15 i 16 maja w Instytucie Muzyki UŚ w Cieszynie odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa poświęcona m.in. dorobkowi muzycznemu prof. Józefa Świdra

Wartości w muzyce

Tematem konferencji była interpretacja utworów na zespoły wokalne, wokalno-instrumentalne i orkiestry dęte oraz analiza twórczości muzycznej Józefa Świdra. Refleksja naukowa i badawcza referentów objęła następujące obszary tematyczne: warsztat kompozytorski i dorobek muzyczny Józefa Świdra, granice poprawności stylistycznej w muzyce w kręgu rozważań teoretycznych, specyfika warsztatu dyrygenckiego w kontekście różnych uwarunkowań, dyskurs wokół kształcenia akademickiego na uczelniach pedagogiczno- muzycznych i artystycznych, muzyka w środowisku społecznym.

W konferencji uczestniczył profesor Józef Świder, który zaprezentował jedną ze skomponowanych przez siebie piosenek
W konferencji uczestniczył profesor Józef Świder, który zaprezentował jedną ze skomponowanych przez siebie piosenek

W tematykę konferencji uczestników wprowadziła prof. dr hab. Jolanta Szulakowska-Kulawik (AM Katowice) wykładem zatytułowanym „Józef Świder – muzyka, która czekała na postmodernizm”. Referentka zwróciła uwagę na ponadczasowy charakter twórczości muzycznej Józefa Świdra, między innymi na wczesnoromantyczne inspiracje, ale również korzystanie z kontrapunktycznych osiągnięć baroku, wykorzystywanie harmoniki modalnej i inne. W konferencji uczestniczył sam profesor Józef Świder, który podziękował organizatorom za zaproszenie i pamięć. Scharakteryzował swoje ostatnie kompozycje – cykl piosenek dziecięcych z okazji obchodów Roku Korczakowskiego. Następnie zasiadł przy fortepianie i zaprezentował jedną z nich, zatytułowaną „Cudowny sen”, do tekstu Magdaleny Śnioszek. Wykonała ją solo dr Aleksandra Zeman (UŚ), a następnie a vista wszyscy uczestnicy konferencji. Kompozycje sceniczne z muzyką J. Świdra w repertuarze Opery Śląskiej były tematem wystąpienia dr. hab. Huberta Miśki (UŚ). Słuchacze mieli okazję wysłuchania archiwalnych fragmentów oper i obejrzenia zdjęć z trzech przedstawień: Magnus, Wit Stwosz oraz Bal baśni. Wykład dr Grażyny Darłak (AM Katowice) na temat inspiracji religijnych w twórczości Józefa Świdra zakończył pierwszą część konferencji poświęconą twórczości muzycznej prof. Józefa Świdra.

Problemy dotyczące interpretacji oraz warsztatu dyrygenckiego oraz uwarunkowań pracy z zespołami muzycznymi były głównymi tematami drugiej części konferencji. Doświadczeniami w pracy z zespołami podzielili się kolejno: mgr Karol Pyka (UŚ), dr Zenon Mojżysz (UŚ), dr Aleksandra Zeman (UŚ), adi. Joanna Glenc (UŚ), dr Jacek Glenc (AM Katowice), prof. dr hab. Alojzy Suchanek (WSP TWP Warszawa). Innym ważnym wątkiem obrad był dyskurs wokół kształcenia akademickiego na uczelniach pedagogiczno-muzycznych i artystycznych. Czynniki kształtujące kulturę muzyczną człowieka były tematem wystąpienia prof. UŚ dr hab. Jadwigi Uchyły-Zroski. Referentka zaprezentowała wyniki własnych badań nad motywami uczenia się muzyki przez młodzież szkolną i studentów. Ukazała szereg zależności kształtujących współczesną kulturę muzyczną społeczeństwa. Refleksjami na temat stanu edukacji muzycznej w krajach Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem Krajów Grupy Wyszehradzkiej, podzieliła się prof. zw. mgr. Art. PhD Irena Medňanská (PU Prešovo, Słowacja). Zwróciła uwagę na brak w Polsce dziedziny nauki pedagogika muzyki i wynikające z tego faktu problemy polskich pedagogów muzycznych w realizacji przewodów naukowych. Tematem wystąpienia dr Ewy Kumik (AM Łódź) było kształcenie studentów AM do przyszłej pracy pedagogiczno-artystycznej. Referentka wykazała znaczenie kompetencji pedagogicznych absolwentów kierunku artystycznego i uznała je za niezbędne w przyszłej pracy artystyczno- pedagogicznej. Rozważania o ważności sztuki plastycznej w kształceniu studentów jako „integralnego człowieka i całościowego rozumienia piękna” wykazała prof. UŚ dr hab. Urszula Szuścik (UŚ). Zdaniem referentki, trening warsztatów muzyczno-plastycznych jest niezbędny wszystkim studentom kierunków pedagogicznych i stanowi warunek właściwego przygotowania estetycznego do pracy z dzieckiem.

Drugiego dnia konferencji odbyły się m.in. warsztaty, ćwiczenia i pokazy realizowane przez studentów, pedagogów Instytutu Muzyki i grupy muzyczne. Mgr Ewa Bogdanowicz z mgr Grażyną Durlow zaprezentowały serię ćwiczeń i zadań muzyczno-ruchowych, kształtujących dyspozycje psychomotoryczne dyrygentów. Natomiast prof. UŚ Waldemar Sutryk, wraz ze studentkami z Dyrygenckiego Koła Naukowego, przedstawił wybrane problemy dotyczące warsztatu dyrygenckiego w utworach Józefa Świdra. Dużym zainteresowaniem cieszyła się prezentacja dr Magdaleny Szyndler i mgr. Marcina Żupańskiego, ukazująca współczesny stan folkloru muzycznego Beskidów i jego przetworzenia, nowe aranżacje, techniki i metody poparte koncertem zespołu Besquidians. Dynamiczna prezentacja zespołu z Żywiecczyzny zakończyła pokazy warsztatowe.

Konferencję dopełnił wernisaż Instytutu Sztuki – wystawa prac malarskich i graficznych pt. „Prace nieprzeterminowane a krótkie biografie artystyczne” w Galerii Uniwersyteckiej.

Inicjatorką i organizatorką konferencji była prof. UŚ dr hab. Jadwiga Uchyła-Zroski przy współudziale prof. UŚ dr. hab. Stanisława Śmietany i prof. UŚ dr. hab. Waldemara Sutryka.

Autorzy: Joanna Boślak-Górniok, dr hab. Jadwiga Uchyła-Zroska
Fotografie: Piotr Cirbus