana konferencja jest również współfinansowana ze środków Uniwersytetu Śląskiego oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

Problematyka autonomii terytorialnej jako formy rządów w regionach zasługuje obecnie na szczególne zainteresowanie naukowe. Wieloletnie i bogate doświadczenia kilku państw europejskich, w szczególności Włoch i Hiszpanii, a także tradycje II Rzeczpospolitej i aktualne wyzwania społeczne w naszym kraju, uzasadniają potrzebę naukowej debaty. Świadczy o tym również dynamika zmian zachodzących w systemach politycznych, procesy decentralizacyjne oraz zmiany w funkcjonowaniu partii politycznych i systemów partyjnych państw demokratycznych. Wielopłaszczyznowe przemiany społeczne zachęcają do pogłębionych badań i analiz o interdyscyplinarnym charakterze.

Konferencja będzie koncentrować się nie tylko na naukowej debacie o formach aktywności regionalnej i lokalnej na scenie politycznej, przekształceniach zachodzących w funkcjonowaniu regionów czy też na określeniu ustroju i charakterystyki poszczególnych typów autonomii. Ma także zachęcić do badań porównawczych nad funkcjonowaniem państw i regionów, które stykają się z problematyką autonomii. Celem konferencji jest również wymiana poglądów między środowiskiem naukowym, politycznym i przedstawicielami organizacji promujących autonomiczne idee. Będzie także okazją do oceny i podsumowania dotychczasowego stanu badań w tej dziedzinie.

Debata naukowa koncentrować się będzie wokół następujących zagadnień: teoretyczne aspekty współczesnej autonomii terytorialnej, autonomia terytorialna w Europie – doświadczenia ustrojowe, historia autonomii terytorialnej województwa śląskiego, perspektywy autonomii terytorialnej dla Polski i innych państw Grupy Wyszehradzkiej, regionalne i lokalne partie polityczne oraz regionalne i lokalne systemy partyjne.

Obradom towarzyszyć będą warsztaty metodologiczne dla młodych adeptów nauki. Poza podstawowym celem konferencji, jakim jest debata naukowa nad zagadnieniami a u t o - n o m i i terytor i a l ne j w Europie i w Polsce, organizatorzy pragną włączyć się również w obchody Roku Konstantego Wolnego oraz 90. rocznicy pierwszych wyborów do Sejmu Śląskiego. Bogate tradycje autonomii terytorialnej na Górnym Śląsku oraz postać Konstantego Wolnego, pierwszego marszałka Sejmu Śląskiego, są cennym źródłem refleksji i inspiracji dla współczesnych procesów decentralizacji władzy. Aspekty teoretyczne i praktyczne śląskiej autonomii w okresie międzywojennym stanowią przykład pionierskich i oryginalnych rozwiązań w budowaniu struktur państwowych. Ich dogłębne poznanie i rozpowszechnianie powinno być przyczynkiem do szerokiej dyskusji wokół współczesnych form autonomii terytorialnej w Polsce i Europie.

W ramach projektu uruchomiona została strona internetowa www.autonomia.us.edu. pl, na której znaleźć można dodatkowe informacje o konferencji.